Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 30 lipca 2015 r. powód P. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...)SA z siedzibą w S. kwoty 110.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2015 r. do dnia zapłaty, kwoty 5.441,68 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2015 r. do dnia zapłaty, ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za wszelkie skutki zdarzenia z dnia 26 września 2014 r. oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu żądania jako podstawę wskazano wypadek komunikacyjny z dnia 26 września 2014 r., spowodowany przez sprawcę ubezpieczonego od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń, w następstwie którego powód doznał szeregu obrażeń ciała, skutkujących krzywdą i cierpieniem uzasadniającymi przyznanie zadośćuczynienia, a także powstaniem kosztów uzasadniających zasądzenie odszkodowania (k. 2-3).

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 6 października 2015 r. pozwany (...) S.A. w S. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podał, że wypłacone powodowi w toku postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie w kwocie 90.000 zł w pełni odpowiada krzywdzie i cierpieniom spowodowanym wypadkiem komunikacyjnym, podobnie jak wypłacone przez pozwanego odszkodowanie odpowiada kosztom poniesionym przez powoda, a związanym z jego leczeniem. Pozwany podał, że powód cierpi na szereg chorób współistniejących, pozostających bez związku z wypadkiem, za które pozwany nie ponosi odpowiedzialności. Zdaniem pozwanego, stan zdrowia powoda i jego sprawność funkcjonalna uległy stopniowej poprawie na skutek rehabilitacji prowadzonej w wyniku zakwalifikowania i skierowania powoda przez pozwanego do kompleksowego programu rehabilitacyjnego dla osób poszkodowanych w celu przywrócenia sprawności funkcjonalnej z zakresu czynności życia codziennego, prowadzonego nieodpłatnie dla powoda w klinice (...) w P.. Pozwany powołał się na raport ww. ośrodka z dnia 18 sierpnia 2015 r., stwierdzający, że powód aktualnie wykazuje 100% sprawności w kategoriach samodzielności społecznej, toalety, ubierania się, higieny i jedzenia, oraz 78% sprawności w kategorii samodzielnego poruszania się, z potencjałem osiągnięcia 100% sprawności ruchowej (k. 70-77).

W piśmie procesowym złożonym w dniu 4 listopada 2016 r. powód rozszerzył powództwo, wnosząc o zasądzenie od pozwanego dalszej kwoty 1.475 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów dojazdów do poleconej przez pozwanego placówki medycznej (...)w P. (k. 202).

W piśmie procesowym złożonym w dniu 21 listopada 2016 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że koszty, których zwrotu domaga się powód, są bezcelowe, a nadto niezasadnie ustalone na podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów będących własnością pracodawcy (k. 211-212).

Strony podtrzymały swoje stanowiska na rozprawie w dniu 2 grudnia 2016 r. (k. 219).

Sąd poczynił następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 26 września 2014 r. w K. doszło do wypadku komunikacyjnego przebiegającego w ten sposób, że kierujący samochodem osobowym marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), na skutek nie udzielenia pierwszeństwa przejazdu w czasie wykonywania manewru skrętu w lewą stronę, spowodował zderzenie z jadącym prawidłowo motorowerem marki P., którym kierował powód P. G..

dowód: notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym – k. 7.

Sprawcę wypadku w dacie zdarzenia łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

okoliczność bezsporna

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 8 września 2016 r., wydanym w sprawie VII K 176/15, sprawca wypadku został skazany za przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lata i karę grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych po 10 zł każda, jak również orzeczono na rzecz pokrzywdzonego P. G. nawiązkę w kwocie 2.000 zł.

dowód: oświadczenie sprawcy o dobrowolnym poddaniu się karze – k. 8; odpis wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu – k. 225, akta VII K 176/15.

Bezpośrednio po zdarzeniu powód został przewieziony na Oddział (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w K., gdzie stwierdzono u niego uraz wielonarządowy, w tym uraz kręgosłupa szyjnego (złamanie osteofitu C2, złamanie łuku prawego C6 bez przemieszczenia, szczelinę złamania w wyrostku stawowym górnym prawym C7), uraz klatki piersiowej (wielomiejscowe obustronne złamania żeber – po stronie lewej z przemieszczeniami, odmę jamy opłucnowej lewej, ogniska stłuczenia płuc w tylnych partiach), zmiany ogniskowe w obu nadnerczach, złamanie wyrostka poprzecznego Th7 i Th8 po stronie lewej oraz L2 po stronie lewej, złamanie trzonu lewej kości udowej, rozejście spojenia łonowego. U powoda wystąpiła wtórna anemizacja (krwawienie). Powód pozostawał przytomny, jednak nie pamiętał samego zdarzenia. Pojawiło się u niego majaczenie na podłożu somatycznym. W dniu 26 września 2014 r. u powoda zastosowano leczenie w postaci drenażu lewej jamy opłucnowej oraz w dniu 28 września 2014 r. zabieg chirurgiczny zespolenia kości udowej lewej gwoździem śródszpikowym odkolanowym. Następnie powód został przeniesiony na Oddział (...), gdzie przebywał do dnia 17 października 2014 r. Powód został wypisany do domu z zaleceniem bezwzględnego leżenia przez okres kolejnych 5 tygodni, noszenia sztywnego kołnierza szyjnego przez 3 miesiące, kontynuowania farmakoterapii, a także kontroli w poradniach: neurologicznej, ortopedycznej, zdrowia psychicznego i kardiologicznej.

dowód: karty informacyjne leczenia szpitalnego – k. 9-13; skierowania do poradni specjalistycznych – k. 14-16; dokumentacja medyczna – k. 17-21.

Po opuszczeniu szpitala powód, z uwagi na utrzymujące się u niego zaburzenia świadomości i ich objawy w postaci majaczenia oraz wskazane wyżej obrażenia w postaci złamań kości, pozostawał całkowicie unieruchomiony w pozycji leżącej. Z powyższych względów konieczne było sprawowanie nad nim stałej opieki przez osoby trzecie – żonę oraz pozostałych domowników. Powód nie był w stanie samodzielnie dbać o higienę osobistą, załatwiać potrzeb fizjologicznych, przygotowywać czy spożywać posiłków, ubierać się i wykonywać innych czynności samoobsługowych. Z uwagi na przebyte zabiegi operacyjne oraz charakter doznanych obrażeń zmuszony był zażywać leki przeciwzakrzepowe ((...)), uspokajające i nasenne ((...) i przeciwbólowe ((...)). Z uwagi na stan psychofizyczny konieczne było stosowanie u powoda pieluchomajtek (dopłata w kwocie 75 zł), a także zakup nowego materaca za kwotę 85 zł i materaca przeciwodleżynowego (dopłata w kwocie 120 zł). W dniu 25 listopada 2014 r. zakupiono dla powoda balkonik rehabilitacyjny (dopłata 72 zł) oraz kołnierz S. (koszt 21 zł). Powód poniósł koszt wynajmu łóżka w okresie od 25 listopada 2014 r. do 18 grudnia 2014 r. w kwocie 150 zł. Powód poniósł w związku z powyższym koszty leczenia w kwocie 983,25 zł z czego pozwany wypłacił powodowi kwotę 578,65 zł.

dowód: potwierdzenie wpłaty – k. 62; faktury VAT – k. 47-58; decyzje pozwanego k. 25-26, opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

Po wyjściu ze szpitala powód odbył w warunkach domowych 10-dniową rehabilitację refundowaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W związku z odległymi terminami kolejnych turnusów rehabilitacyjnych w ramach refundacji świadczeń, powód, celem poprawy swojego stanu zdrowia, zmuszony był skorzystać odpłatnie z pomocy rehabilitanta, w ramach zabiegów domowych finansowanych z własnych środków, w postaci ćwiczeń czynno – biernych, izometrycznych, pionizacji i nauki chodzenia oraz masaży. W okresie od października do grudnia 2014 r. z tytułu powyższego powód poniósł koszt w łącznej kwocie 4.660 zł.

dowód: rachunki – k. 59-61; opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

Powód w kwietniu 2015 r. został zakwalifikowany i skierowany przez pozwanego do ośrodka rehabilitacyjnego (...)w P.. W chwili rozpoczęcia zabiegów rehabilitacyjnych powód uskarżał się na dolegliwości bólowe odcinka szyjnego kręgosłupa, lewej kończyny dolnej, lewego uda, okolic spojenia łonowego i okolicy podkolanowej lewej oraz okresowe dolegliwości bólowe miednicy. Powód poruszał się za pomocą kul łokciowych z utykaniem na lewą kończynę dolną. W ocenie czynności związanych z toaletą, ubieraniem się i samodzielnym jedzeniem powód uzyskał wynik świadczący o 100% sprawności; w zakresie poruszania się powód uzyskał 88% sprawności (na dzień rozpoczęcia pierwszej serii zabiegów, tj. 3 sierpnia 2015 r., było to 72%), w zakresie higieny – 83% sprawności (na dzień 3 sierpnia 2015 r. było to 86%) oraz w kategorii samodzielności społecznej – 80%. Wykonywane u powoda specjalistyczne zabiegi rehabilitacyjne miały na celu uzyskanie możliwie jak najwyższego poziomu sprawności w kategoriach poruszanie, higiena i samodzielność społeczna, poprawę wzorca chodu z uwzględnieniem symetrycznego obciążania kończyn dolnych, zmniejszenie dolegliwości bólowych lewej kończyny dolnej, poprawę siły i wytrzymałości mięśniowej lewej kończyny dolnej, zmobilizowanie szyjnego oraz lędźwiowego odcinka kręgosłupa, a także znormalizowanie napięcia mięśniowego w szyjnym oraz lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Według raportów specjalistów ośrodka (...) w P., w wyniku kolejnych serii zabiegów rehabilitacyjnych u powoda we wrześniu 2015 r. uzyskano stopniową poprawę sprawności do 100% w kategoriach samodzielności społecznej i higieny oraz do 83% w kategorii poruszania się.

Powód w ośrodku (...) w P. uczestniczył łącznie w 7 turnusach rehabilitacyjnych. Ostatnie zabiegi rehabilitacyjne miały miejsce w okresie od 29 marca do 9 kwietnia 2016 r. Biorąc pod uwagę odległość pomiędzy miejscem zamieszkania powoda (K.) a P. powód, celem uczestnictwa w ww. zabiegach, przejechał łącznie 1764 km (252 km x 7) samochodem marki B. (...) rok prod. 1989, o pojemności silnika 1990,00 cm ³, o średnim zużyciu paliwa (benzyny) wynoszącym 10 l/100 km. Powód był dowożony do ww. ośrodka oraz przywożony z niego do domu przez swojego syna lub synową.

dowód: raporty z (...)w P. – k. 27-45, 89-95 i 116-119; zaświadczenie z (...)w P. – k. 207; zestawienie dojazdów do placówek medycznych – k. 203; oświadczenie A. G. – k. 204; kserokopia dowodu rejestracyjnego – k. 205; kserokopia dowodu rejestracyjnego – k. 206; zeznania świadka Ł. J. – nagranie płyta k. 135, 00:01:46-00:21:33; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

Powód w okresie od 9 stycznia 2015 r. do 29 września 2015 r. pozostawał pod opieką psychologa oraz lekarza psychiatry w ramach (...) w K., gdzie rozpoznano u niego organiczne zaburzenia osobowości oraz zaburzenia adaptacyjne, przejawiające się podwyższonym poziomem neurotyzmu, wysokim poziomem wewnętrznego napięcia i niepokoju, introwersją oraz zaburzeniami w sferze osobowości i zaburzeniami pamięci. Powód przyjmował leki o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwdepresyjnym (A., H. 25) oraz usprawniające metabolizm komórek nerwowych.

dowód: dokumentacja medyczna z (...) – k. 144-148; opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

Przed zdarzeniem z dnia 26 września 2014 r. powód był osobą w pełni sprawną ruchowo. Leczył się z powodu nadciśnienia tętniczego. Z tego też powodu od 2002 lub 2003 r. pobierał świadczenie rentowe z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie około 1.000 zł miesięcznie. Poprzednio pracował jako ślusarz. Powód przed zdarzeniem nie leczył się psychiatrycznie ani nie zażywał leków psychotropowych. Poza powyższymi schorzeniami, powód cierpiał na schorzenia nie pozostające w związku z wypadkiem komunikacyjnym, mianowicie utrwalone migotanie przedsionków serca (nieleczone), uchyłki esicy z podejrzeniem zapalenia i podejrzeniem tworzącego się ropnia w lewym dole biodrowym oraz tętniak wrzecionowaty tętnicy podstawnej mózgu.

dowód: opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

U powoda obecnie widoczne są zmiany troficzne brunatne na skórze obu podudzi, wyraźniejsze po stronie lewej. W zakresie lewej kończyny dolnej, w porównaniu ze stroną przeciwną, występuje skrócenie długości względnej w pomiarze typowym o ok. 3,5 cm, wyszczuplenie uda lewego w pomiarze ok. 10 cm od górnego brzegu rzepki o ok. 1 cm, łydki w najszerszym miejscu ok. 1 cm i poszerzeniem obrysów stawu kolanowego ok. 2 cm. Rzepka w lewym stawie kolanowym jest słabo ruchoma, w czasie zginania stawu kolanowego wyczuwalne i słyszalne jest tarcie podrzepkowe. Występuje przykurcz zgięciowy ok. 10º oraz ograniczenia ruchomości o 30º w stosunku do strony przeciwnej (zgięcie do 110º przy zgięciu prawego stawu kolanowego do 140º). W zakresie lewego stawu biodrowego występuje rotacja zewnętrza ok. 20º (przy 30º w prawym stawie biodrowym) oraz brak rotacji wewnętrznej (przy rotacji na poziomie 10º w prawym stawie biodrowym).

W zakresie dolegliwości fizycznych odczuwanych aktualnie przez powoda, a pozostających w związku z wypadkiem komunikacyjnym, któremu uległ, należy wymienić bóle i zawroty głowy, ból kręgów szyjnych promieniujący do głowy, ból biodra lewego i kolana lewego, szczególnie w czasie spacerów na dłuższe dystanse i wchodzenia po schodach, skutkujące utykaniem na lewą kończynę dolną, ból kręgosłupa lędźwiowego, również przy pochyleniu do przodu. Z uwagi na powyższe powód nie jest w stanie pomagać w wykonywaniu czynności związanych z prowadzeniem domu i pracami naprawczymi czy ogrodniczymi (sprzątanie, majsterkowanie, grabienie liści, koszenie trawnika itd.). W razie takiej potrzeby powód, szczególnie przy poruszaniu się na dłuższych dystansach, korzysta z kul łokciowych. Nie jest w stanie jeździć rowerem, unika także jazdy samochodem jako kierowca, korzystając w tym zakresie z pomocy osób trzecich. Po przeprowadzonym zabiegu chirurgicznym zespolenia gwoździem śródszpikowym złamania trzonu lewej kości udowej u powoda występuje osłabienie czucia powierzchniowego na bocznej powierzchni podudzia lewego. Powód ma problemy z pamięcią i koncentracją, zdarza się, że nie rozpoznaje osób z grona dalszych znajomych bądź gubi wątek w aktualnie czytanej publikacji. W dalszym ciągu nie pamięta przebiegu samego wypadku oraz pobytu w szpitalu. Bywa podenerwowany i rozdrażniony oraz wybuchowy bez konkretnej przyczyny.

dowód: opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

W okresie, w którym u powoda występowały zaburzenia świadomości o obrazie majaczenia, powód pozostawał całkowicie zależny od innych osób, niezdolny do jakiejkolwiek celowej aktywności. Wymagał wówczas stałej opieki i pomocy innych osób. Po ustąpieniu objawów majaczenia, występujące u powoda zaburzenia adaptacyjne i zespół po wstrząśnieniu mózgu ograniczały aktywność zawodową i codzienne funkcjonowanie powoda w okresie pierwszych 6-8 miesięcy. Poza tym, w zakresie stanu psychicznego, nie zachodziła potrzeba sprawowania opieki. W zakresie zdrowia fizycznego złamania kręgów odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego oraz złamanie kości udowej lewej i rozejście spojenia łonowego spowodowały znaczne ograniczenie sprawności motorycznej powoda. Wskazane obrażenia uniemożliwiły powodowi swobodne poruszanie się – konieczne było długotrwałe leżenie i unieruchomienie kręgosłupa szyjnego. W tym okresie powód był bezradny i wymagał ciągłej pomocy w życiu codziennym osób trzecich, szczególnie w okresie pierwszych 4 miesięcy po wypadku. Nakładające się pourazowe zaburzenia psychiczne nie ułatwiały powrotu do zdrowia.

Aktualnie nasilenie dolegliwości w zakresie życia codziennego, z uwagi na stan psychiczny, jest niewielkie. W przyszłości należy oczekiwać utrzymywania się objawów i dolegliwości na obecnym poziomie.

Najistotniejszymi, mającymi obecnie wymierny wpływ na życie codzienne i aktywność powoda, skutkami obrażeń doznanych w wypadku są: zespół bólowy kręgosłupa z istotnym ograniczeniem ruchów kręgosłupa szyjnego oraz wtórne pourazowe zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego lewego, które upośledzają wydolność chodu, a które nie są w żaden sposób związane z fizjologicznym procesem starzenia się organizmu. W zakresie zdrowia fizycznego w przyszłości u powoda należy spodziewać się rozwoju wtórnych, pourazowych zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego lewego, które będą wymagały dalszego leczenia ortopedycznego i rehabilitacji. Na dzień dzisiejszy u powoda w dalszym ciągu utrzymują się również objawy zespołu po wstrząśnieniu mózgu, choć obecnie nasilenie objawów jest niewielkiego stopnia. Powód jest zdolny do samoobsługi, utrzymania higieny osobistej, prowadzenia gospodarstwa domowego, samodzielnego spożywania posiłków, realizowania wizyt lekarskich czy spraw urzędowych, mimo utrzymujących się dolegliwości bólowych i upośledzenia wydolności chodu. W związku z dolegliwościami neurologicznymi powód pozostaje pod opieką lekarza neurologa w K. (w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ) i P. (wizyty prywatne w celach kontrolnych oraz badania).

dowód: opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182.

W następstwie zdarzenia z dnia 26 września 2014 r. u powoda wystąpił trwały uszczerbek na zdrowiu wynoszący łącznie 61%, w tym uszczerbek z tytułu zaburzeń adaptacyjnych i zespołu po wstrząśnieniu mózgu – 10%, uszczerbek z tytułu urazu kręgosłupa szyjnego (złamanie osteofitu C2, złamanie łuku prawego C6 bez przemieszczenia, szczeliny złamania w wyrostku stawowym górnym prawym C7) – 15%, uszczerbek z tytułu urazu klatki piersiowej (wielomiejscowe obustronne złamania żeber po stronie lewej z przemieszczeniem, odma jamy opłucnowej lewej leczonej drenażem, ogniska stłuczenia płuc w tylnych partiach) – 10%, uszczerbek z tytułu złamania wyrostka poprzecznego Th7 i Th8 oraz L2 po stronie lewej – 6%, oraz uszczerbek z tytułu złamania kości udowej lewej leczonego operacyjnie zespoleniem gwoździem śródszpikowym – 20%.

dowód: opinia sądowo lekarska Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. – k. 167-182; przesłuchanie powoda – nagranie płyta k. 128, 00:05:32-00:29:13 oraz nagranie płyta k. 222, 00:05:30-00:31:44.

Na mocy orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 20 listopada 2014 r. powód został uznany za osobę całkowicie i trwale niezdolną do pracy od dnia 26 września 2014 r. oraz niezdolną do samodzielnej egzystencji do dnia 30 listopada 2016 r. Orzeczeniem (...) w K. z dnia 25 listopada 2014 r. powód został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności Obecnie od 2016 r. nabył prawo do świadczenia emerytalnego w kwocie 2.200 zł netto miesięcznie.

dowód: zaświadczenie o stanie zdrowia – k. 22; orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 23; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 24.

W toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał powodowi kwotę 90.000 zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 6.706 zł tytułem zwrotu kosztów opieki oraz kwotę 578,65 tytułem zwrotu poniesionych przez powoda kosztów leczenia.

dowód: decyzje pozwanego z dnia 17 marca 2015 r. i 29 maja 2015 r. – k. 25-26.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, w tym złożone dokumenty, zeznania świadka Ł. J., opinię sądowo lekarską Katedry Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. oraz zeznania powoda, którym w powyższym zakresie dał wiarę.

Sąd zważył, co następuje:

Powód P. G. dochodzi w niniejszej sprawie zadośćuczynienia z tytułu uszkodzenia ciała i doznania rozstroju zdrowia na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 26 września 2014 r., a także odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia i rehabilitacji. Sprawca wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego powód odniósł obrażenia oraz doznał rozstroju zdrowia, był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S..

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (§ 4). Odpowiedzialność pozwanego wynika zatem zarówno wprost z cytowanego przepisu art. 822 § 4 k.c., jak i z przepisu art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t. j. Dz. U. z 2013 r., Nr 392 ze zm.), zgodnie z którym z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Pozwane (...)co do zasady nie kwestionowało podstaw swej odpowiedzialności, a zatem i legitymacji procesowej do występowania w niniejszej sprawie po stronie pozwanej. Zasadniczy spór miedzy stronami sprowadzał się do rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy, a w konsekwencji do wysokości należnego mu zadośćuczynienia oraz zasadności i wysokości należnego powodowi odszkodowania z tytułu kosztów leczenia i rehabilitacji.

Roszczenie powoda w przedmiocie żądania zadośćuczynienia oparte zostało na przepisie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którymi w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), jak i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniem fizycznym lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). Krzywda, jako niematerialna szkoda na osobie jest ze swej natury trudna do oszacowania w wartościach wymiernych ekonomicznie. Z uwagi na ocenny charakter ustalania konkretnej kwoty zadośćuczynienia jej określenie jest ze swej istoty objęte sferą swobodnej oceny sędziowskiej, co oczywiście nie może oznaczać dowolności (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 lipca 2005 r., LEX nr 152495 ).

Przyjmuje się, że kryteria istotne przy ustalaniu odpowiedniej sumy zadośćuczynienia to m. in. rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, wiek pokrzywdzonego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość, konsekwencje uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego w życiu osobistym i społecznym oraz stopień winy sprawcy (wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok SN z dnia 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, OSNC-ZD 2008 r., z. 4, poz. 95). Określając kwotę należnego zadośćuczynienia pieniężnego, Sąd musi kierować się wskazanymi wyżej kryteriami, mając na uwadze całokształt okoliczności każdego rozpatrywanego przypadku, oraz uwzględniając okoliczność, że obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości; ma ono bowiem charakter całościowy i jest przyznawane jednorazowo (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., IV CK 357/03, LEX nr 584206; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 2 dnia czerwca 2010 r., I ACa 392/10, LEX nr 756571). Co więcej, mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowi niedopuszczalne uproszczenie nieznajdujące oparcia w treści art. 445 §1 k.c. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 lutego 2007 r., I ACa 1146/06, LEX nr 446225).

Zadośćuczynienie z art. 445 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, dlatego jego wysokość musi przedstawiać pewną ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak ani symboliczna, ani nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 26 lutego 1962 r., publ. OSNCP 1963 poz.58 z.3, i z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, publ. OSPiKA 1966, poz. 92). Poszkodowany winien zatem otrzymać sumę pieniężną o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, aby mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ze względu na swoją wysokość represję majątkową (uchwała SN z dnia 8 grudnia 1973 r., III CZP 37/73, OSNCP 1974, Nr 10, poz. 145).

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie wykazało, że powód P. G. w następstwie wypadku komunikacyjnego, który miał miejsce w dniu 26 września 2014 r., doznał urazu wielonarządowego, w tym urazu kręgosłupa szyjnego, urazu klatki piersiowej, zmian ogniskowych w obu nadnerczach, złamania wyrostka poprzecznego Th7 i Th8 po stronie lewej oraz L2 po stronie lewej, złamania trzonu lewej kości udowej oraz rozejścia spojenia łonowego. U powoda wystąpiła wtórna anemizacja (krwawienie). Konieczne było wykonanie operacji zespolenia kości udowej lewej gwoździem śródszpikowym, a także założenie drenażu z uwagi na odmę opłucnową. W okresie kilku tygodni następujących bezpośrednio po zdarzeniu powód pozostawał całkowicie unieruchomiony, nie miał możliwości swobodnego poruszania się, zmuszony był do długotrwałego leżenia. U powoda, wskutek doznanego w czasie wypadku komunikacyjnego wstrząśnienia mózgu, występowały zaburzenia świadomości objawiające się majaczeniem. W czasie pierwszych 6-8 miesięcy od zdarzenia powód był zmuszony korzystać z opieki osób trzecich, przy czym w okresie pierwszych kilku tygodni, z uwagi na stan psychiczny powoda (majaczenie, zaburzenia świadomości) i jego niezdolność do jakiejkolwiek celowej aktywności, opieka ta miała charakter stały, a następnie wiązała się z koniecznością długotrwałego unieruchomienia w pozycji leżącej ze względu na doznane złamania kości oraz przebyte zabiegi chirurgiczne. Z uwagi na dolegliwości bólowe powód zmuszony był do zażywania środków farmakologicznych uśmierzających ból oraz środków uspokajających i nasennych. Po ustąpieniu objawów majaczenia, aktywność powoda i jego codzienne funkcjonowanie były w okresie kolejnych 6-8 miesięcy ograniczone nie tylko wskutek doznanych urazów fizycznych, ale także z uwagi na zaburzenia adaptacyjne i zespół po wstrząśnieniu mózgu. Powód krótko po wypadku komunikacyjnym poddał się zabiegom rehabilitacyjnym, częściowo refundowanym w ramach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, częściowo odpłatnym, które pomogły mu w powrocie do stanu zdrowia zbliżonego do tego, w którym znajdował się przed wypadkiem. Od kwietnia 2015 r. powód, w związku ze skierowaniem przez pozwanego, był rehabilitowany w (...)w P., gdzie odbył łącznie 7 turnusów rehabilitacyjnych. Aktualnie u powoda w dalszym ciągu utrzymują się skutki obrażeń doznanych w wypadku, mające wymierny wpływ na jego życie codzienne i aktywność, mianowicie zespół bólowy kręgosłupa z istotnym ograniczeniem ruchów kręgosłupa szyjnego oraz wtórne pourazowe zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego lewego, które upośledzają wydolność chodu, a które nie są w żaden sposób związane z fizjologicznym procesem starzenia się organizmu. Na dzień dzisiejszy u powoda w dalszym ciągu utrzymują się także objawy zespołu po wstrząśnieniu mózgu, choć obecnie nasilenie objawów jest niewielkiego stopnia, albowiem powód jest zdolny do samoobsługi, utrzymania higieny osobistej, prowadzenia gospodarstwa domowego, samodzielnego spożywania posiłków, realizowania wizyt lekarskich czy spraw urzędowych, mimo utrzymujących się dolegliwości bólowych i upośledzenia wydolności chodu. W zakresie zdrowia psychicznego u powoda należy oczekiwać utrzymywania się objawów i dolegliwości na obecnym poziomie, o tyle w zakresie zdrowia fizycznego w przyszłości należy spodziewać się rozwoju wtórnych, pourazowych zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego lewego, które będą wymagały dalszego leczenia ortopedycznego i rehabilitacji.

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu zasadne jest roszczenie powoda w zakresie zadośćuczynienia za doznaną w następstwie wypadku komunikacyjnego z dnia 26 września 2014 r. krzywdę w kwocie 150.000 złotych. Ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia, Sąd miał na względzie rozmiar obrażeń oraz wiążących się z nimi cierpienia i krzywdy, jakich powód doświadczył na skutek zdarzenia wypadkowego oraz stwierdzony trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 61%. Powód, w związku z doznanymi urazami, odczuwał silny ból skutkujący koniecznością zażywania leków przeciwbólowych, nasennych i uspokajających. Wskutek urazów w postaci złamania kości, urazu kręgosłupa oraz rozejścia spojenia łonowego, a także zaburzeń świadomości w postaci majaczenia, a następnie zaburzeń adaptacyjnych i zespołu po wstrząśnieniu mózgu, przez okres kolejnych 6-8 miesięcy pozostawał unieruchomiony, przebywając w pozycji leżącej. W związku z niemożnością poruszania się, był zmuszony korzystać z pomocy i opieki osób trzecich w zakresie podstawowych codziennych czynności, szczególnie w okresie, w którym występowały u niego zaburzenia świadomości. Mimo częściowego powrotu sprawności w zakresie czynności samoobsługowych, powód nie odzyskał i prawdopodobnie nie odzyska w przyszłości pełnej sprawności w zakresie poruszania się. Szczególne przy tym znaczenie z punktu widzenia następstw wypadku komunikacyjnego dla stanu zdrowia powoda ma utrzymujący się zespół bólowy kręgosłupa z istotnym ograniczeniem ruchów kręgosłupa szyjnego oraz wtórne pourazowe zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego lewego, które upośledzają wydolność chodu oraz w przyszłości mogą się pogłębić, powodując konieczność dalszego leczenia ortopedycznego i rehabilitacji. Powyższe dolegliwości wpływają na codzienne funkcjonowanie powoda, utrudniając mu wykonywanie wielu czynności związanych z prowadzeniem domu (sprzątanie, prace naprawcze i ogrodnicze), a także wchodzenie po schodach, spacery na dłuższych dystansach czy jazdę na rowerze. U powoda widoczna jest także różnica w budowie anatomicznej oraz ruchomości pomiędzy obiema kończynami dolnymi (m.in. skrócenie lewej kończyny dolnej o ok. 3,5 cm w stosunku do prawej, przykurcz zgięciowy ok. 10º czy ograniczenie ruchomości o 30º)

Z powyższych względów, ponieważ pozwany wypłacił powodowi w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 90.000 złotych, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia kwotę 60.000 złotych ( 150.000 – 90.000= 60.000) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 maja 2015 r. (tj. od dnia następnego po dniu wydania przez pozwanego ostatecznej decyzji dotyczącej wypłaty zadośćuczynienia) do dnia zapłaty (pkt I.1 sentencji wyroku).

W ocenie Sądu, roszczenie powoda o zadośćuczynienie w kwocie przekraczającej zasądzoną jest nieadekwatne do stopnia doznanej przez niego krzywdy. Należy zauważyć, że powód, mimo doznania urazu wielonarządowego, którego konsekwencje powyżej szczegółowo opisano, na dzień dzisiejszy zdołał osiągnąć poziom sprawności zbliżony do tego sprzed zdarzenia szkodowego. Bez wątpienia miało na to wpływ podjęte niezwłocznie leczenie oraz rehabilitacja, w tym zarówno zabiegi sfinansowane przez NFZ, a następnie opłacone przez powoda, jak i te, na które zakwalifikował i skierował powoda sam pozwany, odbywające się w ośrodku (...) w P.. Należy także zauważyć, że powód, choć przed wypadkiem z dnia 26 września 2014 r. był osobą w pełni sprawną ruchowo, to jednak już od 2002 lub 2003 r. nie pracował, pobierając rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, wynikającej z przewlekłego schorzenia w postaci nadciśnienia tętniczego, na które powód leczył się u lekarza kardiologa, a od 2016 r. nabył uprawnienie do emerytury. Dodatkowo należy dodać, że powód cierpi na szereg innych schorzeń nie pozostających w związku ze zdarzeniem wypadkowym, takich, jak utrwalone migotanie przedsionków serca (nieleczone), uchyłki esicy z podejrzeniem zapalenia i podejrzeniem tworzącego się ropnia w lewym dole biodrowym oraz tętniak wrzecionowaty tętnicy podstawnej mózgu. Trudno w tej sytuacji uznać, że wypadek – mimo uznania powoda przez lekarza orzecznika ZUS za osobę całkowicie i trwale niezdolną do pracy oraz zaliczenia go do znacznego stopnia niepełnosprawności – wpłynął wymiernie na aktywność zawodową powoda, powodując jej wygaszenie, albowiem powód aktywności tej nie przejawiał już w okresie ponad 10 lat poprzedzających wypadek.

Poza żądaniem zasądzenia na swoją rzecz zadośćuczynienia, powód wystąpił również z roszczeniem o odszkodowanie z tytułu poniesionych kosztów leczenia i rehabilitacji.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Roszczenie to obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe – w szczególności chodzi tu o koszty leczenia (pobyty w szpitalu, konsultacje u specjalistów, dodatkowa pomoc pielęgniarska, koszt zakupu leków itp.), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych koniecznych aparatów (okularów, wózka inwalidzkiego itd.), wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, jak również wydatki związane z przejazdami osób bliskich w celu odwiedzin chorego w szpitalu, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, przygotowania do innego zawodu i inne. (wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 1973 r., II CR 365/73, publ. OSN 1974, poz. 147). Jednocześnie przepis art. 361 § 2 k.c. stanowi, że naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych oraz opinii zespołu biegłych lekarzy, powód P. G. w okresie ok. 6-8 miesięcy po zdarzeniu wypadkowym z dnia 26 września 2014 r. pozostawał unieruchomiony, przebywając w pozycji leżącej. Powód poniósł zgodnie z załączonymi do akt sprawy fakturami VAT i rachunkami koszty związane z zakupem dwóch materacy, w tym jednego przeciwodleżynowego (łącznie 205 zł), pieluchomajtek (75 zł), balkonika rehabilitacyjnego (72 zł) oraz kołnierza S. służącego unieruchomieniu odcinka szyjnego kręgosłupa (21 zł). Powód krótko po zdarzeniu wypadkowym poddał się zabiegom rehabilitacyjnym w warunkach domowych, z których tylko pierwsza seria została zakwalifikowana jako zabiegi refundowane w ramach środków pochodzących z NFZ, natomiast pozostałe trzy serie powód sfinansował z własnych środków (łączny koszt 4.660 zł). Powyższy koszt był w pełni uzasadniony, zważywszy na oczywistą konieczność możliwie jak najszybszego zniwelowania negatywnych dla powoda skutków zdarzenia z dnia 26 września 2014 r. oraz odległe terminy zabiegów wykonywanych w ramach świadczeń NFZ. Powód w okresie od 25 listopada 2014 r. do 18 grudnia 2014 r. wynajmował łóżko, ponosząc z tego tytułu koszt w kwocie 150 zł. Ponadto powód zmuszony był także do zażywania leków przeciwzakrzepowych, przeciwbólowych, uspokajających i nasennych. Biorąc pod uwagę fakt uznania przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego za zasadne i wypłaty części należności wynikającej z przedłożonych przez powoda faktur VAT i rachunków, należało przyjąć, że powód w związku z leczeniem i rehabilitacją poniósł uzasadnione koszty z czego podlegała zasądzeniu kwota 5.064,60 zł, obejmująca kwoty wynikające z załączonych faktur pomniejszone o część kosztów wypłaconą przez pozwanego oraz przy przyjęciu wskazanych w opinii zasadnych kosztów leczenia w związku z zaistniałym zdarzeniem.

Powód wnosił o zasądzenie tytułem kosztów leczenia kwoty 5441,68 zł obejmującej faktury i rachunki dołączone do pozwu:

- numer (...) – kwota 85 zł biegli uznali wydatek za zasadny,

- numer (...) – kwota 119,49 zł biegli uznali za zasadne z tego rachunku koszty lekarstw clexane i relanium, które zostały wypłacone przez pozwanego decyzją z dnia 29.05.2015 r. ( 87),

- numer (...) – kwota 160,82 zł biegli uznali za zasadny koszt leku (...), który został wypłacony przez pozwanego decyzją z dnia 29.05.2015 r. ( 87),

- numer (...) – kwota 11,30 zł lek nie zasadny (k.174)

- numer (...) – kwota 77,23 zł zasadny zakup leku (...), który został wypłacony przez pozwanego decyzją z dnia 29.05.2015 r. ( 87),

- numer (...) – kwota 9,50 zł zasadna,

- numer (...) – kwota 24,38 zł zasadny lek poltram combo (k.174), który został wypłacony przez pozwanego decyzją z dnia 29.05.2015 r. ( 87),

- numer (...) - kwota 13 zł zasadna,

- numer (...) kwota 240 zł dopłata 72 zł zasadna,

- numer (...)- kwota 21 zł zasadna,

- numer (...) – kwota 44,60 zł zasadna,

- numer (...)- kwota 84,39 zł zasadny jedynie koszt leku hydroxyzyna kwota 9,50 zł,

- numer (...)- kwota 780 zł zasadna,

- numer (...)- kwota 2100 zł, zasadna,

- numer (...)- kwota 1780 zł zasadna,

- rachunek z dnia 25. 11.2014 r. – kwota 150 zł zasadna.

Zatem łącznie do zapłaty na rzecz powoda przysługuje kwota 5064,60 zł tytułem poniesionych kosztów leczenia uznanych przez biegłych za zasadne w zakresie rehabilitacji kwota 4660 zł (rachunki numer (...)) a ponadto część kosztów leczenia obejmująca m.in. koszt lekarstw wynikających z przedłożonych rachunków w kwocie 404,60 zł.

Odnosząc się do kosztów paliwa poniesionych w związku z dojazdami powoda do ośrodka rehabilitacyjnego (...)w P., Sąd uznał roszczenie w tym zakresie za słuszne co do zasady. Należy bowiem wskazać, że to pozwany zakwalifikował i skierował powoda na specjalistyczne zabiegi rehabilitacyjne wykonywane w ww. placówce, w związku z czym winien ponieść wynikłe stąd dla powoda koszty. Odnośnie natomiast wysokości tychże kosztów, Sąd zgodził się z twierdzeniem powoda, że w związku z odbyciem siedmiu turnusów rehabilitacyjnych powód pokonał trasę wynoszącą łącznie 1764 km. Przyjmując, że średnie spalanie samochodu osobowego marki B. (...) o pojemności 1990,00 cm ^{( 3)} wynosi 10 litrów na 100 km oraz ustalając średnią cenę benzyny w okresie dojazdów powoda do placówki rehabilitacyjnej na kwotę 4,40 zł/ 1 l (dane ze strony internetowej (...) Sąd przyjął, że z tytułu dojazdów do ośrodka (...) w P. powód poniósł koszt zużycia paliwa w łącznej kwocie 776,16 zł. Nieuzasadnione byłoby przy tym przyjmowanie – zgodnie z sugestią strony powodowej – za podstawę obliczania powyższych kosztów danych pochodzących z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. nr 27, poz. 271 ze zm.), jako że wskazany akt prawny znajduje zastosowanie do innych stanów faktycznych niż dotyczący powoda.

Reasumując powyższe, tytułem odszkodowania należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.840,76 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 5.064,60 zł od dnia 30 maja 2015 r. (tj. od dnia następnego po dniu wydania przez pozwanego ostatecznej decyzji dotyczącej wypłaty odszkodowania) do dnia zapłaty oraz od kwoty 776,16 zł od dnia 4 listopada 2016 r. (tj. od dnia rozszerzenia powództwa) do dnia zapłaty (pkt I.2 sentencji wyroku).

Sąd ustalił odpowiedzialność pozwanego za skutki zdarzenia z dnia 26 września 2014 r., jakie mogą powstać u powoda w przyszłości (pkt II. sentencji wyroku). Powyższe rozstrzygnięcie podyktowane zostało prognozą co do stanu zdrowia powoda wynikającą z opinii zespołu biegłych lekarzy, zgodnie z którą u powoda na poziomie zbliżonym do aktualnego będą utrzymywały się objawy zespołu po wstrząśnieniu mózgu oraz zespół bólowy kręgosłupa z istotnym ograniczeniem ruchów kręgosłupa szyjnego. Należy zauważyć, iż w stosunku do powoda istnieje ryzyko rozwoju wtórnych pourazowych zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego lewego, co spowoduje konieczność dalszego leczenia ortopedycznego i rehabilitacji.

Uznając żądanie powoda za nieuzasadnione w zakresie pozostałej kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania z przytoczonych wyżej przyczyn, Sąd oddalił powództwo w pozostałej części (pkt III. sentencji wyroku).

Koszty postępowania obejmowały: opłatę od pozwu kwota 5846 zł, koszty opinii biegłych kwota 4599,63 zł (k.183), koszty podróży świadka kwota 240,80 zł oraz koszty utraconego zarobku świadka kwota 81,26 zł (k.160), koszty zastępstwa procesowego pełnomocników stron w kwotach po 3600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie po 17 zł.

Przyjmując, że powód wygrał niniejszą sprawę w 57%, natomiast pozwany – w 43%, oraz uwzględniając, iż powód uiścił część kosztów opłaty sądowej od pozwu kwotę 5773 zł ( k. 63) oraz zaliczkę na koszty biegłego w kwocie 1000 zł a pozwany zaliczkę na biegłego w kwocie 1000 zł, Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kaliszu kwotę 2.994,69 zł tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych, a także na podstawie art. 98 § 1 i § 3 w zw. z art. 100 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.649,28 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu (pkt IV. i V. sentencji wyroku).

SSO R. Starczewska