Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

POSTANOWIENIE

Dnia 2 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 02 października 2014r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku (...) w O.Inspektorat w K.

z udziałem Miasta K. , D. G. , P. G. , L. G. , M. G. (1) , B. G. (1) , R. G. , B. G. (2)

o stwierdzenie nabycia spadku po S. G.

na skutek apelacji uczestnika postępowania Miasta K.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 20 marca 2014r. sygn. akt I Ns 912/13

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Kaliszu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

II Ca 362/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu stwierdził, że spadek po S. G., zmarłym dnia 5 lipca 2011 r. w K., ostatnio stale zamieszkałym w K., na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyło Miasto K..

Rozstrzygnięcie swoje sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach: S. G. zmarł w dniu 5 lipca 2011 r. w K.. W chwili śmierci był żonaty z K. G.. Posiadał troje dzieci: B. G. (1). R. G. oraz M. G. (1). Nie pozostawił testamentu. Zarówno żona spadkodawcy jak i jego synowie złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku. (...) spadkodawcy nie mają dzieci. Jego ojciec M. G. (2) zmarł w dniu 25 grudnia 2009 r. a matka L. G. złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po S. G... Oświadczenia o odrzuceniu spadku po nim złożyli także jego jedyny brat D. G. oraz jego dwóch synów: P. G. i w imieniu małoletniego M. G. (3) jego rodzice. Sąd pierwszej instancji uznał za zbyteczne ustalanie faktu czy pozostają przy życiu dziadkowie spadkodawcy, gdyż z uwagi na wiek jaki mieliby rodzice – rok urodzenia obojga 1936, jest to wysoce nieprawdopodobne. Po dokonaniu powyższych ustaleń sąd pierwszej instancji stwierdził, że z uwagi na okoliczność, że wszyscy powołani z ustawy do dziedziczenia spadkobiercy odrzucili spadek a dziadkowie spadkodawcy nie żyją, powołana do dziedziczenia jest gmina – w tym wypadku Miasto K., z tym, że dziedziczy ono z dobrodziejstwem inwentarza.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł uczestnik postępowania Miasto K., który zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 670 – 671 k.p.c. a także art. 672 k.p.c. a także naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 934 § 2 k.c. i mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że spadek po S. G. nabyli jego dziadkowie a w razie ich braku – nabyli zstępni dziadków a także o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika postępowania – Miasta K. kosztów postępowania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest zasadna.

W przedmiotowej sprawie spadek po S. G. odrzucili: małżonka spadkodawcy, jego bezdzietni synowie, jego matka, jedyny brat i dzieci brata a ojciec zmarł przed nim. W związku z powyższym mieć będzie zastosowanie przepis art. 934 § 1 i 2 k.c., który stanowi, że w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy a jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Sąd pierwszej instancji nie ustalił czy dziadkowie spadkodawcy żyją, poprzestał na przyjęciu prawdopodobieństwa, że nie żyją skoro rodzice spadkodawcy, mieliby obecnie 78 lat. Pomijając okoliczność, że ktoś z dziadków może żyć, spadek w razie ich śmierci przypadłby zstępnym dziadków, co wynika jednoznacznie z cytowanego przepisu. Dopiero w razie ich braku spadek nabyłaby gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, w tym wypadku Miasto K. (art. 935 k.c.). Sąd w sprawie o stwierdzenie spadku, zgodnie z art. 670 k.p.c. bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. Tego sąd pierwszej instancji nie uczynił w sposób wyczerpujący. Nie sposób odmówić racji skarżącemu, że obowiązkiem sądu w takim przypadku jest ustalenie właściwego kręgu spadkobierców niezależnie od wskazań uczestników postępowania przy czym w razie konieczności mieć będzie zastosowanie przepis art. 671 k.p.c. Wobec powyższego uznać należy, że sąd nie zbadał istoty sprawy i tym samym zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd z urzędu zbada kto jest spadkobiercą, przy czym zachodzi konieczność ustalenia czy dziadkowie spadkodawcy dożyli otwarcia spadku ewentualnie w przypadku ich śmierci należy ustalić czy pozostawili zstępnych, którzy nabyliby spadek w świetle art. 934 § 2 k.p.c. W razie konieczności postanowienie będzie mogło być wydane dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie.

W tym stanie rzeczy i na zasadzie art. 386 § 4 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. postanowiono jak wyżej.