Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

POSTANOWIENIE

K., dnia 31 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Henryk Haak – spr.

Sędziowie: SSO Paweł Szwedowski

SSO Marian Raszewski

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2014 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...). S.z siedzibą w G.

z udziałem K. N., D. K., K. W., M. W., D. W., P. W., P. S. i B. M.

o stwierdzenie nabycia spadku po L. N.

w przedmiocie zażalenia wnioskodawcy

na punkt 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 2 grudnia 2013 r., sygn. akt
I Ns 479/12

postanawia:

I.  zmienić punkt 2 zaskarżonego postanowienia i nadać mu następujące brzmienie: 2. zasądzić solidarnie od uczestników postępowania D. K., K. W., M. W., D. W., P. W., P. S.i B. M.na rzecz wnioskodawcy (...) S.z siedzibą w G.kwotę 883,00 zł (osiemset osiemdziesiąt trzy złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania,

II.  zasądzić solidarnie od uczestników postępowania D. K., K. W., M. W., D. W., P. W., P. S.i B. M.na rzecz wnioskodawcy (...) S.z siedzibą w G.kwotę 90,00 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Kaliszu kosztami postępowania obciążył wnioskodawcę uznając je za uiszczone w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że w niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 520 § 1 k.p.c. i to uzasadnia poniesienie kosztów w sposób opisany w zaskarżonym postanowieniu.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył wnioskodawca zarzucając jemu naruszenie art. 520 k.p.c. poprzez jego błędną interpretację i przyjęcie, że zachodzą przesłanki do niezasądzenia na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania.

Mając na uwadze powyższy zarzut skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od uczestników postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania w kwocie 883,00 zł oraz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 520 § 1 k.p.c. każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie. Oznacza to, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty połączone z jego działaniem lub z czynnościami sądu podjętymi w jego interesie.

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział odstępstwo m.in. w art. 520 § 2 k.p.c., według którego, jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników.

O sprzeczności interesów uczestników można mówić, gdy występują w tym postępowaniu jako swego rodzaju przeciwnicy w zakresie żądania rozpoznawanego w tym postępowaniu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wystąpił o stwierdzenie nabycia spadku jako wierzyciel spadkodawcy. Jest to zgodne z art. 1025 k.c., który stwierdza, że sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Uczestnicy postępowania są następcami prawnymi spadkodawcy, tym samym dłużnikami wnioskodawcy.

Interes wnioskodawcy realizuje się więc w uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym dłużniku w celu umożliwienia dochodzenia swojej wierzytelności. Jest on zatem sprzeczny z interesem uczestników postępowania. Uwzględnienie bowiem wniosku o stwierdzenie nabycia spadku umożliwia wierzycielowi zaspokojenie jego roszczenia i pozostaje w sprzeczności z interesem spadkobierców. Nie jest tu istotne dla ustalenia sprzeczności tych interesów, czy uczestnicy postępowania zgadzają się z treścią wniosku, czy też wnoszą o jego oddalenie. Sprzeczność interesów wynika bowiem nie z akceptacji, czy negacji wniosku, ale z roli poszczególnych osób wynikającej ze stosunku zobowiązaniowego. Zobowiązanie polega bowiem na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić (art. 353 k.c.). Skoro dłużnicy nie spełnili świadczenia, wierzyciel ma prawo realizować je w drodze postępowania sądowego. Do tego natomiast konieczne jest stwierdzenie nabycia spadku. Uzyskanie przez wnioskodawcę stwierdzenia nabycia spadku leży w jego interesie, gdyż jest to pierwszy i niezbędny krok do uzyskania od uczestników należnego jemu świadczenia. Względy słuszności przemawiają przy tym za tym, że kosztami tego postępowania, które powstały w konsekwencji niespłacenia wierzytelności, nie powinien być obciążony wierzyciel, lecz dłużnicy (por. Andrzej Zieliński, Joanna Budnowska, Zwrot kosztów postępowania nieprocesowego, Palestra 1995/7/59).

W takiej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że kosztami niniejszego postępowania należy obciążyć wszystkich spadkobierców, z wyjątkiem nieżyjącej K. N., przy czym obciążenie to winno być solidarne, co wynika z faktu, że koszty te należą do długu spadku i przed działem spadku odpowiadają za nie spadkodawcy solidarnie (art. 1034 k.c.).

Ustalając zakres obciążenia należało mieć na uwadze zasadę, że w postępowaniu nieprocesowym stosuje się odpowiednio przepisy art. 98 k.p.c. w zakresie, w jakim określają one koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i do celowej obrony (por. Agnieszka Góra-Błaszczykowska /w/ Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod redakcją Henryka Doleckiego i Tadeusza Wiśniewskiego, Warszawa 2011, tom II, s. 70), i – w konsekwencji uznać - że oprócz opłaty od wniosku i opłaty od pełnomocnictwa procesowego, do tej kategorii kosztów zaliczyć należy poniesione przez wnioskodawcę koszty opłaty skarbowej od dokumentów urzędowych, opłaty od pełnomocnictwa i koszty wniosku o wskazanie następców prawnych.

Z uwagi na powyższe, należało - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. - orzec jak w pkt I sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j. t. Dz. U. z 2013 r., poz. 490).