Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2014r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku (...) S.A. w G. Oddział w K.

z udziałem T. M., M. M. (1), S. M., (...) - (...) K.

o zasiedzenie

na skutek apelacji wnioskodawcy i uczestników postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 27 marca 2014r. sygn. akt I Ns 231/12

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Kaliszu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

II Ca 415/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 27 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu stwierdził, że (...)nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1985 r. służebność gruntową polegającą na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia linii napowietrznej wysokiego napięcia WN 110 kV relacji K.Północ – K. (...) K. (...)– K. C., umiejscowionych na nieruchomości stanowiącej współwłasność T. M.oraz małżonków M. M. (1)i S. M., położonej w miejscowości K.na działce nr (...), dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą nr (...)na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej, położonej w miejscowości K.oznaczonej jako działki nr (...)dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), zasądził od wnioskodawcy (...) S.A.Oddziału w K.na rzecz uczestników postępowania T. M.kwotę 25.460 zł., w tym na rzecz M. M. (1), S. M.solidarnie kwotę 1 zł. płatna jednorazowo w terminie do 7 dni po uprawomocnieniu się postanowienia oraz orzekł o kosztach postępowania.

Rozstrzygnięcie swoje sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach: uczestnicy postępowania T. M., M. M. (1)i S. M.są współwłaścicielami nieruchomości położonej w K.przy ulicy (...)oznaczonej jako działka nr (...), dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Przez nieruchomość tę przebiegają linie energetyczne w postaci linii wysokiego napięcia (...) K.Północ – K.Centrum oraz linii napowierzchniowej średniego napięcia (...) K.Północ – K. C.wchodzące obecnie w skład przedsiębiorstwa należącego do wnioskodawcy (...) Spółka AkcyjnaOddział w K.. Przebieg linii wysokiego napięcia nie zmieniał się od 1964 r. Linia średniego napięcia była modernizowana poprzez wymianę w 1991 r. poprzez wymianę słupów i przewodów. Podczas tej modernizacji jeden z słupów znajdujących się na nieruchomości uległ niewielkiemu przemieszczeniu. Obie linie od czasu ich powstania były nieprzerwanie użytkowane dla przesyłu energii elektrycznej.

W dniu 27 lutego 1985 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Poznaniu w sprawie sygn. akt (...)nazwa Zakłady (...)w P.została zmieniona na Zachodni O.Energetyczny – Przedsiębiorstwo Państwowe w P.. Zarządzeniem Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. nr 32/(...)/89, utworzono przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...). Następnie aktem notarialnym z dnia (...) nr rep. (...)sporządzonym przed notariuszem T. J.prowadzącą Kancelarię Notarialną w W., (...)przekształcił to przedsiębiorstwo państwowe w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa (...) K.w K.. Przekształcenia dokonano na podstawie ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298 z 1990 r. ze zm.) i ustawy z dnia 5 lutego 1993 r. o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki (Dz. U. Nr 16, poz. 69 z 1993 r.).

Zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9 lipca 1993 r. nr 194/(...)/93 zostały przeniesione na nowo zawiązaną spółkę wszelkie uprawnienia i obowiązki przekształconego przedsiębiorstwa wynikające z decyzji administracyjnych. Następnie połączono spółki przez przeniesienie całego majątku (...) S.A.w K.na spółkę przejmującą (...) S.A.w G., która to nazwa została zmieniona następnie na (...) S.A., który następnie przekształcił się na (...) S.A.z siedzibą w G.. Decyzją Wojewody K.z dnia 23 lutego 1998 r. znak (...).NW – (...), stwierdzono nabycie z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez (...) S.A.prawa użytkowania wieczystego kilku działek gruntu wraz ze znajdującymi się na nich budynkami i urządzeniami, w tym i nieruchomości, na której znajduje się (...) ((...)) K. (...)

Po dokonaniu powyższych ustaleń sąd pierwszej instancji stwierdził, że wnioskodawca i jego poprzednicy prawni posiadał przedmiotową służebność jako posiadacz samodzielny przez okres dwudziestoletni, który upłynął z dniem 1 stycznia 1985 r. Podniósł również, że przebudowa i zmiana przebiegu linii elektrycznej nastąpiła już o upływie ustawowego terminu zasiedzenia.

Apelację od powyższego postanowienia wnieśli zarówno wnioskodawca jak i uczestnicy postępowania.

Wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie pkt 2 i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestników postępowania od wnioskodawcy kosztów postępowania.

Uczestnicy postępowania wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestników postępowania kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje są zasadne.

Wnioskodawca domagając się ustalenia, że nabył w drodze zasiedzenia służebność gruntową polegającą na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia linii napowietrznej wysokiego napięcia 110 kV relacji K. (...) – K.Centrum oraz (...) K. (...)– C.winien udowodnić samoistne posiadanie określonej służebności polegającej na posiadaniu trwałego i widocznego urządzenia oraz określony przez ustawę czas tego posiadania. Wbrew stanowisku sądu pierwszej instancji zgromadzony w sprawie materiał dowodowy a zwłaszcza wynikające z niego sprzeczności nie pozwalają na jednoznaczne ustalenie, iż spełnione zostały przesłanki, od których, zgodnie z art. 292 w zw. z art. 172 k.c. uzależnione jest uwzględnienie wniosku. Z opinii biegłego inż. L. B.wynika, że nad częścią działki przebiegają dwie linie wysokiego napięcia (...)oraz posadowiony jest słup żebrowy o czterech podporach, słup pojedynczy i słup o trzech podporach, na których podwieszone są przewody elektryczne tych linii. W oparciu o tę nie zaprzeczoną okoliczność biegła sporządziła opinię oraz mapę konieczną do ewidencji służebności gruntowej. Tymczasem świadek M. T.(pracownik wnioskodawcy) oraz uczestnik postępowania T. M.zeznali, że w latach dziewięćdziesiątych XX wieku nastąpiło przesunięcie słupów oraz zmiana przebiegu linii napowietrznej. Samej okoliczności przebudowy linii wnioskodawca zresztą nie zaprzeczył. Sąd pierwszej instancji ustalił, że było to przesunięcie niewielkie, uczestnicy postępowania utrzymują natomiast, że zmiana lokalizacji nastąpiła o 5 metrów. Uczestnicy postępowania powyższej okoliczności nie udowodnili, choć sama zmiana posadowienia dwóch słupów oraz przebiegu linii napowietrznej została przez sąd przyjęta. Sąd Rejonowy nie dokonał jednak precyzyjnych ustaleń na okoliczność zmiany posadowienia słupów i przebiegu linii napowietrznej. Ustalenie zmiany posiadanej przez poprzedników służebności ma decydujące znaczenie a mianowicie jeżeli, tak jak utrzymują wnioskodawcy byli posiadaczami przedmiotowej służebności od 1964 r. to nawet jeżeli, jak utrzymują nabyli tę służebność w drodze zasiedzenia w dniu 1 stycznia 1985 r. to jej przebieg byłby inny niż przyjęła to na podstawie aktualnych ustaleń na gruncie biegła L. B.i w oparciu o tę opinię ustalił sąd pierwszej instancji. Sąd pierwszej instancji powinien przede wszystkim ustalić od kiedy wnioskodawca jest samoistnym posiadaczem służebności gruntowej, o której ustalenie zasiedzenia wnosi. Jeżeli trwałe i widoczne urządzenie w postaci słupa lub słupów zostało ustawione w 1991 r. to czas do zasiedzenia służebności jeszcze nie upłynął.

Ponadto sąd pierwszej instancji winien ustosunkować się do wniosku uczestników postępowania o przeprowadzenie dowodu z dokumentacji dotyczącej modernizacji i konserwacji urządzeń przesyłowych znajdujących się w aktach S.O. w K. sygn. akt I C 1556/10 jak również winien zbadać czego dotyczy powyższa sprawa tocząca się przed Sądem Okręgowym, gdyż jak twierdzi w swych wyjaśnieniach uczestnik M. dotyczy ona też służebności gruntowych związanych z przebiegiem linii elektrycznych na przedmiotowej działce. W związku z powyższym zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia, gdyż sąd nie zbadał istoty sprawy. W związku z powyższym sąd odwoławczy nie ustosunkował się do pozostałych zarzutów apelacyjnych zgłoszonych w apelacji wnioskodawcy oraz uczestników postępowania. Podnieść jedynie należy, że nabycie służebności gruntowej w drodze zasiedzenia jest nabyciem pierwotnym, wolnym od obciążeń i nie jest odpłatne.

W tym stanie rzeczy i na zasadzie art. 386 § 4 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. postanowiono jak w postanowieniu.