Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Okręgowego Alicja Bielan
Protokolant:	st. sekr. sądowy Halina Andrzejak

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2013 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. C.

przeciwko T. C.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  przyznaje adwokat R. P. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w K. kwotę 8.856 (osiem tysięcy osiemset pięćdziesiąt sześć) złotych, w tym 23 % podatku od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu i kwotę powyższą nakazuje wypłacić z funduszy Skarbu państwa - Sądu Okręgowego w Kaliszu;

3.  nie obciąża powoda kosztami procesu.

SSO Alicja Bielan

UZASADNIENIE

We wniosku złożonym do Sądu Rejonowego w Kaliszu J. C. wniósł o ustalenie składników majątku dorobkowego jego i uczestniczki postępowania T. C., ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym stron oraz dokonanie podziału tego majątku przez przyznanie wnioskodawcy większej części nieruchomości położonej przy ul. (...) w K., tj. połowy domu mieszkalnego wraz z częścią działki, na której znajduje się ta część budynku oraz pozostałą część działki niezabudowanej z dostępem do szamba oraz drogi dojazdowej do jego części domu.

W odpowiedzi na wniosek T. C. domagała się oddalenia wniosku o podział majątku wskazując, iż umową zawartą w formie aktu notarialnego z dnia 26 maja 1995r. Rep. (...)w małżeństwie stron została wyłączona wspólność majątkowa małżeńska i wnioskodawca może żądać jedynie zwrotu wartości nakładów poczynionych na majątek osobisty uczestniczki postępowania, a takich nie poczynił.

Postanowieniem wstępnym z dnia 3 marca 2011r. Sąd oddalił wniosek J. C. o ustanowienie nierównych udziałów w majątku wspólnym J. C. i T. C. (k. 82).

W piśmie procesowym z dnia 20 września 2011r. J. C. sprecyzował stanowisko domagając się zasądzenia od T. C. kwoty 345.595,00 zł tytułem zwrotu nakładów poczynionych na majątek osobisty uczestniczki postępowania (k.167-171).

Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2011r. Sąd na podstawie art. 201 § 2 k.p.c. podjął postępowanie w sprawie w trybie procesowym, a postanowieniem z dnia 5 września 2012r. stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kaliszu (k. 240).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. C. i pozwana T. C. z domu W. zawarli związek małżeński w dniu 30 stycznia 1993r. Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 20 marca 2008r. w sprawie o sygn. akt I C 1307/07 małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód. Po ślubie strony mieszkały oddzielnie. Powód mieszkał w mieszkaniu służbowym położonym w K. przy ul. (...), a pozwana w mieszkaniu komunalnym położonym w K. przy ul. (...).

(okoliczność niesporna )

W 1993r. pozwana urodziła córkę stron i przebywała na urlopie macierzyńskim, a następnie wychowawczym. Mieszkała wówczas z dzieckiem w swoim mieszkaniu przy ul. (...), gdzie odwiedzał ją powód. W tym czasie powód utrzymywał dwoje dzieci z poprzedniego małżeństwa.

(Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264).

W dniu 26 maja 1995r. strony zawarły w formie aktu notarialnego umowę o wyłączeniu wspólności ustawowej małżeńskiej. Innych umów małżeńskich majątkowych nie zawierali, ani nie toczyła się w Sądzie między stronami sprawa o zniesienie ustawowej wspólności małżeńskiej. (Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264, kopia aktu notarialnego z dnia 26.05.1995r. Rep.(...)– k. 35, 104).

Przed jak i po zawarciu umowy wyłączającej wspólność ustawową małżeńską powód nie przekazywał na utrzymanie żony i dzieci stron żadnych środków finansowych, gdyż utrzymywał własne dzieci z pierwszego małżeństwa. W momencie zawarcia związku małżeńskiego powód nie miał żadnych oszczędności ani majątku poza samochodem osobowym, natomiast pozwana miała oszczędności na lokatach bankowych i książeczkę mieszkaniową. Strony nie nabyły żadnych przedmiotów do majątku wspólnego.

Po zniesieniu wspólności ustawowej między małżonkami, pozwana nabyła na mocy umowy sprzedaży z dnia 12 sierpnia 1995 r. własność niezabudowanej działki o pow. 0.254 ha, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) (wówczas Kw nr (...)). Środki na zakup tej nieruchomości pochodziły między innymi ze sprzedaży w dniu 24 lipca 1995 r. przez pozwaną lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...). Uprzednio, już w czasie obowiązywania rozdzielności majątkowej, T. C. przekształciła z własnych środków finansowych status prawny powyższego lokalu stając się jego jedyną właścicielką. Pozwana posiadała wkład na książeczce mieszkaniowej oraz oszczędności w bankach, które pochodziły jeszcze z czasów przed zawarciem małżeństwa z powodem, np. pieniądze przekazywane jej przez brata zK.. Po sprzedaży mieszkania przy ul. (...) T. C. zamieszkała wraz z mężem w mieszkaniu przy ul. (...). Pozwana mieszkała tam do września 1999r. kiedy przeprowadziła się do domu przy ul. (...).

(Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264, kopia aktu notarialnego z dnia 12.08.1995r. Rep.(...)– k. 36-37, 114-115, kopia aktu notarialnego z dnia 24.07.1995r. Rep.(...)– k. 41-42, 112-113, kopia aktu notarialnego z dnia 30.05.1995r. Rep.(...)– k. 105-109, odpis księgi wieczystej – k. 29, wniosek o przydział mieszkania – k. 116-119, potwierdzenie założenia walutowego rachunku bankowego – k.120-122, dowody wpłaty na rachunek bankowy - k.124-150, umowa pożyczki w (...) S.A. – 182-183).

Po zakupie działki przy ul. (...) rozpoczęto na niej budowę domu i innych urządzeń w systemie gospodarczym. T. C. podejmowała wszystkie decyzje związane z budową między innymi kupowała materiały budowlane i zwoziła je na budowę, zatrudniała wykonawców poszczególnych robót budowlanych i uzgadniała z nimi zakres prac, a także je nadzorowała i sama pomagała w tych pracach. Pozwana pracowała m.in.: przy kopaniu i wylewaniu fundamentów, montowała tralki w ogrodzeniu, układała parapety ceramiczne na zewnątrz budynku. Tych prac nie wykonywał powód.

Pozwana umową z dnia 28 lutego 1997r. sprzedała działkę nr (...) o pow. 0,08,00 ha stanowiącą część nieruchomości położonej w K. przy ul. (...). Pierwszy etap prac został zakończy w grudniu 1999r., kiedy pozwana zamieszkała wraz z córką w domu mieszkalnym wybudowanym na spornej nieruchomości. Prace na budowie zostały wznowione po urodzeniu przez pozwaną drugiej córki stron w 2000r. i trwały do 2005r.

(Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264, kopia aktu notarialnego z dnia 28.02.1997r. Rep.(...)– k. 43-44, 110-111,zeznania świadka M. B. – k. 152v, zeznania świadka A. C. – k.152v-153, zeznania świadka H. R. – k. 153 ,zeznania świadka J. W. (1) – k. 153-153v, zeznania świadka H. A. – k. 153v, zeznania świadka J. J. – k. 211v, zeznania świadka R. W. (1) – k. 211v-212, zeznania świadka P. T. – k. 212, zeznania świadka P. S. – k. 255-255v).

Powód pojawiał się na budowie rzadko. Rozpoczął budowę szamba przygotowując wykop. Budowę szamba zakończyła pozwana. Czynności J. C. na budowie ograniczały się zasadniczo do sporadycznego obserwowania jej postępów, m.in. uczestniczył przy kładzeniu dachu budynku oraz przy budowie ogrodzenia. Poza nim pracowali wówczas zatrudnieni przez pozwaną robotnicy. Powód tłumaczył żonie, że nie będzie pracował na budowie, ponieważ była to jej inwestycja, a on chorował po przebytych urazach kręgosłupa. Ponadto nie miał czasu, gdyż pracował zawodowo. J. C. nie pracował przy budowie dobudówki na nieruchomości. Powód nie pomagał również pozwanej w zakupie materiałów budowlanych, ani nie partycypował finansowo w tych zakupach, mimo że czasami jeździł z pozwaną na zakupy. Wówczas interesował się komisami samochodowymi i na zakup samochodów przeznaczał uzyskiwane pożyczki i kredyty. W trakcie małżeństwa stron powód kupił łącznie 11 samochodów.

Po zakończeniu części budowy domu w 1999r. powód nie został tam zameldowany, gdyż zależało mu na utrzymaniu mieszkania służbowego przy ul. (...). Ponadto między stronami zaczęło dochodzić do ostrych konfliktów, dlatego pozwana nie chciała zameldować powoda. J. C. przebywał z rodziną w domu przy ul. (...), ale nie chciał wykonywać żadnych prac w domu i w jego obejściu tłumacząc, że nieruchomość należy do pozwanej. Natomiast korzystał z nieruchomości naprawiając i myjąc tam samochody. Powód nie przekazywał żadnych środków na utrzymanie rodziny i domu, ale korzystał z posiłków przygotowywanych przez pozwaną, uznając to jako rekompensatę za czas zamieszkiwania pozwanej w jego mieszkaniu przy ul. (...). Relacje między małżonkami dalej ulegały stopniowemu pogorszeniu. J. C. wyprowadził się z domu pozwanej w 2007r. W trakcie separacji faktycznej powód przekazywał na utrzymanie córek alimenty w kwocie 300 zł, a przed zakończeniem postępowania rozwodowego zaprzestał ich dobrowolnego płacenia.

(Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264, kopia aktu notarialnego z dnia 28.02.1997r. Rep.(...)– k. 43-44, 110-111,zeznania świadka M. B. – k. 152v, zeznania świadka A. C. – k.152v-153, zeznania świadka H. R. – k. 153 ,zeznania świadka J. W. (1) – k. 153-153v, zeznania świadka H. A. – k. 153v, zeznania świadka J. J. – k. 211v, zeznania świadka R. W. (1) – k. 211v-212, zeznania świadka P. T. – k. 212, zeznania świadka P. S. – k. 255-255v, umowa pożyczki na cele mieszkaniowe – k. 172-174, umowa pożyczki w (...) S.A.- k.175-179, umowa kredytowa – k. 184-188,).

J. C. do 1991r. pracował w Policji, a potem przeszedł na wcześniejszą emeryturę i podjął pracę w Straży Miejskiej w K., gdzie sprawował funkcję Zastępcy Komendanta. W 2000r. pogorszył się jego stan zdrowia i po 9 miesiącach przebywania na zwolnieniu lekarskim zrezygnował z pracy. W 2001r. został zaliczony do II grupy inwalidzkiej. Częściowa niezdolność do pracy powstała u powoda jeszcze podczas pracy w Policji. Później w 2004r. przeszedł zawał serca. Od 2000r. do 2008r. powód pozostawał bez pracy. W tym okresie przez krótki czas opiekował się drugą córką stron urodzoną w 2000r. W 2005r. pomagał pozwanej w prowadzeniu działalności gospodarczej, ponieważ przeszła operację nerki, ale szybko zrezygnowała z jego pomocy, gdyż nie była zadowolona z jego działań. Do czasu sprawy rozwodowej pozwana nie wiedziała jakie dochody uzyskuje powód. Obecnie J. C. mieszka w wynajmowanym mieszkaniu komunalnym w K.. Utrzymuje się z policyjnej emerytury w wysokości 1.520,00 zł. Pracuje też dorywczo na umowę zlecenia w ochronie obiektów za wynagrodzeniem przeliczanym według stawki godzinowej w wysokości 6,50 zł. Oprócz kosztów związanych z wynajmowaniem mieszkania płaci alimenty na córki.

(Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264, decyzja o stopniu inwalidztwa – k. 6, karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 7, decyzja emerytalna – k. 8, potwierdzenie opłaty za czynsz – k. 9, decyzja o ustaleniu stawki czynszu – k. 10, rachunki opłat za media i zawiadomienia o spłacie kredytu – k. 11-18, informacja dotycząca wykupu mieszkania komunalnego – k. 19, kserokopie formularzy do spraw inwalidzkich – k. 38-39, wykaz chorób J. C. sporządzony na podstawie książeczek zdrowia funkcjonariusza Policji– k.40, kopia protokołu z dnia 9 stycznia 2006r. Rep. (...)– k. 180-181, deklaracje podatkowe za lata 1993-2003 – k.189-210, umowa kupna i sprzedaży samochodu – k. 252-254).

Pozwana T. C. w momencie zawarcia związku małżeńskiego w 1993r. pracowała jako mistrz krawiecki w zakładzie krawieckim w K., który należał do J. W. (2). W tymże roku urodziła córkę stron i od tego czasu przebywała na urlopie macierzyńskim. Po jego upływie wróciła na krótko do pracy w tym zakładzie pracy, a następnie poszła na urlop wychowawczy. W 1996r. założyła własną działalność gospodarczą, której przedmiotem był handel okrężny artykułami przemysłowymi. Prowadzona działalność przynosiła jej określone dochody, które przeznaczała między innymi na budowę domu. W 2000r. pozwana urodziła drugą córkę. Po jej urodzeniu nie korzystała z urlopu wychowawczego i kontynuowała prowadzenie działalności gospodarczej. Środki na zakup nieruchomości przy ul. (...) i budowę domu uzyskała z oszczędności oraz z przeprowadzonych wcześniej transakcji finansowych w obrębie jej majątku osobistego. Z tych środków finansowała również zakup samochodów na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Na utrzymanie rodziny i domu przeznaczała dochody uzyskane z prowadzonej działalności gospodarczej. W czasie sprawy rozwodowej pracowała jeszcze zawodowo, a po rozwodzie zaczęła chorować. Obecnie utrzymuje się z renty rehabilitacyjnej w kwocie 1.000,00 zł oraz otrzymuje od powoda zasądzone na rzecz córek stron alimenty w kwocie 650,00 zł miesięcznie.

(Dowód: zeznania pozwanej T. C. – k. 81-82, 247-248, 264-264v, zeznania powoda J. C. – k. 80-81, 246-247, 263v-264).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w zakresie, który nie budził wątpliwości ani nie został zakwestionowany przez strony co do swej autentyczności.

Sąd odstąpił od przesłuchania świadka S. J. ze względu na cofnięcie wniosku o jego przesłuchanie przez powoda.

W ocenie Sądu zeznania powoda J. C. tylko w części mają walor wiarygodności. Jako niewiarygodne należy uznać jego twierdzenia odnośnie zakresu wykonanych przez niego prac na budowie domu przy ul. (...). Zebrany w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności zeznania świadków wskazują, że faktyczny udział powoda w pracach na budowie był niewielki. Zarówno pozwana jak i świadkowie H. R. i R. W. (2) potwierdzili, że powód pracował przy wykopie pod szambo, ale jego budowę zakończyła pozwana. J. C. asystował również przy wykonywaniu dachu, co potwierdzili świadkowie J. J., R. W. (1), P. T.. Z ostrożnością należało jednak ocenić zeznania świadków J. J. i R. W. (1), ponieważ pracowali na tej budowie tylko jeden dzień i więcej nie pojawiali się na nieruchomości, a swoją wiedzę o udziale powoda w pracach czerpali od niego. Fakt, iż podczas obecności tych świadków na budowie powód również uczestniczył w pracach nie świadczy, że pracował tam przez cały czas. Obecność powoda na budowie zasadniczo ograniczała się do obserwowania postępu prac budowlanych i rozmów z wykonawcami tych prac na tematy niezwiązane z budową. Z zeznań świadków -pracujących na tej budowie M. B., A. C., J. W. (1), P. S. i kierownika budowy H. A. oraz sąsiadki H. R. jednoznacznie wynika, że to T. C. była inwestorką, kupowała materiały budowlane, ustalała zakres prac i wynagrodzenie dla wykonawców oraz nadzorowała prace, a także pomagała w pracach budowlanych nie posiadając wykształcenia w tej dziedzinie. Wykonawcy prac budowlanych wszelkie uzgodnienia dotyczące budowy ustalali tylko z pozwaną. Sąd szczegółowo musiał ocenić zebrany materiał dowodowy dotyczący zakupu nieruchomości i finansowania przedmiotowej budowy, z którego wynika, iż wszystkie koszty ponosiła wyłącznie pozwana. W tym czasie powód zaciągał pożyczki i kredyty, ale przeznaczał je na zakup samochodów. Podczas wyjazdów z pozwaną po zakupy materiałów budowlanych, powód interesował się komisami samochodowymi, a nie pomocą pozwanej w wyborze materiałów budowlanych, co wynika z zeznań pozwanej. Powód nie interesował się finansowaniem budowy, skoro podkreślał, że nieruchomość należy do pozwanej. Żaden ze świadków nie potwierdził finansowania przez powoda zakupu materiałów budowlanych czy też wynagrodzenia dla wykonawców prac budowlanych. Powód nie przedłożył też żadnych dowodów zapłaty czy też faktur, z których wynikałoby, że finansował budowę domu. Natomiast wśród dokumentów przedłożonych przez powoda jest m.in. umowa pożyczki z dnia 11 grudnia 1995r. na zakup lodówko-zamrażarki (k. 182-183), która zdaniem Sądu nie mogła być przeznaczona na wyposażenie nowego domu, ponieważ w tym czasie pozwana dopiero rozpoczynała budowę domu i z pewnością zakup wyposażenia tego typu nie był pierwszoplanowym wydatkiem. Z kolei z dokumentacji przedłożonej przez pozwaną wynika, że dysponowała ona funduszami na samodzielne sfinansowanie zakupu nieruchomości i podjęcie budowy domu, a także podjęła działalność gospodarczą, która przynosiła stałe dochody pozwalające jej na wykończenie domu. Zdaniem Sądu chronologia podjętych przez strony czynności w sposób oczywisty wskazuje na zamiar stron uczynienia z przedmiotowej nieruchomości majątku odrębnego pozwanej i powód nawet w toku procesu nie wskazał na żadne uzgodnienia stron co do ewentualnego rekompensowania mu nakładów pracy włożonej w budowę domu na jej nieruchomości. Podał, że uważał, iż dom ten będzie zabezpieczał potrzeby mieszkaniowe ich wspólnych dzieci i dlatego nie przewidywał żadnych rozliczeń z żoną. Co do ewentualnych nakładów finansowych nie potrafił podać żadnych konkretnych kwot, które wydatkowałby na określone zakupy czy rozliczenia pracowników.

Sąd zważył, co następuje:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 k.r.o.). Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową (…) (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 k.r.o.).

W niniejszej sprawie pierwotnie powód domagał się podziału majątku wspólnego stron z ustaleniem nierównych udziałów, uznając swój wkład w powstanie tego majątku za nieporównywalnie wyższy niż małżonki.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał jednak, iż nie istnieje masa majątkowa, która stanowiłaby majątek wspólny stron. Zatem rozliczenie nakładów, którego domagał się powód, dotyczyć mogło tylko rozliczenia ewentualnych nakładów jakie poczynił on ze swojego majątku osobistego na majątek osobisty uczestniczki postępowania. Zarówno orzecznictwo Sądu Najwyższego jak i piśmiennictwo prezentują zgodne stanowisko, że regulacją art. 45 kro, w oparciu o który dokonuje się rozliczenia nakładów w sprawie podziału majątku wspólnego, nie są objęte rozliczenia z tytułu wydatków i nakładów czynionych z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego z nich.

W toku postępowania J. C. zmodyfikował swoje żądanie domagając się zasądzenia od byłej żony zwrotu nakładów jakie poczynił na jej majątek odrębny i ich wysokość ocenił na kwotę 80 zł. dziennie plus świadczenia w gotówce, łącznie 345.595 zł. z ustawowymi odsetkami począwszy od 1 października 1995 roku.

Jak ustalono w niniejszej sprawie strony postępowania umową zawartą w formie aktu notarialnego z dnia 26 maja 1995r. wyłączyły ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, co spowodowało powstanie rozdzielności majątkowej. Od dnia 26 maja 1995r. każdy z małżonków zachował zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później oraz zarządzał samodzielnie swoim majątkiem stosownie do treści art. 51 i 51 ¹ k.r.o. W momencie zawarcia związku małżeńskiego powód nie miał żadnych oszczędności, ani majątku poza samochodem osobowym, natomiast pozwana miała oszczędności na lokatach bankowych i książeczkę mieszkaniową. Strony mieszkały wówczas oddzielnie i prowadziły oddzielne gospodarstwa domowe, a powód odwiedzał pozwaną w jej mieszkaniu. Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił ustalić, że w okresie od chwili zawarcia związku małżeńskiego przez strony, kiedy ustawowo powstał ustrój wspólności majątkowej do czasu jego zniesienia, małżonkowie C. nie dorobili się majątku wspólnego, dlatego przedmiotem rozliczeń w niniejszym postępowaniu między stronami mogą być tylko i wyłącznie nakłady poczynione w obrębie ich majątków osobistych biorąc pod uwagę przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 k.c.).

W trakcie małżeństwa stron, bezpośrednio po zniesieniu wspólności ustawowej, pozwana w ramach majątku osobistego samodzielnie nabyła nieruchomość położoną przy ul. (...) i rozpoczęła budowę domu mieszkalnego i innych urządzeń ze środków pochodzących z jej oszczędności na lokatach bankowych oraz uzyskanych ze sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...), a także odsprzedaży części przedmiotowej nieruchomości, tj. działki nr (...). Ponadto pozwana uzyskiwała dochód z prowadzonej działalności gospodarczej, który przeznaczała na utrzymanie siebie i dzieci oraz częściowo na budowę domu. Należy podkreślić, że po sprzedaży mieszkania przy ul. (...) od sierpnia 1995r. do września 1999r. pozwana ze starszą córką stron mieszkała w mieszkaniu powoda przy ul. (...) i w tym czasie z pewnością strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe. Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że to pozwana w całości finansowała budowę, zatrudniała wykonawców poszczególnych prac budowlanych, a także niejednokrotnie przy nich pomagała. Natomiast powód pojawiał się na budowie okazjonalnie, a zakres wykonanych przez niego prac był nieznaczny. Jego udział w budowie poza rozpoczęciem budowy szamba w zasadzie sprowadzał się do nadzorowania postępu prac budowlanych. Podkreślenia wymaga, że J. C. pracował wówczas w Straży Miejskiej i skarżył się na szereg dolegliwości zdrowotnych, które nabył jeszcze podczas służby w Policji, czym tłumaczył pozwanej brak zaangażowania w budowę. Większość tych chorób rzeczywiście wykluczała wysiłek fizyczny, nieunikniony przy pracach budowlanych (dyskopatia, bóle kręgosłupa, stawów).

W trakcie niniejszego postępowania powód nie udowodnił wskazanego w zmodyfikowanym powództwie rozmiaru poczynionych przez niego nakładów na majątek osobisty pozwanej. Powód nie udowodnił nakładów finansowych na majątek odrębny pozwanej, a nakład jego pracy na budowę domu był nieznaczny. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że nieodpłatnie wykonywana praca powoda na budowie domu mieszkalnego pozwanej została zrekompensowana przez nią przez zgodę na zamieszkanie powoda na jej nieruchomości. Podczas wspólnego zamieszkiwania powód nie partycypował w kosztach utrzymania domu i rodziny, ale korzystał z nieruchomości m.in. mając możliwość naprawiania i mycia swoich samochodów. Ponadto w tym czasie pozwana żywiła powoda, który uznawał to za rekompensatę kosztów jakie poniósł w okresie od 1995r. do 1999r., kiedy pozwana mieszkała razem z nim w mieszkaniu przy ul. (...). Tym samym brak jest podstaw do uznania, iż pozwana uzyskała wzrost wartości majątku osobistego o korzyść majątkową w postaci nakładu pracy powoda. Z tych względów należy uznać, że powód nie udowodnił swojego żądania stosownie do treści art. 6 k.c.

Nieodpłatne wykonywanie pracy przez jednego z małżonków na rzecz drugiego, skutkuje jego bezpodstawnym wzbogaceniem o wartość majątkową, jaka z jego majątku nie wyszła, i jako uzyskana bez podstawy prawnej korzyść, co do zasady podlega zwrotowi (art. 405 k.c.). Przyjęcie, że nakład pracy jednej ze stron na rzecz drugiej został zrównoważony przez korzyść wynikającą z zamieszkiwania przez nią w cudzym domu jest uzasadnione w sytuacji, gdy rozmiar poczynionych przez tę stronę nakładów na rzecz właściciela domu nie był znaczny ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 9 kwietnia 2010r. I ACa 222/10, opubl. OSAW, Lex nr 603924).

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia faktyczne i prawne Sąd uznał, iż roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego udzielonego pozwanej z urzędu Sąd orzekł zgodnie z § 6 pkt 7 w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz.1348 z zm.) uwzględniając niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład jego pracy w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia (punkt II sentencji wyroku).

Mając na uwadze sytuację materialną powoda oraz jego całkowite zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych, Sąd w punkcie III sentencji wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył go kosztami procesu.

S.S.O. Alicja Bielan