Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska

Protokolant Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 4 maja 2016 r. w Kaliszu

odwołania W. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 19 stycznia 2016 r. Nr (...)

w sprawie W. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 19 stycznia 2016 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje W. J.emeryturę od (...)

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19.01.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O.odmówił W. J.przyznania emerytury wcześniejszej dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, gdyż nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w tych warunkach. Odmówiono mu przy tym zaliczenia okresu pracy na stanowisku elektromontera zakładowego – maszynisty kotła w (...) od 19.11.1977r. do 31.07.1999r., bo przedłożone świadectwo pracy w szczególnych warunkach nie odpowiada wymogom formalnym.

Odwołanie od tej decyzji wniósł do Sądu W. J. domagając się przyznania wcześniejszej emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, argumentując iż wobec zlikwidowania zakładu pracy nie ma możliwości przedłożenia innego dokumentu.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił co następuje:

W. J. urodził się dnia (...), z zawodu jest elektromonterem.

Pracę w (...)podjął od 19.11.1977r. jako elektromonter w Dziale Głównego Mechanika. Na umowie o pracę z dnia 19.11.1977r. zawarto adnotację : I kategoria zatrudnienia”.

Angaże płacowe nie używały określenia stanowiska pracy, a ogólne wskazanie miejsca prace : Zakład nr 1 -kotłownia”.

Odwołujący się w dniu 12.03.1982r. uzyskał zaświadczenie kwalifikacyjne E w zakresie eksploatacji urządzeń energetycznych, uprawniające do obsługi kotłów parowych i wodnych do 20 atmosfer.

Umową o pracę z dnia 1.09.1986r. powierzono mu obowiązki elektromontera zakładowego.

Odwołujący się uzyskał 27.03.1987r. kolejne uprawnienia energetyczne (m.in. do obsługi kotłów parowych i wodnych powyżej 150 stopni C) i odnawiał je systematycznie.

(dowód- akta osobowe z (...))

(kserokopie zaświadczeń kwalifikacyjnych k18)

W świadectwie pracy w szczególnych warunkach z 31.07.1999r. zawarto zapis o zakwalifikowaniu pracy W. J. świadczonej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 19.11.1977r. do 31.07.1999r. na stanowisko elektromonter zakładowy- maszynista kotła jako pracy w szczególnych warunkach wymienionej w wykazie A dział II poz. 9 i 23 pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 07.07.1983r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Dział II dotyczy prac przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej.

W. J. domagał się zakwalifikowania jego pracy jako pracy palacza kotłów przemysłowych, to jest na stanowisku wymienionym w dziale XIV poz. 1 wykazu.

Odwołujący się podczas całej pracy w (...)pracował w kotłowni, należącej do Działu Energetycznego zakładu. Wykonywał pracę maszynisty kotła, co równoznaczne było pracy na stanowisku palacza. Równocześnie zachowano mu w angażu stanowisko elektromontera zakładowego, gdyż w razie awarii w kotłowni miał za zadanie je usuwać.

Do obowiązków odwołującego się należało pilnowanie procesu spalania w kotle, parametrów, temperatury, płomienia, co wiązało się z doglądaniem odpowiedniego spadania węgla na palenisko, rozdrabnianiem zbryleń opału gdy do nich dochodziło i przepychania leja, którym opał spadał na palenisko Jego praca wymagała też przełączania pomp, odmulania, Nadto należało do niego ręczne oczyszczanie paleniska, wywożenie popiołów i odpadów. Palacze co pewien czas mieli też obowiązek oczyścić kocioł, co wiązało się z wejściem do kotła. Odwołujący się w bieżącej pracy miał też obowiązek sprawdzać zawory bezpieczeństwa i odpowietrzać kocioł, a była to praca niebezpieczna z uwagi na ryzyko poparzenia wydobywającą się pod dużym ciśnieniem parą wodną podczas odpowietrzania.

W kotłowni panowała wysoka temperatura i pracownicy narażeni byli na zapylenie i wdychanie wyziewów wydobywających się w procesie spalania.

W (...) w kotłowni, która produkowała ciepło na potrzeby produkcyjne własne oraz sąsiednich zakładów pracy pracowało 6 kotłów wysokociśnieniowych. Wszystkie były typu przemysłowego, typu WR5 i WR10 o mocy od 5 do 11 megawatów. Kotły nie były zautomatyzowane, jedynie zmechanizowane. Podlegały pod dozór techniczny. Kotły pracowały cały rok.

(dowód – zeznania świadków F. H. i T. K. nagranie z rozprawy w dniu 4.05.2016r.)

Jako piece typu przemysłowego uważa się kotły parowe lub wodne odpowiadające Polskiej Normie PN-70H – 83136, przeznaczone do wytwarzania pary lub podgrzewania wody, których moc przekracza 1 MW, przy czym na kotłach wodnych temperatura wody na wylocie przekracza 115 ⁰ C, a w kotłach parowych ciśnienie pary przekracza 70 Kpa.

Kocioł typu przemysłowego to kocioł umiejscowiony w ciągu technologicznym danego zakładu pracy, służący do wytwarzania energii w postaci pary wodnej poruszającej rozmaite maszyny, urządzenia lub do wytwarzania gorącej wody wykorzystywanej w procesie produkcji. Czym innym jest kocioł grzewczy, który służy do dostarczania ciepła, dla którego gorąca woda lub para jest tylko nośnikiem lub do wytwarzania ciepłej wody i pary do celów użytkowych (jak mycie, pranie, gotowanie),a nie do celów przemysłowych. Między tymi piecami istnieje wiele technicznych różnic. m.in. co do temperatury w komorze spalania, ciśnienia wody czy pary w instalacji, ilości i rodzaju używanego paliwa. Z tych różnic wynikają też różnice w obsłudze i dozorowaniu pracy pieca, zatem niedopuszczalne jest stosowanie interpretacji rozszerzającej zapisów Działu XIV poz.1 cyt. rozporządzenia.

Takie stanowisko co do pracy palaczy wyrażone w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3.12.2013r. w sprawie III AUa 169/13 sąd tutejszy w pełni podziela. Podobnie wypowiedział się odnośnie kotłów przemysłowych również Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 6 listopada 2013 roku (III AUa 920/13, Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Lublinie).

Z urzędu wiadome jest sądowi, że przed tutejszym sądem toczyło się kilka spraw dotyczących palaczy z (...), podczas których w oparciu o opinie biegłych wyjaśnione zostało, że piece tej kotłowni były typu przemysłowego i nie były zautomatyzowane, a co najwyżej zmechanizowane.

(Np. opinia biegłego Z. M. z dnia 19.05.2015r. wydana w sprawie III AUa 974/14 Sądu Apelacyjnego w Łodzi)

Ogólny staż pracy odwołującego się na dzień 1.01.1999r. wynosi 25 lat 1 miesiąc i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Jako maszynista kotła (palacz),a równocześnie w razie potrzeby jako elektromonter zakładowy W. J. pracował ponad 15 lat.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art.184 ust.1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j Dz. U. z 2015r. poz. 748 ze zm). ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1.01.1999r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzna oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.

Stosownie do treści ust.2 emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE lub przekazania za pośrednictwem ZUS środków tam zgromadzonych na rzecz budżetu państwa.

Zgodnie z art. 32 cyt. ustawy ubezpieczeni będący pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnieni w szczególnych warunkach przez co najmniej przez 15 lat, nabywali prawo do emerytury w wieku obniżonym o 5 lat od podstawowego o ile udowodnili łączny staż ubezpieczeniowy określony w art.27 cyt. ustawy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Stosownie do ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).

Emerytura przysługuje na tych zasadach pracownikom, którzy spełniają łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny 60 lat dla mężczyzn i mają okres składkowy i nieskładkowy wymagany do emerytury, w tym co najmniej 15 lat pracy w tych warunkach.

Zgodnie z ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługiwało prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).

Paragraf 2 powyższego rozporządzenia stanowi, że okresami prac uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Świadectwo to jako dokument prywatny w rozumieniu art.245kpc, a nie dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 par.1 i 2 kpc podlega jednak kontroli co do zgodności z przepisami regulującymi kwalifikowanie stanowisk pracy do wykonywanych w szczególnych warunkach.(patrz wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 14.02.2012r. III AUa 1717/11 – LEX 1129731).

W niniejszej sprawie pracodawca zakwalifikował pracę odwołującego się jako pracę wymieniona w dziale II wykazu A odnoszącym się do energetyki. Sąd nie jest związany tym zakwalifikowaniem.

W ocenie sądu praca odwołującego się wykonywana na stanowisku maszynisty w istocie jest nie zautomatyzowaną pracę palacza kotła typu przemysłowego i odpowiada pracy wymienionej w dziale XIV poz.1 wykazu A stanowiącego załącznik do cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego, natomiast praca wykonywana na stanowisku elektromontera zakładowego odpowiada pracy na stanowisku wymienionym w dziale XIV poz 26 : bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń na wydziałach i oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, ponieważ wykonywał pracę na terenie kotłowni zakładowej.

Proporcja czasu pracy na obu stanowiskach była różna, zależała od sytuacji i bieżących potrzeb zakładu. W sumie zapełniała czas pracy w ujęciu dłuższego odcinka czasu i w obu przypadkach praca dotyczyła wymienionej w wykazie stanowisk w szczególnych warunkach. Istnieją zatem podstawy, by cały okres pracy od 19.11.1977r. do 31.12.1998r. potraktować jako pracę w szczególnych warunkach.

Odwołujący się spełnił zatem na dzień 1.01.1999 r. warunki stażowe zarówno ogólny jak i dotyczący pracy w szczególnych warunkach.

W. J.wiek 60 lat ukończył w dniu (...) i z tym dniem spełnił ostatni z warunków do emerytury z art.184 cyt ustawy.

Wniosek złożony został w dniu 20.11.2015 r.

Zaskarżona decyzja podlegała zatem zmianie i zgodnie z art. 477 ¹⁴§1 kpc Sąd orzekł jak w wyroku.