II S 5/16 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Kaliszu z 2016-05-10
Sygn. akt II S 5/16
POSTANOWIENIE
K., dnia 10 maja 2016 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: S.S.O. Wojciech Vogt
Sędziowie: S.S.O. Barbara Mokras – spr.
S.S.O. Janusz Roszewski
po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. w Kaliszu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy ze skargi K. S. i J. S.
na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym
bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie I Ns 150/15 Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie
postanawia:
1. stwierdzić przewlekłość postępowania w sprawie Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie prowadzonej pod sygn. akt I Ns 150/15;
2.
przyznać na rzecz K. S. i J. S.
od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie kwotę 4.000 zł (cztery tysiące złotych);
3. oddalić skargę w pozostałym zakresie;
4. nakazać zwrócić K. S. i J. S. kwotę 100 zł (sto złotych) uiszczoną tytułem opłaty od skargi;
5.
zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie
na rzecz K. S. i J. S. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu skargowym.
S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski
Sygn. akt II S 5/16
UZASADNIENIE
Profesjonalny pełnomocnik wnioskodawców wystąpił o stwierdzenie naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, w sprawie Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie, sygn. akt I Ns 150/15 oraz przyznania
od Skarbu Państwa sumy pieniężnej w kwocie 5.500 zł i zasądzenie koszów postępowania skargowego.
W uzasadnieniu wskazano, że z uwagi na umorzenie postępowania administracyjnego i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Ostrzeszowie w dniu 27 listopada 2014 r. sprawa z wniosku K. S. i J. S. została zarejestrowana pod sygn. akt VI Ns 536/14. Od tego czasu przez ponad rok toczącego się postępowania Sąd Rejonowy dokonał jedynie dwóch czynności technicznych, tj. wezwał do uzupełnienia braków formalnych wniosku i wyznaczył termin rozprawy, który ostatecznie został zniesiony z uwagi na nieobecność sędziego. W uzasadnieniu wskazano także, że o zniesieniu terminu rozprawy pełnomocnik wnioskodawców został poinformowany telefonicznie w godzinach popołudniowych w dniu 16 listopada 2015 r. W tym czasie wnioskodawca, który otrzymał wezwanie do osobistego stawiennictwa, a pracuje w Niemczech wrócił już do Polski
w związku z czym poniósł zbędne koszty związane z bezcelową podróżą w kwocie 1.000 zł
a nadto utracił zarobek w kwocie około 500 euro, tj. ok. 2.500 zł.
Prezes Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie nie zgłosił udziału w sprawie.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
Z uwagi na umorzenie postępowania administracyjnego i przekazanie do Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie w dniu 27 listopada 2014 r. sprawa z wniosku K. S. i J. S. została zarejestrowana pod sygn. akt VI Ns 536/14.
W dniu 3 grudnia 2014 r. wnioskodawczyni zobowiązana została do uzupełnienia braków fiskalnych i formalnych wniosku w terminie tygodnia (notatka urzędowa k. 1 akt sprawy
I Ns 150/15). Opłata uiszczona została w dniu 3 grudnia 2014 r. i tego samego dnia wnioskodawczyni przedłożyła również odpisy ksiąg wieczystych (k. 25 – 27v). Pismem wniesionym w dniu 24 marca 2015 r. wnioskodawca J. S. wystąpił do Sądu
z prośbą o przyspieszenie rozpoznania sprawy (k. 29). Zarządzeniem z dnia 8 maja 2015 r. Burmistrz Miasta i Gminy w M. wezwany został do uzupełnienie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy (k. 30). Wezwanie doręczone zostało w dniu 18 maja 2015 r. (k. 32) a braki formalne uzupełniono w dniu 21 maja 2015 r. (k. 33 – 52). Zarządzeniem
z dnia 14 września 2015 r. (k. 55), wydanym w sprawie wpisanej pod nową sygn. akt
I Ns 150/15, wyznaczono termin rozprawy na dzień 17 listopada 2015 r. W dniu 16 listopada 2015 r. termin rozprawy został zniesiony z uwagi na usprawiedliwioną nieobecność sędziego referenta. Nowy termin wyznaczono na 4 marca 2016 r. (k. 73). W dniu 2 grudnia 2015 r. wnioskodawcy wystąpili z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia, który to wniosek został oddalony postanowieniem z dnia 7 grudnia 2015 r. (k. 81 – 81v).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony
do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 z późn. zm.) – zwana dalej ustawą, reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, w tym sprawy egzekucyjnej, zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu (art. 1 ust. 1 i 2 ustawy). Stosownie do treści art. 2 ustawy strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych
i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość
i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia
co do istoty uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Oznacza to, iż celem skargi na przewlekłość w toku postępowania jest przeciwdziałanie trwającej przewlekłości (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r., sygn. akt III SPP 12/05, publ. OSNP 2005/21/345), zaś jej funkcją jest przede wszystkim wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego, sprawnego biegu procesowego.
Analiza akt sprawy Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie wskazuje, że istotnie doszło w niej do naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym
bez nieuzasadnionej zwłoki.
W pierwszej kolejności zauważenia wymaga, że w tzw. zarządzeniu wstępnym
z dnia 27 listopada 2014 r., w którym dokonano wezwania do uzupełnienia braków formalnych i fiskalnych wniosku zobowiązanie skierowano jedynie do wnioskodawców, pominięto przy tym fakt, że również Burmistrz Miasta i Gminy w M. nie przesłał
do Sądu pełnej dokumentacji z toczącego się w trybie administracyjnym postępowania rozgraniczeniowego. Wezwanie Burmistrza Miasta i Gminy w M. do uzupełnienia wspomnianych braków nastąpiło dopiero zarządzeniem z dnia 8 maja 2015 r., przy czym
do tego czasu, mimo uzupełnienia w dniu 3 grudnia 2014 r. braków przez wnioskodawców,
a w dniu 24 marca 2015 r. wystąpienia przez wnioskodawcę J. S. z pismem zawierającym prośbę o przyspieszenie rozpoznania sprawy, nie podjęto żadnej czynności
w sprawie. Również po uzupełnieniu braków przez Burmistrza Miasta i Gminy w M. w dniu 21 maja 2015 r. do dnia 14 września 2015 r. nie podjęto żadnej czynności w sprawie. Podkreślenia przy tym wymaga, że zarządzenie o wyznaczeniu terminu rozprawy z dnia
14 września 2015 r. było jedynie czynnością techniczną, nie wymagającą analizy akt czy pochłaniającą znaczną ilość czasu.
W obliczu treści pisma wnioskodawcy z dnia 24 marca 2015 r. i okoliczności w nim powołanych w kategoriach przewlekłości postępowania należy także zakwalifikować wyznaczenie kolejnego terminu rozprawy dopiero na dzień 4 marca 2016 r., skoro zniesienie terminu rozprawy wyznaczonej na dzień 17 listopada 2015 r. nie nastąpiło z przyczyn leżących po stronie wnioskodawców, czy też uczestników postępowania a jedynie z przyczyn leżących po stronie Sądu.
W obliczu powyżej ustalonych czynności Sądu Rejonowego wskazać należy,
iż w niniejszej sprawie dopuszczono się przewlekłości postępowania. Podkreślenia wymaga, że niedopuszczalne jest kilkumiesięczne zwlekanie z wydaniem zarządzeń, które nie mają charakteru skomplikowanego, czy wymagającego szczególnej analizy akt.
Długotrwałe postępowanie, które trwa ponad konieczność, a nie ma na celu wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, niezbędnych do końcowego rozstrzygnięcia sprawy, będące w związku przyczynowym z działaniem Sądu, uzasadnia uwzględnienie skargi K. S. i J. S.. Stanowi ono zatem podstawę do stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie prowadzonej początkowo pod sygn. akt VI Ns 536/14 a obecnie zarejestrowanej pod sygn. akt I Ns 150/15 i przyznania skarżącym od Skarbu Państwa sumy pieniężnej w wysokości 4.000 zł.
W ocenie Sądu Okręgowego kwota ta jest odpowiednia i adekwatna do stwierdzonego naruszenia prawa skarżących do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Przy jej ustaleniu Sąd Okręgowy uwzględnił z jednej strony czas jaki upłynął od przekazania sprawy
o rozgraniczenie do Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie i nieuzasadnionego nie podejmowania czynności w sprawie zmierzających do zakończenia postępowania, a w konsekwencji dolegliwość spowodowaną dla wnioskodawców. Z drugiej strony uwzględniono także cel tej regulacji jakim jest zapewnienie skarżącym materialnej satysfakcji za powstałą przewlekłość postępowania.
W tym miejscu zauważenia wymaga, że okoliczności podnoszone przez pełnomocnika skarżących w uzasadnieniu skargi, a mające na celu uzasadnienie dochodzonej kwoty 5.500 zł tytułem sumy pieniężnej nie znajdują potwierdzenia w materiale znajdującym się
w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie sygn. akt I Ns 150/15. Wbrew twierdzeniom skarżących z treści zarządzeń o wyznaczeniu rozprawy wynika jasno, że żaden z wnioskodawców nie został wezwany przez Sąd do osobistego stawiennictwa a za każdym razem o terminie zawiadomiony był jedynie profesjonalny pełnomocnik ustanowiony przez wnioskodawców. Tym samym twierdzenia o poniesieniu dodatkowych kosztów w żaden sposób nie zostało wykazane przez skarżących.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 12 ustawy orzekł jak
w punktach 1, 2 i 3 sentencji.
Na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy z urzędu orzeczono o zwrocie skarżącym całej uiszczonej przez nich opłaty od skargi – punkt 4 sentencji.
O kosztach postępowania ze skargi orzeczono na podstawie § 18 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461 z późn. zm.) w zw. z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800) – punkt 5 sentencji.
S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację: Wojciech Vogt, Janusz Roszewski
Data wytworzenia informacji: