Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska

Protokolant Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 09 kwietnia 2014 r. w Kaliszu

odwołania F. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 21 października 2013 r. Nr (...)

w sprawie F. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., z dnia 21 października 2013 r., znak (...), w ten sposób, że przyznaje F. K. emeryturę od 1 października 2013 r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz F. K. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21.10.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., odmówił F. K.przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, uznając, że już dwukrotnie sprawa ta była przedmiotem postępowania przed organem rentowym i przed Sądem Okręgowym w Kaliszu, gdzie zakończona była wyrokami oddalającymi odwołanie w sprawach o sygnaturach akt VU 190/11 i VU 1123/12, z powodu niewykazania 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Uznano tylko 3 lata, 1 miesiąc i 11 dni z tytułu zatrudnienia w (...)od 28.06.1993 r. do 08.08.1996 r.

W odwołaniu od tej decyzji F. K.domagał się przyznania emerytury po zaliczenia pracy w szczególnych warunkach na podstawie zeznań wskazanych świadków. Dołączone pisemne zeznania wskazują, że dotyczą pracy w (...) w kontakcie ze szkodliwymi oparami oraz pracy na stanowisku cieśli budowlanego podczas zatrudnienia w (...)w O.w latach 1983-1992, która wykonywana była w głębokich wykopach często zalewanych wodą gruntową albo na wysokościach.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. wniósł o jego oddalenie i podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach

Sąd ustalił co następuje.

W grudniu 2010 r. odwołujący wniósł po raz pierwszy o przyznanie emerytury. Decyzją z dnia 13.01.2011 r. odmówiono mu przyznania świadczenia, z uwagi na brak 15 lat pracy w szczególnych warunkach oraz rozwiązania stosunku pracy. W wyniku odwołania od powyższej decyzji toczyło się postępowanie sądowe w sprawie VU 190/11 zakończone wyrokiem oddalającym odwołanie. Apelacja od tego wyroku została oddalona w sprawie III AUa 984/11 Sądu Apelacyjnego w Łodzi (bez sporządzania pisemnego uzasadnienia).

Sąd orzekający w sprawie w I instancji oceniając okresy pracy odwołującego na stanowiskach wskazanych w świadectwach pracy tj.: ślusarza w okresie od 01.09.1965 r. do 31.08.1979 r. w (...), w (...)na stanowisku montera w bezpośrednim sąsiedztwie spawaczy, w okresie od 01.09.1979 r. do 23.03.1983 r. oraz na stanowisku cieśli w okresie od 01.02.1983 r. do 31.01.1993 r. w (...)uznał, że nie są okresami pracy w szczególnych warunkach skoro stanowiska na jakich pracował nie są ujęte w wykazie. Z takich samych powodów nie zaliczył do szczególnych warunków pracy wykonywanej w kolejnych zakładach pracy: Przedsiębiorstwie (...) W.(06.06.1990 r. – 30.06.1991 r.), w (...)sp.z o.o. w O. (1)(28.04.1992 r. – 25.06.1992 r.), w Zakładzie (...) sp. z o.o.w O. (2), i w (...) sp. z o.o.(10.09.1996 r. – 04.08.1999 r.).

W marcu 2012 r. odwołujący wniósł ponownie o przyznanie emerytury powołując się na te same okresy. Dostarczył świadectwo pracy w szczególnych warunkach na okres od 28.06.1993 r. do 08.08.1996 r. w Zakładzie (...) Sp. z o.o.w O. (2). Okres ten został przez organ rentowy uznany jako okres pracy w szczególnych warunkach.

W sprawie VU 1123/12 toczącej się w ramach odwołania od decyzji z 21.03.2012 r., a dotyczącej oceny charakteru pracy odwołującego się w tych samych zakładach ponownie zostało oddalone odwołanie.

Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie IIIAUa 1333/12, oddalając apelację F. K., uznał, że Sąd Okręgowy zasadnie nie zaliczył mu pracy w okresie od 01.09.1965 r. do 31.08.1979 r. w Fabryce (...), gdzie jak twierdził pracował na stanowisku montera obrabiarek, gdyż stanowisko to nie było poprzednio zaliczane do I kategorii zatrudnienia, a praca na nim obecnie nie może być traktowana jako praca w szczególnych warunkach. Podobnie zasadnie nie uwzględniono pracy na stanowisku cieśli budowlanego podczas zatrudnienia w (...)w O., gdyż również to stanowisko nie jest ujęte w wykazie prac w szczególnych warunkach. W budownictwie praca i wykonywana w głębokich wykopach jest ujęta w wykazie stanowisk tylko w odniesieniu do prac wodnokanalizacyjnych i budowy rurociągów, a praca na wysokości tylko przy montażu konstrukcji metalowych.

Składając kolejny wniosek o emeryturę wcześniejszą z dnia 14.10.2013 r. F. K. powołał się na zeznania części tych samych, a częściowo wskazał innych świadków. Ponieważ organ rentowy wydał w sprawie nową decyzję o odmowie świadczenia Sąd rozpoznał sprawę merytorycznie z uwagi na kontrolno-odwoławczy charakter postępowania w sprawie o prawo do emerytury w obniżonym wieku. Rzeczą sądu było zbadanie istoty sprawy czyli spełnienie przesłanek do uzyskania świadczenia o jakim mowa w art.184 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd ustalił co następuje:

F. K. urodził się dnia (...)Wykazał na dzień 01.01.1999 r. 32 lata, 4 miesiące i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący się w okresie od 01.09.1965 r. do 31.08.1979 r. zatrudniony był w Fabryce (...)w likwidacji ((...)). W świadectwie z dnia 31.08.1979 r. stwierdzono, iż odwołujący pracował od dnia 01.09.1968 r. do 31.07.1976 r. jako ślusarz i od 01.08.1976 r. do 31.08.1979 r. jako monter obrabiarek. W okresie od 01.09.1965 r. do 31.08.1968 r. odbywał naukę zawodu w zawodzie ślusarz. W okresie od 25.04.1970 r. do 29.04.1972 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. W angażu z dnia 23.02.1970 r. stanowisko odwołującego określono jako szlifierz. Po odbyciu służby wojskowej odwołujący się od 07.05.1972 r. pracował na stanowisku frezera. W umowie z dnia 04.05.1972 r. jego stanowisko pracy określono jako frezer. W piśmie z dnia 13.05.1972 r. podano, że jest przeniesiony ze stanowiska tokarz na stanowisko wiertacz. W piśmie z dnia 26.05.1972 r. określono, iż odwołujący zostaje przeniesiony ze stanowiska tokarz na stanowisko na ślusarz montażu. W okresie od 01.09.1972 r. do 10.07.1974 r. F. K.pracował na kontrakcie w NRD jako szlifierz noży tokarskich. Po powrocie, na piśmie z dnia 29.08.1974 r., uczyniono adnotacje, iż zostaje przyjęty do brygady monterów. Na kartach płacowych z lat 1969-1972 stanowisko odwołującego określano: uczeń, stażysta, ślusarz od 01.05.1968 r., szlifierz od 01.04.1970 r. W umowie o pracę z dnia 03.09.1974 r. stanowisko odwołującego określono jako monter i na takim stanowisku pracował do końca zatrudnienia w (...)(dowód – akta osobowe odwołującego się).

(...)zajmował się produkcją sprzęgieł. Odwołujący w odwołaniu powoływał się głównie na wykonywanie pracy na stanowisku montera sprzęgieł. Analiza akt osobowych wskazuje, że jako monter sprzęgieł pracował co najmniej od powrotu z kontraktu w NRD tj. od 03.09.1974 r.

Montowanie to odbywało się poprzez ręczne skręcanie detali, ale praca montera wiązała się też z wykonywaniem czynności przygotowawczych. Odwołujący się bowiem montował elementy, które dla ochrony były pokrywane warstwą tłuszczu. Montaż wymagał więc wcześniejszego obmywania każdego z detali w benzynie ekstrakcyjnej lub TRI. Prawie przy każdym stanowisku monterskim stało wiaderko z tymi środkami i w pomieszczeniu (około 20 x 20 m ²) unosiły się ich opary. Cześć detali wymagała też gradowania i polerowania przed montażem aby uzyskać prawidłowe parametry, co odbywało się z użyciem polerek mechanicznych. Podczas polerowania unosił się pył zawierający pastę i drobiny opiłków. Czynności związane z polerowaniem zajmowały około 15 % ogólnego czasu pracy (dowód – zeznania świadka Z. H., J. F., W. P.i U. N. – nagranie z rozprawy w dniu 27.01.2014 r. od 30 minuty do 1:8 minuty).

W okresie od 01.09.1979 r. do 22.02.1983 r. F. K.zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) O. (3). Firma ta ulegała różnym przekształceniom (początkowo (...)), a ostatnią formą jej działalności była Spółka Akcyjna (...) O. (3). Firma zajmowała się przygotowywaniem konstrukcji dla budowy hal przemysłowych. W świadectwie pracy z dnia 22.09.1987 r. określono stanowisko pracy odwołującego jako ślusarz monter, w tym na budowie eksportowej w okresie od 07.01.1980 r. do 30.05.1981 r. i od 31.05.1981 r. do 31.12.1981 r. jako ślusarz monter. W piśmie z dnia 28.11.1980 r. odwołujący się podał, iż został zatrudniony jako ślusarz monter. W podaniu o pracę z dnia 05.07.1979 r. odwołujący wniósł o przyjęcie na stanowisko ślusarz monter.

W umowie o pracę z dnia 07.09.1979 r. określono, iż odwołujący będzie pracował w (...) bez określenia stanowiska. W opinii z dnia 11.12.1979 r. określono, iż od 01.09.1979 r. odwołujący pracuje jako betoniarz. W angażu z dnia 18.09.1980 r. jego stanowisko określono jako ślusarz, w angażu z dnia 17.11.1980 r. jako monter ślusarz. W okresie od 10.12.1979 r. do 17.01.1980 r. odwołujący się odbył kurs cieśli. W okresie od 07.01.1981 r. do 31.12.1981 r. odwołujący się pracował na kontrakcie w NRD na stanowisku ślusarza. W umowie o pracę z dnia 01.01.1982 r. stanowisko odwołującego określono jako ślusarz monter. W piśmie z dnia 11.10.1982 r. określono je jako cieśla. W okresie od 01.01.1982 r. do 23.02.1983 r. odwołujący pracował na kontrakcie zagranicznym jako cieśla. W świadectwie z dnia 23.02.1983 r. za okres od 01.09.1979 r. do 23.02.1983 r. stanowisko odwołującego określono jako ślusarz monter, w tym okresie od 01.01.1980 r. do 30.05.1981 r. i od 31.05.1981 r. do 31.12.1981 r. na budowie eksportowej w RFN. W aktach osobowych znajduje się ponadto opinia pracownicza z dnia 11.12.1979 r. dotycząca F. K.jako pracującego na stanowisku betoniarza na budowie budynku administracyjno-socjalnego (...)(k 19) (dowód – akta osobowe F. K.z tego zakładu).

W zakładach (...)(wcześniej (...)) F. K.pracował w zasadzie stale poza siedzibą zakładu, w tzw. brygadzie kompleksowej, tj. w grupie pracowników wykonujących kompleksowo roboty budowlano-montażowe na budowach typu przemysłowego. Pracowali od wykopów poprzez poszczególne kondygnacje wznoszonych obiektów. W wykopach o głębokości około 2-2,5 m zakładali szalunki fundamentowe, które częściowo, w zależności od potrzeb konstrukcyjnych wykonywali z desek, a przeważnie były to szalunki gotowe, łączone przy użyciu metalowych klamr, śrub. Następnie zakładali szalunki, zbrojenia i uczestniczyli w zalewaniu betonem poszczególnych kondygnacji. Ich praca jednocześnie była pracą zbrojarzy, betoniarzy, cieśli budowlanych. Praca odwołującego się, choć formalnie w zawodzie cieśli budowlanego w istocie nie była pracę w drewnie, ale wiązała się z łączeniem konstrukcji metalowych. Pracownicy brygady kompleksowej musieli mieć aktualne badania wysokościowe.

Dowód- zeznania świadka J. K. od 3 do 20 minut nagrania z rozprawy w dniu 9. 04.2014 r. , zaznania odwołującego się od 21 do 39 minuty nagrania z dnia 09.04.2014 r.

W okresie od 01.03.1983 r. do 31.01.1993 r. odwołujący zatrudniony był w (...) S.A. w O.. Przedsiębiorstwo zajmowało się prowadzeniem budów różnych obiektów: bloków mieszkalnych, hal produkcyjnych. W podaniu o pracę z dnia 24.02.1983 r. określono stanowisko odwołującego jako cieśla. W umowie o pracę z dnia 01.03.1983 r. stanowisko odwołującego również określono jako cieśla, tak samo w angażu z dnia 01.10.1983 r., podobnie w angażach z dnia 29.05.1985 r., 01.10.1986 r.,27.07.1987 r., 01.04.1988 r., 20.02.1990 r. Także w umowie o pracę na kontrakcie od 30.06.1983 r. stanowisko odwołującego określono jako cieśla. Również w umowie o pracę z dnia 09.03.1987 r. stanowisko odwołującego określone było jako cieśla, podobnie w angażu z dnia 01.11.1987 r. i w kwestionariuszu osobowym.

W okresie od 06.06.1990 r. do 30.06.1991 r. odwołujący pracował na kontrakcie zagranicą. W świadectwie pracy z dnia 31.01.1993 r. stanowisko pracy odwołującego określono od 01.03.1983 r. do 31.01.1993 r. jako cieśla. Odwołujący miał tytuł cieśli budowlanego.

(Dowód- akta osobowe odwołującego się z (...))

Praca odwołującego w tym zakładzie podobnie jak w poprzednim -na stanowisku nazywanym „cieśla” polegała na wykonywaniu szalunków w wykopach i na wysokościach. Odwołujący również tu pracował w ekipie kompleksowej wykonującej wspólnie poszczególne etapy prac od wykopu, zakładania szalunków, zbrojeń, przez zalewanie betonem wyszalowanych elementów, po prace przy montażu płyt betonowych na poszczególnych kondygnacjach budowanych obiektów. Pracownicy nie ograniczali się do wykonywania pracy zgodnej z nazwą stanowiska, ale pracowali razem wykonując kolejne etapy od szalowania do zbrojenia i betonowania. Nie było odrębnych stanowisk zbrojarzy, betoniarzy. Stosowano szalunki gotowe- płyty z metalowymi okuciami. W miarę potrzeb odwołujący się wykonywał szalunki z desek. Te prace typowo ciesielskie zajmowały w proporcji do ogólnych prac na budowie około 3 dniu w skali miesiąca, podczas gdy reszta zajęć to prace zbrojarskie i betoniarskie. W istocie pracował jako cieśla przy montażu w metalu łącząc betonowe płyty drutami, śrubami i podporami.

Taki sam typ pracy wykonywany był w kolejnych zakładach pracy – (...) i (...).

(dowód: częściowo zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego, zeznania świadków P. D., M. P. od1h 10 minuty do 1 ha 50 minuty nagrania rozprawy w dniu 27.01.2014 r. )

Sąd zważył co następuje:

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami).

Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymaga także dla spełnienia warunków do świadczenia braku przynależności do OFE.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

W rozpoznawanej sprawie oceny wymagał charakter pracy F. K.w zakładach (...)na stanowisku montera sprzęgieł oraz pracy w tzw. brygadach kompleksowych na budowach podczas zatrudnienia w zakładach (...) O. (3) i (...) O.

Dla oceny charakteru pracy odwołującego się w zakładach (...)Sąd uznał za najbardziej miarodajne zeznania świadka Z. H., który był przełożonym monterów sprzęgieł i jest osobą z najlepszą wiedzą fachową. Nie kwestionując wiarygodności zeznań świadków J. F., W. P.i U. N.stwierdzić należy że ich zeznania mają małą wartość dowodową, gdyż wskazują tylko uproszczony punkt widzenia osób wykonujących czynności bez wnikania w ich istotę. Wszyscy wywodzą zasadność zaliczenia pracy odwołującego się jako montera sprzęgieł do pracy w szczególnych warunkach z faktu, że pracował w ciągłym narażeniu na wdychanie oparów benzyny ekstrakcyjnej lub TRI. Ten fakt uzasadniał traktowanie przez (...)pracy wszystkich pracowników montażu sprzęgieł jako wykonywanej w warunkach szkodliwych i wypłatę dodatku z tego tytułu.

Ani zakład pracy ani przełożony odwołującego się- świadek H. nie wskazali jednak klasyfikacji stanowiska w wykazie prac w warunkach szczególnych. Pełnomocnik odwołującego się uznał zasadność potraktowania pracy odwołującego się jako wykonywanej na stanowisku polernika- wymienionym w przepisach resortowych Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego (wykaz A poz.76 punkt 10).

Taka klasyfikacja nie znajduje jednak żadnego uzasadnienia, gdyż po pierwsze z zeznań świadków wynika, że polerowanie dotyczyło tylko części prac (około 15% według świadka H.), a po drugie wskazane stanowisko odnosi się do prac w hartowniach i wytrawialniach, zaś odwołujący się pracował w dziale montażu. Samo narażenie na kontakt ze środkami chemicznymi nie uzasadnia zrównania jego pracy odbywanej bez wątpienia w warunkach szkodliwych z pracą w warunkach szczególnych, która dotyczy tylko pracy wykonywanej na stanowiskach wymienionym w wykazie tych stanowisk. Praca na stanowisku montera sprzęgieł nie może być więc uznana za pracę w szczególnych warunkach.

Na przestrzeni zatrudnienia w (...)odwołujący się nie wykonywał jednak wyłącznie pracy montera sprzęgieł, zatem nie można było ograniczać się tylko do oceny jego pracy na tym stanowisku, choć tylko na to się powoływał. Akta osobowe wskazują bowiem jednoznacznie na wykonywanie przez F. K.pracy szlifierza noży tokarskich na eksporcie w NRD. Była to praca w Przedsiębiorstwie (...), świadczona od 1.08.1972 r. do 10.07.1974 r.

W ocenie Sądu praca ta odpowiada wymienionej w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. dział III poz. 78 „szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych”, zatem okres od 1.08.1972 r. do 10.07.1974 r. (1 rok 11 miesięcy i 10 dni) powinien zostać dodany do zaliczonych przez ZUS z tytułu pracy w (...).(3 lata 1 miesiąc i 11 dni)

W ocenie Sądu uzyskanie w tego zakładu honorowanego przez organ rentowy świadectwa pracy w szczególnych warunkach na stanowisku cieśli tj. takim jak w poprzednich miejscach pracy( (...) i (...)) wskazuje na celowość wnikliwszego niż dotąd zbadania rodzaju pracy wykonywanej przez odwołującego się na budowach w tych zakładach pracy.

(...) Zakład (...) sp. z o.o. we W. w piśmie z dnia 19.03.2012 r. wyjaśnił bowiem, że pracę na stanowisku nazywanym formalnie cieśla zakwalifikowano jako pracę wykonywaną przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości gdyż w rzeczywistości były to prace przy montażu konstrukcji (szalunków) na wysokości. Stanowisko cieśli wykonującego prace na wysokości ujęte jest w przepisach resortowych – zarządzeniu Ministra Budownictwa i materiałów Budowlanych z 1.08.1983 r. dział V poz. 5 pkt. 3.. (k 43akt ZUS-plik założony 05.03.2012 r. )

W ocenie Sądu wyjaśnienie powyższe oraz treść zeznań świadków P. D., M. P.i J. K.dają inne światło na rodzaj pracy jaką wykonywał odwołujący się jako cieśla budowlany w zakładach: (...) O. (3) i (...), bowiem w zakładach tych praca w istocie była taka sama jak w (...). Potwierdzeniem tego jest przechodzenie całych grup pracowników do kolejnych tych zakładów zbliżonych do siebie w zakresie prowadzonej działalności.

We wszystkich tych zakładach odwołujący się pracując w brygadzie kompleksowej wykonywał prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokościach albo prace zbrojarskie i betoniarskie, zależnie od bieżących potrzeb na danym etapie robót na budowie. Nie była to zatem praca cieśli rozumiana w dosłownym znaczeniu jako praca przy wykonywaniu szalunków w drewnie, dlatego nie można się zgodzić z oceną pracy odwołującego się dokonaną w toku poprzednich postępowań.

O uznaniu pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach decyduje nie tyle nazwa stanowiska pracy, co rodzaj wykonywanej pracy,

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy.

W braku stosownego dokumentu ustalenie okoliczności dotyczących charakteru pracy odbywa się przed sądem na warunkach określonych w kpc.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, tylko ostatni pracodawca wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a ponieważ jest to zakład nadal istniejący – możliwe było uzyskanie od niego wyjaśnień co do podstawy faktycznej i prawnej zakwalifikowania pracy cieśli budowlanego jako pracy w szczególnych warunkach. Wyjaśnienia okazały się na tyle przekonujące dla organu rentowego, że okres wskazany w świadectwie uznał. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało w cenie Sądu, iż odwołujący wykonywał pracę tego samego rodzaju także w zakładach (...) O. (3) w okresie od dnia 01.09.1979 r. do dnia 22.02.1983 r. oraz (...)od 1.03.1983 r. co najmniej do 5.06.1990 r. tj. do wyjazdu na kontrakt w RFN, bo podczas tego kontraktu zatrudniony był już inaczej, jako robotnik wykwalifikowany.

W ocenie Sądu praca podczas zatrudnienia w w/w zakładach w tzw. brygadach kompleksowych choć stanowisku odwołującego się nadawano różną nazwę (monter, ślusarz, ślusarz- monter, cieśla, raz nawet betoniarz) w rzeczywistości odpowiadała w pewnym zakresie pracy o jakiej mowa w dziale V poz. 4 (prace zbrojarskie i betoniarskie) a w pewnym zakresie pracy o jakiej mowa w dziale V poz. 5 (prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości). Łącznie była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy i w pewne dni polegała na pracach zbrojarsko-betoniarskich, a w pewne na monterskich

Rodzaj pracy, czas i proporcja zależne były od etapu pracy na konkretnej budowie. Można przyjąć więc, że była to praca na tzw. stanowisku łączonym, choć nie w codziennej normie czasu, ale w rozłożeniu pracy na dłuższe odcinki.

W utrwalonym orzecznictwie sądów w kwestii pracy na tzw. stanowisku łączonym przyjmuje się, że praca wykonywana w ciągu dnia pracy na więcej niż jednym stanowisku- o ile każde ze stanowisk ujęte jest w wykazie i praca łącznie wykonywana jest w pełnym wymiarze- jest traktowana jako praca w szczególnych warunkach na użytek ustalania uprawnień emerytalnych (np. w wyroku SN z 4.06.2008 r. sprawie sygn. akt. II UK 306/07).

Analogicznie należy przyjąć w przypadku osoby, która w skali miesiąca wykonuje przez część dni pracę jednego rodzaju, a przez części dni pracę innego, o ile każde z zajęć jest pracą ujętą w wykazie prac w szczególnych warunkach.

W ocenie sądu nie ma przeszkód aby pracę odwołującego się polegającą w istocie w miarę przesuwania się frontu robót na budowie na wykonywaniu prac zbrojarskich i betoniarskich oraz pracy montera konstrukcji metalowych na wysokościach uznać za pracę w szczególnych warunkach skoro była wykonywana stale w pełnym wymiarze czasu pracy.

Była to praca na stanowisku łączonym, a ponieważ każde ze stanowisk mieści się w wykazie prac w szczególnych warunkach, podlega to uwzględnieniu do uprawnień emerytalnych.

Taką pracę odwołujący się poza (...)wykonywał jeszcze w (...) O. (3) od 01.09.1979 r. do 23.03.1983 r. oraz w (...)od 01.03.1983 r. do 05.06.1990 r. Łącznie z pracą szlifierza noży w NRD (01.08.1972 r. - 10.07.1974 r. ) oraz pracą już zaliczoną F. K.wykazał więc ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołujący się wykazał na dzień 01.01.1999 r. łączny staż pracy w ilości 32 lata 4 miesiące i 8 dni.

Wiek 60 lat ukończył w dniu (...). Spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek poprzedzający wydanie decyzji z dnia 21.10.2013 r. stanowiącej przedmiot sporu w niniejszej sprawie złożony został w dniu 14.10.2013 r. Prawo do emerytury zgodnie z art.129 cyt. ustawy należało przyznać od miesiąca złożenia wniosku.

W świetle obowiązujących przepisów przed organem rentowym nie było możliwe prowadzenie postępowania dowodowego co do charakteru pracy odwołującego się, dlatego Sąd nie dopatrzył się odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za opóźnienie w ustaleniu prawa odwołującego się do emerytury, stosownie do art.118 ust.1a cyt. ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w pkt. 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w pkt. 2 wyroku na podstawie art. 108§ 1 k.p.c. i 98 k.p.c. Zgodnie z § 6 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 02.163.1348 ze zm.) stawka minimalna w sprawie z ubezpieczenia społecznego wynosi 60 zł, a biorąc pod uwagę nakład pracy pełnomocnika odwołującego się Sąd zasądził od ZUS zwrot kosztów w wysokości podwójnej stawki minimalnej. Orzeczono więc jak w pkt. 2 wyroku.