Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ireneusz Kawęcki

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2025 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...)w S.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 28 marca 2025 r., sygn. akt I C 1959/24

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 450,00 (czterysta pięćdziesiąt 00/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi od dnia następującego po upływie tygodnia od dnia doręczenia odpisu wyroku stronie pozwanej do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Ireneusz Kawęcki

Sygn. akt II Ca 512/25

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 marca 2025 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie z powództwa M. J. przeciwko (...)spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. J. kwotę 1.744,50 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie obliczanymi od dnia 12 lutego 2020 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1117 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie obliczanymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany. Apelujący zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie, że z materiału dowodowego zebranego w sprawie w postaci formularza zgłoszenia szkody, pisma pozwanego z dnia 17 grudnia 2019 r. oraz zeznań świadka A. T. złożonych na rozprawie w dniu 20 marca 2025 r. wynika, że pozwany poinformował poszkodowanego o wysokości akceptowanej stawki dobowej za wynajem pojazdu zastępczego, tj. 70 zł brutto, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że wysokość stawki dobowej za wynajem za okres od dnia przesłania poszkodowanemu propozycji najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego w przedmiotowej sprawie powinna wynieść 147,85 zł brutto;

2.  art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 354 § 2 k.c., art. 822 § 1 k.c., w zw. z art. 824 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust 1 i art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię, przejawiającą się w uznaniu przez Sąd Rejonowy, że wysokość zasadnej stawki za wynajem pojazdu zastępczego za okres od dnia przekazania poszkodowanemu propozycji zorganizowania najmu pojazdu zastępczego powinna wynieść 147,85 zł brutto, podczas gdy pozwany poinformował poszkodowanego o wysokości akceptowanej przez pozwanego stawki za wynajem pojazdu zastępczego klasy B, tj. 70 zł brutto, a poszkodowany taką informację otrzymał i pomimo tego nie podjął żadnego kontaktu z pozwanym ubezpieczycielem.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelujący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa także w zaskarżonej części tj. co do kwoty 1.635 zł

2.  zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I instancję według norm przepisanych,

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za postępowanie przed Sądem II instancji - według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i z tego względu zgodnie z przepisem art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku tego sądu powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Tym samym poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, które okazały się całkowicie chybione.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi rozpoznającemu apelację na konstatację, że dokonane przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie, jak i wnioski wywiedzione z przeprowadzonego postępowania dowodowego prowadzące do wydania zaskarżonego wyroku były prawidłowe. Sąd Okręgowy w pełni akceptuje poczynione przez Sąd I instancji ustalenia stanu faktycznego, jak i zaprezentowane w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia rozważania prawne. Sąd Odwoławczy analizując akta sprawy - przez pryzmat argumentacji pozwanego - doszedł do przekonania, że nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie z naruszeniem art. 233 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia powyższego wymaga wykazania, iż Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie może polegać więc tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, opartej na własnej ocenie dowodów. Konieczne jest bowiem, przy posłużeniu się argumentami wyłącznie jurydycznymi wykazywanie, że określone w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wynik sprawy albo, że sąd pominął istotne dla sprawy dowody przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy (por. orzeczenia SN z dnia 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, LEX nr 172176; z dnia 18 czerwca 2004 roku, II CK 369/03, LEX nr 174131; z dnia 15 kwietnia 2004 roku, IV CK 274/03, LEX nr 164852; z dnia 25 listopada 2003 roku, II CK 293/02, LEX nr 151622).W przedmiotowej sprawie apelujący nie wykazał tych okoliczności, co czyni przedmiotowy zarzut bezzasadnym.

W orzecznictwie powszechnie przyjętym jest, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. III CZP 5/11, publ. OSNC 2012/3/28).

Zgodnie z art. 363 k.c., jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili. W ramach odszkodowania należy mieć na względzie zasadę wyrażoną w art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którą zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Ponadto zgodnie z art. 826 § 1 k.c., w razie zajścia wypadku, ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. Oznacza to zarazem, że poszkodowany nie powinien swoim zachowaniem doprowadzać do zwiększenia rozmiarów szkody. Obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań, zmierzających do zminimalizowania szkody. Brak z jego strony takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego ubezpieczyciela, zobowiązanego do naprawienia szkody (por. uz. uchwały SN z dnia 22 kwietnia 1997 r. III CZP 14/97, OSNC 1997, z. 8, poz. 103; uchwała SN z dnia 16 października 1998 r., III CZP 42/98; wyrok SN z dnia 26 listopada 2002 r., I CKN 1993/00). Poszkodowany powinien więc - kierując się zasadą minimalizowania szkody - wynająć pojazd zastępczy, mając na uwadze koszt tych usług, odpowiadający średnim cenom, stosowanym na lokalnym rynku. Z opinii biegłego wynika, że dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego V. na rynku lokalnym wynosi 147,85 zł, a uzasadniony czas najmu wynosił 24 dni. Tym samym słusznie Sąd Rejonowy uznał, że powodowi należy się zwrot kwoty 3.548,40 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego, bowiem kwota ta stanowi celowy i ekonomicznie uzasadniony wydatek.

Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty na rynku, co oczywiście nie oznacza przyzwolenia na dowolne stawki najmu pojazdu zastępczego, ale z drugiej strony nie upoważnia ubezpieczyciela do dyktatu firm oferujących takie usługi, zwłaszcza, jeśli nieznane są warunki umowy wynajmu, w tym rodzaj pojazdu, jego klasa, miejsce odbioru czy oddania pojazdu. Niejasne warunki najmu pojazdu, w istocie ograniczające się do wskazania poszkodowanemu pośród innych informacji jedynie o akceptacji nieprzekraczalnej stawki 70 zł nie mieszczą się w prawidłowo pojętych obowiązkach ubezpieczyciela, które miałyby wywoływać tak dalece niekorzystny skutek dla poszkodowanego. Ponadto odnotowania wymaga, że z dołączonego formularza zgłoszenia szkody k. 82 – 83, wynika, że poszkodowana wskazała, że potrzebuje pojazd zastępczy, w związku z czym została pouczona o tym, że ma czekać na kontakt telefoniczny konsultanta W., który zorganizuje pojazd zastępczy. Pozwany nie udowodnił by taki kontakt miał miejsce. Do akt sprawy została dołączona płyta CD z nagraniem rozmowy pracownika pozwanego z poszkodowaną, jednakże rozmowa ta dotyczyła wyłącznie proponowanej kwoty odszkodowania. W tych okolicznościach nie sposób mówić o powiększaniu szkody przez poszkodowanego.

Z całą stanowczością wskazać należy, że odesłanie osoby poszkodowanej do kontaktu z firmami, z którymi pozwany współpracuje w ramach usług wynajmu pojazdów zastępczych nie stanowi prawidłowego wypełnienia spoczywającego na ubezpieczycielu obowiązku likwidacji szkody. To na pozwanym spoczywał obowiązek przedstawienia poszkodowanej szczegółowej oferty najmu pojazdu zastępczego, ze wskazaniem wszystkich ewentualnych ograniczeń, takich jak: limit dzienny przejechanych kilometrów, kaucja, niemożność wyjazdu za granicę, dostosowanie pojazdu do przewozu osób małoletnich czy niepełnosprawnych itp.

Jeśli osoba poszkodowana zgłasza potrzebę wynajmu pojazdu zastępczego to obowiązkiem przedstawiciela pozwanego ( konsultanta ) winno być uzyskanie szczegółowych informacji dotyczących pojazdu uszkodzonego, tj. w jakim celu i w jaki sposób był on dotychczas użytkowany, czy był wykorzystywany w sposób niestandardowy, a następnie zwrócenie się do współpracujących z pozwanym firm wynajmu pojazdów o przedłożenie szczegółowej oferty najmu pojazdu odpowiadającego klasą pojazdowi uszkodzonemu i spełniającego wszelkie kryteria pojazdu dotychczas użytkowanego. Dopiero przedstawienie tak szczegółowej oferty ( ofert ) rodzi po stronie poszkodowanego przewidziany w treści art. 361 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 354 §2 k.c. obowiązek dążenia do minimalizacji szkody. Odsyłanie poszkodowanego do kontaktu z firmami wynajmującymi pojazdy a współpracującymi z pozwanym stanowi w istocie przerzucenie na poszkodowanego obowiązku likwidacji szkody we wskazanym zakresie, i nie mieści się w pojęciu współpracy, lecz stanowi działanie za pozwanego. Tym samym wykracza poza granice określone w treści powoływanego przepisu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹² § 3 k.p.c. orzekł jak punkcie w 1 sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Orzeczono też o odsetkach od zasądzonych kosztów zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Sędzia Ireneusz Kawęcki