Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II Ca 321/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Kaliszu z 2017-10-05

Sygn. akt II Ca 321/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 5 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Jacek Chmura

Sędziowie:

SSO Wojciech Vogt (spr.)

SSR del. Tomasz Błoński

Protokolant:

st. sekr. sąd. Elżbieta Wajgielt

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2017 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. W. (1) , małol.E. i A. rodz. W. reprezentowane przez matkę E. W. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 14 marca 2017r. sygn. akt I C 2643/16

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz E. W. (1) kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,

3.  zasądza od Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz E. W. (2) kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym

4.  zasądza od Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz A. W. kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Wojciech Vogt SSO Jacek Chmura SSR del. Tomasz Błoński

II Ca 321/17

UZASADNIENIE

Powódka E. W. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W. kwoty 38.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią matki E. A. na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 04.02.2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11.06. 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka małoletnia E. W. (2) reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego E. W. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W. kwoty 7000,00 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią babci E. A. na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 04.02.2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.06.2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka małoletnia A. W. reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego E. W. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W. kwoty 7000,00 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią babci E. A. na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 04.02.2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.06.2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany Towarzystwo (...) SA z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 14 marca 2017 r. zasądził od pozwanego Towarzystwo (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. W. (1) kwotę 38 000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11.06.2016r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia w związku ze zdarzeniem z dnia 04.02.2016r.: zasądził również od pozwanego Towarzystwo (...) S.A. w W. na rzecz powódki małoletniej E. W. (2) kwotę 7 000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.06.2016r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia w związku ze zdarzeniem z dnia 04.02.2016 r.; oraz zasądził od pozwanego Towarzystwo (...) S.A. w W. na rzecz powódki małoletniej A. W. kwotę 7 000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.06.2016r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia w związku ze zdarzeniem z dnia 04.02.2016r. i rozstrzygnął o kosztach postępowania.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, co do kwoty 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty, co do odsetek ustawowych od niezaskarżonej kwoty 18.000 zł za okres od dnia 11 czerwca 2016 r. do dnia 13 marca 2017 r., tj. kwoty 952,77 oraz punkty II , III, IV, V, VI w całości.

Zarzuciła:

1.  Naruszenie przepisów prawa materialnego:

- art. 446 § 4 k.c. poprzez jego niewłaściwą interpretację, a w konsekwencji przyjęcie w stanie faktycznym niniejszej sprawy, że odpowiednią dla powódki ad 1) kwotą zadośćuczynienia po śmierci E. A. jest kwota 38.000 zł (ponad wypłaconą kwotę 12.000 zł przez pozwanego w procesie likwidacji szkody), dla powódek ad 2) i ad 3) kwoty po 7.000 zł (ponad wypłacone na ich rzecz po 3.000 zł w procesie likwidacji szkody) podczas gdy brak jest uzasadnienia dla takiego stanowiska w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, a ww. kwoty są nieadekwatne do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódki i stopnia naruszonego dobra osobistego, a tym samym, że zasądzona kwota nie będzie spełniać funkcji kompensacyjnej a spowoduje wzbogacenie powódek,

- art. 476 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. poprzez uznanie, że doszło do opóźnienia w zapłacie zadośćuczynienia, podczas gdy jego wysokość została ustalona dopiero w wydanym w dniu 14 marca 2017r. wyroku.

2.  Naruszenie przepisów prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów oraz nie wszechstronnym rozważeniu materiału dowodowego oraz art. 109 § 2 k.p.c, poprzez jego niezastosowanie, skutkujące zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz każdego z powodów, podczas gdy nakład pracy pełnomocnika, podjęte przez niego czynności oraz charakter sprawy wskazuje na zasadność obniżenia wynagrodzenia pełnomocnika powodów.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Powodowie wnieśli o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne i rozważania dokonane przez Sąd Rejonowy i uznaje je za własne. W takiej sytuacji gdy sąd odwoławczy orzeka na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w pierwszej instancji i aprobuje dotychczasowe ustalenia, nie musi ich powtarzać (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 18/07, Lex nr 966804; orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1935 r., C III 680/34. Zb. Urz. 1936, poz. 379, z dnia 14 lutego 1938 r., C II 21172/37, Przegląd Sądowy 1938, poz. 380 i z dnia 19 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, nr 4, poz. 83; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006 r., I CSK 147/05).

Skarżący podnosi w swojej apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zarzut ten nie jest uzasadniony.

W myśl art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Sąd Rejonowy dokonując tej oceny nie naruszył reguł oznaczonych w powołanym tu unormowaniu, dającym wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów.

Cechą istotną swobodnej oceny dowodów jest ich bezstronna ocena (por. np. K. Piasecki, w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1 – 505 , pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006, t. I, s. 1026). Takiej właśnie – tj. bezstronnej oceny – dokonał Sąd I instancji.

Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (por. W. Siedlecki, Realizacja zasady swobodnej oceny dowodów w polskim procesie cywilnym, NP. 1966, nr 4, s. 20). Sąd Rejonowy wszechstronnie rozważył zebrany w tej sprawie materiał. Swoje twierdzenia Sąd I instancji przekonująco i należycie uzasadnił.

Nie jest również uzasadniony zarzut naruszenia art. 446 § 4 k.c. Wbrew zarzutom podnoszonym przez pozwanego zasądzona kwota zadośćuczynienia na rzecz powodów nie jest rażąco wygórowana. Należy z całą stanowczością podkreślić, że krzywda doznana przez powódkę E. W. (1) z powodu śmierci matki odbiegała w swojej intensywności od przeciętnych przeżyć doznawanych przez córki z powodu gwałtownej śmierci matki. Sąd Rejonowy w swoim szczegółowym uzasadnieniu wyraźnie wskazał na czym ta wyjątkowość polegała i jakiego rodzaju głęboka więź emocjonalna wiązała E. W. (1) ze zmarłą matką. Gwałtowne zerwanie tej więzi spowodowało u powódki dyskomfort psychiczny, który powinien być zrekompensowany odpowiednim zadośćuczynieniem. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że suma 50.000 zł jest kwotą zadośćuczynienia odpowiednią do doznanej i wykazanej w toku postępowania krzywdy. Powódka w wyniku śmierci matki nie doznała zakłóceń psychicznych wymagających interwencji psychiatrycznej jak również nie zaprzestała wykonywać dotychczasowych ról społecznych. Z powyższego jednak nie wynika, aby jej krzywda nie była wyjątkowo dotkliwa i wymagająca odpowiedniej rekompensaty pieniężnej.

Również krzywda, której doznały wnuczki zmarłej była wyjątkowo intensywna z uwagi na wyjątkową więź emocjonalną ze zmarłą babcią. Sąd Rejonowy – wbrew zarzutom apelacji – prawidłowo ustalił fakty, które na tę wyjątkowość wskazywały. Przyznana przez Sąd Rejonowy kwota zadośćuczynienia w wysokości po 10.000 zł nie jest w tej sytuacji kwota wygórowaną.

Skarżący podnosi, że odsetki powinny być zasądzone od chwili wyrokowania. Pogląd ten nie jest trafny i zdecydowanie sprzeczny z treścią art. 481 k.c. Z art. 481 k.c. wyraźnie wynika, że odsetki należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Nie ulega wątpliwości, że wyrok zasądzający zadośćuczynienie jest wyrokiem deklaratoryjnym (por. orzeczenie Sądu Najwyższego II CSK 595/13, Lex 1504837).

W wyroku z dnia 18 września 1970 r. Sąd Najwyższy podkreślił, że z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy , ze swojej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika (II PR 257/70, OSN C 1971, z.6, poz. 103). Jest to moment wymagalności świadczenia, które zresztą powstało wcześniej, bo w momencie wyrządzenia szkody. Zobowiązany niespełniając świadczenia w tym terminie dopuszcza się opóźnienia, za które należą się odsetki ustawowe.

Sąd Okręgowy nie podziela poglądu, że w takiej sytuacji odsetki należą się od chwili wyrokowania. Obowiązek zapłaty zadośćuczynienia powstał w chwili wyrządzenia szkody, a opóźnienie w spełnieniu świadczenia od momentu wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia. W literaturze broniony jest pogląd mocniejszy, mówi się mianowicie że w wypadku czynu niedozwolonego zobowiązanie dłużnika powinno być spełnione niezwłocznie, a wynika to z właściwości zobowiązania ( por. Marcin Lemkowski, Odsetki cywilnoprawne, Warszawa 2007.s, 271 – wówczas odsetki byłyby liczona od dnia szkody).

Także ustalenie wartości szkody według cen z chwili wyrokowania nie uzasadnia zasądzenia odsetek od dnia wyrokowania. Takie podejście pomija zupełnie fakt, że przez pewien czas osoba odpowiedzialna już opóźniała się ze spełnieniem świadczenia odszkodowawczego, być może w innej wysokości – ustalonej według daty wyrządzenia szkody. W niniejszej sprawie nie zostało wykazane aby zadośćuczynienie należne powodom w chwili wyrządzenia szkody miało być niższe niż w chwili wyrokowania.

Nie jest również zasadny zarzut apelacji, że wynagrodzenie pełnomocnika powódek powinno ulec obniżeniu z uwagi na wspólne ich reprezentowanie. W niniejszej sprawie przedmiotem sporu była wysokość przyznanego każdej z powódek zadośćuczynienia, która jest uzależniona od indywidualnej krzywdy każdego podmiotu. Nie można więc twierdzić, że z uwagi na reprezentowanie kilku podmiotów nakład pracy pełnomocnika był mniejszy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało, zgodnie z art. 385 k.p.c., orzec jak w sentencji. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c.

Wojciech Vogt Jacek Chmura Tomasz Błoński

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Grażyna Żółtek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację:  Jacek Chmura,  Tomasz Błoński
Data wytworzenia informacji: