Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 29/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

J. D. (1)

II. -czyn przypisany- jak w punkcie 2 wyroku -

z ta zmianą iż przyjmuje okres jego popełnienia od lipca 2018r. do października 2019r. i z opisu czynu eliminuje nie uregulowanie składek z tytułu ubezpieczenia B. M. oraz przyjmuje w miejsce z osobna określonych kwot nieuregulowanych należności, iż łączna wartość nieuregulowanych składek wyniosła 336 410,48 złotych

- tj przestępstwo z art. 218 § 1 a kk

a ponadto

III.w dniu 18 listopada 2019 r. w W. działając w celu udaremnienia wykonania postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym na rzecz Środka Kompensacyjnego w postaci solidarnego naprawienia szkody w wysokości co najmniej 134.526,32 zł poprzez obciążenie hipoteką przymusową d kwoty 22.500 zł wydanego przez Prokuraturę Rejonową w Jarocinie z dn. 09 września 2019 r. zagrożonego zajęciem majątku w potaci1/3 udziału nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości A. dla, której Sąd Rejonowy w Wadowicach V Wydział Ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) darował na podstawie Umowy Darowizny Repertorium A nr (...) w/w nieruchomości swojej matce K. D. udaremniając tym samym możliwość zaspokojenia swojego wierzyciela Skarbu Państwa

tj. o czyn z art. 300 § 2 k.k.

2

K. D.

I.w dniu 18 listopada 2019 r. w W., woj. (...) w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego ułatwiła J. D. (1) popełnienie przestępstwa w ten sposób, że w celu udaremnienia wykonania postanowienia o zabezpieczenia majątkowym na rzecz Środka kompensacyjnego w postaci solidarnego naprawienia szkody w wysokości co najmniej 134.526,32 zł poprzez obciążenie hipoteką przymusową do kwoty 22.500zł wydanego przez Prokuraturę Rejonową w Jarocinie z dn. 09 września 2019r. zagrożonego zajęciem majątku J. D. (1) w postaci 1/3 udziału nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości A. dla której Sąd Rejonowy w Wadowicach V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) przyjęła darowiznę w/w nieruchomości na podstawie Umowy Darowizny repertorium A nr (...) udaremniając tym samym możliwość zaspokojenia wierzyciela Skarbu Państwa

tj. czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 300 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

J. D. (1) pełni funkcję prezesa E. Polska sp z o.o. z siedzibą w J.. Jest osobą odpowiedzialną za regulowanie należności wynikających z przepisów o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych pracowników.

Oskarżony jako prezes spółki i osoba odpowiedzialna za omawiane kwestie nie wpłacił na rzecz ZUS następujących składek :

- z tytułu ubezpieczenia społecznego E. P. w okresie od stycznia 2019 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 3.293,01 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 2.517,96 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 1.563,53 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego J. D. (2) w okresie od lipca 2018 r. do września 2019 r. nie przekazał kwoty 4.457,41 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 3.408,34 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 1.930,62 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego R. K. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 6.499,93 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 5.856,18 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.317,18 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego Z. J. w okresie od lipca 2018 r. do listopada 2018 r. i za miesiąc styczeń 2019 r. nie przekazał kwoty 2.347,04 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 1.794,65 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 1.034,97 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego A. T. w okresie od grudnia 2018 r. do września 2019 r. nie przekazał kwoty 3.518,26 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 2.690,20 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 1.557,85 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego E. G. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 9.140,96 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 6.989,56 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.959,24 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego Z. M. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 7.949,25 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 6.078,32 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 5.567,25 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego E. T. w okresie od lipca 2018 r. do listopada 2018 r. nie przekazał kwoty 2.188,15 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 1.673,15 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 947,80 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego J. S. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 7.943,91 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 6.074,23 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.493,21 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego W. G. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 8.808,15 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 6.735,04 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.912,64 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego E. J. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 11.704,22 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 8.949,47 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 5.104,67 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego R. W. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 7.788,18 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 5.955,17 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.685,96 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego M. A. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 11.412,24 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 8.726,25 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 4.943,02 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego K. J. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 10.130,80 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 7.746,41 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 4.408,69 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego K. K. (1) w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 9.767,94 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 7.468,98 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 4.230,85 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego R. M. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 8.084,92 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 6.182,04 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.545,45 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego A. P. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 6.446,69 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 4.929,38 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 2.838,51 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego Z. T. w okresie od stycznia 2019 r. do lipca 2019 r. nie przekazał kwoty 480,33 zł z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego A. K. (1) w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 8.697,99 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 6.650,84 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 3.930,44 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego K. M. w okresie od lipca 2018 r. do października 2019 r. nie przekazał kwoty 9.220,53 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 7.050,36 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 4.079,15 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego E. K. w okresie od lipca 2018 r. do lipca 2019 r. nie przekazał kwoty 3.369,27 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 2.576,29 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 1.459,29 zł finansowanej przez pracownika;

-z tytułu ubezpieczenia społecznego A. K. (2) w okresie od lipca 2018 r. do kwietnia 2019 r. nie przekazał kwoty 2.521,12 zł finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 1.927,77 zł oraz z tytułu funduszu ubezpieczeń zdrowotnych kwoty 1.201,33 zł finansowanej przez pracownika;

Łączna wartość nieuregulowanych należności wyniosła 336410,48 złotych.

Wszystkie wynagrodzenia za okres objęty zarzutem oskarżony pracownikom wypłacił.

Oskarżony ponadto nie uregulował w lipcu 2017 r. składek z tytułu ubezpieczenia społecznego B. M. tj kwoty 274,32 zł w części finansowanej przez pracodawcę oraz z tytułu funduszu ubezpieczenia społecznego kwoty 202,23 zł;

Wyjaśnienia oskarżonego

Pismo ZUS

Zestawienie składek należnych i należności niezrealizowanych

Wydruki z KRS

Zestawienie

Dokumentacja komornicza

Pismo

Umowy o prace i in.

Postanowienia

Wpływy i wydatki E.

Zawiadomienie

Umowy z ZUS

Zeznania świadków :

N. N.

Z. J.

B. M.

E. W.

J. D. (2)

K. M.

M. A.

N. M.

J. S.

E. P. A. K. (1)

Z. M.

E. T.

Z. T.

R. K.

A. T.

K. K. (1)

E. G.

R. W.

E. J.

E. K.

A. K. (2)

A. P.

K. J.

W. G.

791-793

1-2,

4-89, 186-190,

91-103,

111,

123-168,

122, 185, 326, 334, 340

175,182,

183, 200, 211, 216, 217, 218, 224, 230, 231-233, 239-243, 249-250, 255-258, 270-271, 280-282, 287,292-293,308, 313-315,320,

327, 335-336, 342,343

657-682

683-684

795b

104-105,

169-170

176-177,

197,

199,

207-208,

212-213,

219-220,

225-226,

234-235,

244-245,

251-252,

259-260,

263-264,

267-269,

276-277,

283-284,

288-289

294-295,

299-300,

304-305,

309-310,

316-317,

596-597,

601-602

Oskarżony systematycznie reguluje omawiane należności.

W dniu 25 lutego 2022r. zawarł z ZUS umowę o rozłożenie na raty należności z tytułu składek nr (...)/22R- w której zobowiązał się do spłaty pozostałych należności oraz bieżącego regulowania zobowiązań – co czyni, przy czym jedna ze składek wpłynęła po terminie. Umowa z ZUS nadal pozostaje aktualna.

Pismo

772-774, 801

Umowy z ZUS

795b

Wyjaśnienia oskarżonego

798-793

Przeciwko J. D. (1) toczyło się postępowanie o czyn z art. 286 § 1 kk w prokuraturze Rejonowej w Jarocinie, zarejestrowane pod sygnaturą PR Ds. 108.2019r.

W toku postępowania, w dniu 9 września 2019r. prokurator wydał postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym w przedmiotowej sprawie. Dokonał zabezpieczenia środka kompensacyjnego w kwocie co najmniej 134526, 32 zł poprzez obciążenie hipoteką przymusową do kwoty 22.500 zł nieruchomości gruntowej stanowiącej współwłasność J. D. (1) w 1/3 udziału - położonej w miejscowości A., dla której Sąd Rejonowy w Wadowicach prowadzi księgę wieczystą (...). W postanowieniu o zabezpieczeniu majątkowym prokurator nie zawarł zakazu zbywania udziału w przedmiotowej nieruchomości.

Pismo

326

Postanowienie o wyłączeniu materiałów do odrębnego postępowania

327

Postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym

335-336

Wyjaśnienia oskarżonego

798-793

Omawiana nieruchomość należała uprzednio do oskarżonej K. D. ( matki J. D. (1)), oskarżona miała do niej stosunek emocjonalny. K. D. w przeszłości darowała synowi udział w nieruchomości albowiem planował on na tej nieruchomości prowadzić działalność gospodarczą. Ponieważ w efekcie braku porozumienia ze wspólnikiem do prowadzenia działalności nie doszło a oskarżony nie interesował się przedmiotową nieruchomością (nie płacił podatków, nie dbał o nieruchomość, nie sprzątał jej itp.) K. D. zażądała jej zwrotu. Została wtedy poinformowana o wydanym przez prokuratora postanowieniu. Oskarżona mimo to wyraziła chęć przejęcia omawianego udziału z obowiązkiem uregulowania wszelkich obciążeń.

Następnie oskarżeni udali się do notariusza, poinformowali o istniejącej sytuacji. Notariusz nie stwierdził przeciwskazań do sporządzenia aktu notarialnego.

W dniu 18 listopada 2019r w kancelarii notarialnej w W. doszło do podpisania umowy darowizny w formie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusz H. K., w której to J. D. (1) darował swojej matce K. D. 1/3 udziału w nieruchomości położonej w miejscowości A., dla której Sąd Rejonowy w Wadowicach prowadzi księgę wieczystą (...). W akcie notarialnym znalazła się adnotacja o wzmiance dotyczącej wpisu hipoteki przymusowej do sumy 22.500 zł tytułem zabezpieczenia środka kompensacyjnego w wysokości do 134.526, 32 zł. (§1 pkt b) w związku z wydanym postanowieniem o zabezpieczeniu.. Zgodnie z §5 wspomnianego aktu notarialnego na oskarżoną z chwilą podpisania umowy przeszły wszystkie ciężary związane z darowaną nieruchomością.

Oskarżeni nie mieli zamiaru doprowadzić do sytuacji, w której nie możliwe będzie prowadzenie egzekucji. Uważali także, iż przedmiotowe działanie jest zgodne z prawem, w szczególności gdy notariusz nie widział powodów by odstąpić od sporządzenia i podpisania aktu notarialnego.

Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2020r. prokurator Rejonowy w Jarocinie zmienił postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym z dnia 9 września 2019r. w ten sposób, iż przyjął, iż hipoteka ma być ustanowiona na rzecz ZUS w O. W..

Wyjaśnienia oskarżonej K. D.

Wyjaśnienia oskarżonego J. D. (1)

343

Odpis aktu notarialnego

345-348

342

Odpisy z ksiąg wieczystych

358-371, 377-400

W dniu 15 czerwca 2020r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Wadowicach w V Wydziale Ksiąg Wieczystych postanowieniem w sprawie Dz.Kw KR1W/000000928/20 oddalił wniosek Skarbu Państwa- Prokuratora Rejonowego w Jarocinie o wpis w dziale IV-tym księgi wieczystej nr (...) hipoteki przymusowej do kwoty 22.500 zł na rzecz ZUS w O. W.. W uzasadnieniu wskazano, iż istnieje przeszkoda do wpisu, polegająca na tym, iż J. D. (1) nie jest już współwłaścicielem nieruchomości. Prokurator nie zaskarżył przedmiotowej decyzji.

Odpis postanowienia

343

W dniu 29 marca 2021r. Sąd Rejonowy w Jarocinie zmienił postanowienie prokuratora o zabezpieczeniu z dnia 9 września 2019r. wydane w sprawie PR Ds. 108.2019r , w ten sposób, iż zwolnił z zabezpieczenia środka kompensacyjnego nieruchomość gruntową położoną w miejscowości A. – w wysokości 1/3 udziału- a obciążoną hipoteką przymusową do kwoty 22.500 zł pod warunkiem zapłaty na konto sum depozytowych Sądu Rejonowego w Jarocinie kwoty 22.500 zł w terminie 10 dni.

Odpis postanowienia

802-803

K. D. przelała w dniu 8.04.2021r. na konto sum depozytowych Sądu Rejonowego w Jarocinie kwotę 22.500 zł

Pokwitowanie

804

Wyjaśnienia oskarżonej K. D.

805-807

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia oskarżonych J. D. (1) i K. D.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych albowiem są one spójne, wzajemnie się pokrywają , znajdują potwierdzenie w dołączonych do akt sprawy dokumentach. Nie ma podstaw do ich kwestionowania. Zauważyć należy, iż postępowanie sądowe w niniejszej sprawie w istocie nie dotyczyło okoliczności faktycznych (albowiem od początku nie były one kwestionowane przez oskarżonego J. D. (1) co do czynu z art. 218 § 1 a kk a w pozostałym zakresie wynikały wprost z dołączonych do akt dokumentów) ale wiązało się z oceną materiału dowodowego pod kątem obowiązujących przepisów.

Zeznania wszystkich świadków – tj: N. N.

Z. J.

B. M.

E. W.

J. D. (2)

K. M.

M. A.

N. M.

J. S.

E. P. A. K. (1)

Z. M.

E. T.

Z. T.

R. K.

A. T.

K. K. (1)

E. G.

R. W.

E. J.

E. K.

A. K. (2)

A. P.

K. J.

W. G.

Zeznania wszystkich świadków są spójne i pokrywają się z dokumentami zgromadzonymi w sprawie – w szczególności z dokumentami dotyczącymi stosunku pracy czy dokumentacją z ZUS. Zauważyć przy tym należy, iż oskarżony nie kwestionował na żadnym etapie postępowania faktu nie regulowania składek na ubezpieczenia pracownicze, wysokości zaległych składek jak również konieczności ich zapłaty oraz danych zawartych w dokumentacji w tym zakresie.

Dokumenty dołączone do akt sprawy

Sąd dął im wiarę albowiem wystawione one zostały w ramach przysługujących kompetencji przez uprawnione podmioty. Nie były kwestionowane w toku postępowania. Sąd nie dopatrzył się podstaw by w jakimkolwiek zakresie podważać ich wiarygodność.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

2

J. D. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z art. 218 § 1a kk odpowiedzialności karnej podlega ten, kto, wykonując czynności sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego.

O uporczywości można mówić w sytuacji pewnej trwałości wynikającej ze stałości lub powtarzalności zachowań sprawcy, przy określonej nieustępliwości sprawcy. Sąd Najwyższy wskazał, że zachowanie uporczywe to: długotrwałe, wielokrotne postępowanie nacechowane nieustępliwością (uchw. SN z 9.6.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7–8, poz. 86, wyr. SN z 5.1.2001 r., V KKN 504/00, OSNK 2001, Nr 7–8, poz. 57).

Zdaniem sądu przewód sądowy wykazał bezspornie, iż oskarżony zachowaniem swoim wyczerpał znamiona występku z art. 218 § 1a k.k. W tym miejscu zaakcentować należy, iż w przypadkach gdy pracodawca jest jednostką organizacyjną lub osobą fizyczną, która nie wykonuje wskazanych czynności osobiście, sprawcą omawianych czynów zabronionych może być osoba pełniąca funkcje zarządzające, osoba tworząca bądź wchodząca w skład organu zarządzającego, a także inna wyznaczona do wykonywania tych czynności osoba (por. Komentarz do art. 218 § 1a k.k. pod redakcją R. Stefańskiego SIP Legalis). Przy czym pokrzywdzonym w przypadku takiego przestępstwa jest zarówno pracownik jak i ZUS (tak SN w uchwale z dnia 25 marca 2003 r. I KZP 50/02 ).

Sąd wyeliminował z kwalifikacji zarzucanego oskarżonemu w punkcie II oskarżenia czynu art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. W doktrynie wskazuje się, iż składki na ubezpieczenie społeczne finansowane są wspólnie przez pracownika (w formie potrącenia z wynagrodzenia) oraz pracodawcę. Nie oznacza to jednak, że jeżeli pracodawca w dokumentacji rozliczeniowej wykazał, iż dokonał potrącenia z wynagrodzenia pracownika na ubezpieczenie społeczne, jednakże pieniędzy tych nie przekazał do ZUS, to możliwe jest zakwalifikowanie tego zachowania z art. 284 § 1 lub 2 KK. Kwota ta nigdy nie może bowiem zostać wypłacona pracownikowi, lecz wyłącznie odprowadzona może zostać do ZUS, a tym samym pracownik nie może w ogóle stać się jej dysponentem. W konsekwencji nie można zatem również uznać, iż możliwe jest powierzenie pracodawcy przez pracownika składek podlegających przekazaniu do ZUS, co jest warunkiem odpowiedzialności z art. 284 § 2 KK. Innymi słowy, pracodawca nigdy nie wejdzie w posiadanie tych środków w wyniku powierzenia ( tak np. Komentarz do art. 218 KK Banaś-Grabek 2020, wyd. 1/Karnat).

Przy czym sąd ma świadomość istnienia stanowiska odmiennego, którego nie podziela – dopuszczającego omawianą kwalifikację tj z art. 284 kk w szczególnie uzasadnionych okolicznościach. Niemniej jednak nie ma ono zastosowania w niniejszej sprawie. W doktrynie pojawił się pogląd, iż w określonych sytuacjach płatnik-pracodawca, który nie odprowadza składek potrąconych z wynagrodzenia pracownika (idzie wyłącznie o część składek finansowaną przez pracowników, a nie część finansowaną przez pracodawcę- co wyłącza stosowanie art. 284 kk i konstrukcji mienia znacznej wartości już na etapie kierowania aktu oskarżenia) może wyjątkowo ponosić odpowiedzialność za przestępstwo przywłaszczenia określone w art. 284 k.k. Wskazuje się jednak, że w takim przypadku wymagane jest ustalenie, że sprawca od samego początku istnienia obowiązku pozorował swoje działania związane z zatrudnieniem i opłacaniem składek, pozostałą zaś faktycznie przywłaszczał i wydatkował środki na cele prywatne, (por. J. Lachowski Odpowiedzialność karna płatnika składek - wybrane zagadnienia). W przedmiotowej sprawie oskarżony od wielu lat – do chwili obecnej zatrudnia pracowników, prowadzi działalność gospodarczą itp. I jak wyjaśnił powodem nieopłacenia składek było nieuregulowanie zapłaty przez głównego kontrahenta, które doprowadziło do braku płynności finansowej firmy.

W tym miejscu wspomnieć należy, iż za takim stanowiskiem opowiedział się Sąd Apelacyjny w Łodzi w orzeczeniu z dnia 18 grudnia 2018r. w sprawie o sygn.. akt II AKa 165/18 utrzymując w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu w sprawie III K 37/17 (- w którym to sąd wyeliminował z opisu i kwalifikacji art. 284 § 2 kk i przyjął, iż oskarżeni dopuścili się jedynie czynu z art. 218 § 1a kk).

W realiach przedmiotowej sprawy sąd nie podzielił także stanowiska prokuratora co do konieczności zastosowania art. 12kk bowiem zgodnie z niekwestionowaną i nie budzącą wątpliwości linią orzeczniczą oraz wskazaniami doktryny zastosowanie cytowanego przepisu jest zbędne przy kwalifikacji zachowania sprawcy jako uporczywego naruszania wskazanych praw pracownika, ponieważ uporczywość mieści już w sobie powtarzalność lub długotrwałość (P. Daniluk, Znamiona czynów, s. 120). Sąd Najwyższy w postanowieniu z 24.11.2011 r. (V KK 236/11, OSNwSK 2011, Nr 1, poz. 2227), wskazał, bez bliższego odniesienia do strony podmiotowej, że czyn z art. 218 § 1 kk (obecnie art. 218 § 1a kk): "ma charakter przestępstwa wieloczynowego, na który składają się różne formy działań i zaniechań". ( tak: Art. 218 KK T. I red. Królikowski 2017, wyd. 4/Hryniewicz-Lach).

Występujące w art. 218 § 1a k.k. znamię uporczywości, a w jakiejś mierze także znamię złośliwości, przesądzają, że omawiane przestępstwo jest czynem rozciągniętym w czasie, a więc składającym się, z wielu zachowań, które jednak powinny być traktowane jako jeden czyn. Jest to więc tzw. przestępstwo zbiorowe (czasami określane jako przestępstwo wieloczynowe, ale ta nazwa – wobec przyjmowania jednego czynu – jest myląca). Innymi słowy, obejmowanie jednym czynem wielu zachowań sprawcy i określanie czasu popełnienia czynu okresem od-do nie wymaga żadnych szczególnych konstrukcji pozwalających redukować wielość wchodzących w grę podstaw odpowiedzialności. W szczególności nie jest więc wskazane, a wręcz jest błędne, stosowanie czynu ciągłego (art. 12 k.k.), a tym bardziej - ciągu przestępstw (art. 91 k.k.). Nie uzasadnia tego sama wielość osób pokrzywdzonych (tak: Janczukowicz Krzysztof „ Naruszanie praw pracownika w orzecznictwie sądów karnych”).

Ponadto z opisu czynu sąd wyeliminował działanie w odniesieniu do B. M. z uwagi na znaczną odległość czasową od pozostałych zdarzeń, jednostkowy charakter, małe kwoty nieopłaconych należności- co wyłącza zaistnienie przesłanki uporczywości czy złośliwości – warunkującej przypisanie czynu z art. 218 § 1 akk a także uniemożliwia przyjęcie, iż działanie w tym zakresie stanowi jeden czyn zabroniony z pozostałymi zachowaniami oskarżonego.

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5.  Uniewinnienie

1,3

J. D. (1),

K. D.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Przeprowadzony przewód sądowy nie pozwolił na wykazanie winy i sprawstwa oskarżonych w zakresie czynów z art. 300 § 2 kk i art. 18 § 3 kk w zw. z art. 300 § 2 kk. Przy czym nie budzi wątpliwości fakt, iż u podstaw powyższego stwierdzenia nie leżą okoliczności faktyczne ustalone w toku postepowania ale ocena dokonana pod względem prawnym materiału zgromadzonego już na etapie postepowania przygotowawczego.

Zgodnie z powołanym przepisem odpowiedzialności podlega ten, kto w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia.

"Przez "udaremnienie zaspokojenia wierzyciela" rozumieć należy wyłącznie całkowite uniemożliwienie zaspokojenia jego roszczenia – wierzyciel nie znajdzie zaspokojenia nawet w części. Natomiast przez "uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela" należy rozumieć zmniejszenie zaspokojenia wierzyciela, a więc uniemożliwienie zaspokojenia jego roszczenia w jakiejkolwiek części" (wyr. SN z 3.7.2007 r., II KK 336/06, Prok. i Pr. – wkł. 2007, Nr 12, poz. 10; podobnie wyr. SA w Katowicach z 31.5.2012 r., II AKa 148/12, OSAK 2012, Nr 3, poz. 15; R. Zawłocki , w: Królikowski, Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, 2017, s. 915 (tak: .komentarz do art. 300 KK red. Grześkowiak 2021, wyd. 7/Gałązka).

Hipoteka przymusowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, więc jak sama nazwa wskazuje jest związana z rzeczą, w tym przypadku nieruchomością. Jej ustanowienie ma na celu zabezpieczenie spłaty określonej wierzytelności. Ograniczone prawa rzeczowe mogą być przenoszone na osoby trzecie.

Na wstępie zauważyć należy ,iż postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym Prokuratora Rejonowego w Jarocinie nie zawierało klauzuli dotyczącej zakazu zbywania a jedynie ustanawiało hipotekę przymusową obejmującą 1/3 udziału w nieruchomości wskazanej w akcie oskarżenia. Stając do aktu notarialnego oskarżeni poinformowali notariusza o powyższym. W akcie notarialnym znalazła się adnotacja o wzmiance o wpisie hipoteki przymusowej do sumy 22.500 zł tytułem zabezpieczenia środka kompensacyjnego w wysokości do 134.526, 32 zł. ( §1 pkt b). W dalszej części akt notarialnego znajduje się oświadczenie oskarżonej o przejęciu ciężarów związanych z darowaną nieruchomością. Obowiązujące przepisy prawne nie wyłączają możliwości zbywania nieruchomości obciążonej hipoteką- takie działanie jest częste i praktykowane w stosunkach cywilnych. Jeżeli prokurator chciałby wyłączyć omawianą okoliczność powinien stosowną klauzulę zawrzeć w postanowieniu- co jest dość często stosowane.

Oskarżeni nie mieli świadomości istnienia jakichkolwiek obwarowań prawnych wyłączających możliwość takiego działania. Wobec braku dodatkowych zastrzeżeń w postanowieniu o zabezpieczeniu (w postaci zakazu zbywania) na dzień podpisywania aktu notarialnego uznać należy, iż takowych nie było. Przeciwskazań do dokonania aktu darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką nie widział również notariusz, przed którym dokonano czynności prawnej. Trudno w realiach przedmiotowej sprawy wykazać więc oskarżonym zamiar działania w celu udaremnienia wykonania orzeczenia o zabezpieczeniu - skoro porady w tym zakresie udzielił im profesjonalista, którego oskarżeni poinformowali o istniejącej sytuacji, doszło do sporządzenia aktu notarialnego, w jego treści znalazły się adnotacje dotyczące istnienia wzmianki o wpisie hipoteki a oskarżona złożyła oświadczenie o przejęciu zobowiązań.

Zauważyć należy, iż prawdopodobnie przyczyną zainicjowania postępowania karnego nie było działanie oskarżonych w dniu 18 listopada 2019r.w postaci dokonania i przyjęcia darowizny ale następujące już po nim orzeczenie referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Wadowicach z dnia 15 czerwca 2020r.oddalające wniosek o wpis hipoteki przymusowej ( k. 343).

W tym miejscu zauważyć należy, iż zgodnie z przyjętą i niekwestionowaną linią orzecznictwa i doktryny podmiot orzekający w przedmiocie wpisu hipoteki powinien rozpoznać najpierw wniosek o wpis hipoteki dotyczącej zabezpieczenia a dopiero potem wpis dotyczący zmiany właściciela.

Przedmiotowa kolejność wpisów wynika z art. 626 ⁶ kpc i 627 ⁷ kpc, art. 8 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, konstytucji, orzecznictwa ( tak np.: SN w składzie 7 sędziów – w sprawie oznacz. sygn. III CZP 80/09 ), doktryny (patrz: Zaborowski, komentarz do art. 626 ⁶ kpc) itp.

Ponadto podkreślić należy, iż zgodnie z art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece- skutki wpisu liczone są od dnia złożenia wniosku.

Podsumowując stwierdzić należy, iż skoro oskarżyciel w postanowieniu o zabezpieczeniu nie zawarł klauzuli dotyczącej zakazu zbywania nieruchomości (udziału w nieruchomości)– to nie było przeciwskazań prawnych, żeby została ona zbyta z kompletem obciążeń. W tej sytuacji w przypadku konieczności zaspokojenia z tejże nieruchomości istniała możliwości dokonania tego z mienia nowego właściciela.

Prokurator natomiast w przypadku wadliwej i nie znajdującej pokrycia w obowiązujących przepisach decyzji referendarza sądowego o odmowie wpisu hipoteki - powinien zaskarżyć ową decyzję jako oczywiście błędną. Czego natomiast z niewiadomych przyczyn nie uczynił.

Na marginesie wspomnieć należy, iż sąd orzekający ma świadomość istnienia orzecznictwa, które w szczególnie uzasadnionych okolicznościach faktycznych dopuszcza uznanie winy i sprawstwa w sytuacji zbycia rzeczy w postepowaniu egzekucyjnym ale ma to miejsce wyjątkowo gdy zaistniał skutek w postaci udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela i czynność prawna miała do tego wprost doprowadzić (sprzedaż zajętego samochodu z zamiarem i w celu niezwłocznego zezłomowania, które nastąpiło – patrz-Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 21 listopada 2012 r. IV KK 259/12) – co w przypadku nieruchomości nie wchodzi w rachubę. Ponadto zaakcentować należy treść przepisów prawa cywilnego zakładających prowadzenie egzekucji przeciwko podmiotom trzecim, np. art.848 kpc, który dopuszcza prowadzenie postępowania egzekucyjnego z zajętej ruchomości również przeciwko nabywcy.

W końcu wskazać należy, iż przestępstwo określone w art. 300 § 2 kk ma charakter skutkowy, a więc do wypełnienia wszystkich jego znamion konieczne jest udaremnienie bądź uszczuplenie egzekucji. To w konsekwencji oznacza, iż kryminalizacją objęto tylko te postacie udaremniania egzekucji przez dłużnika, które prowadzą do oznaczonego skutku w postaci udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela ( tak: IV KK 42/08 - wyrok SN - Izba Karna z dnia 26-06-2008, III KK 368/07 - wyrok SN - Izba Karna z dnia 08-01-2008) - co w niniejszej sprawie nie nastąpiło.

Zauważyć należy, iż jeszcze przed skierowaniem aktu oskarżenia w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w Jarocinie zmienił postanowienie o zabezpieczeniu i skutecznie zwolnił omawianą nieruchomość z zabezpieczenia. A w dniu 8 kwietnia 2021r. na konto sum depozytowych K. D. przelała kwotę 22.500 zł.

Powyższe okoliczności wskazują , iż kierowanie w czerwcu 2021r. aktu oskarżenia do sądu było w oczywisty sposób niezasadne i nie znajdujące umocowania ani w obowiązujących przepisach ani w realiach przedmiotowej sprawy. W żadnym bowiem momencie nie nastąpił skutek w postaci udaremnienia czy uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

J. D. (1)

2

2

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, będący przedmiotem analizy i oceny sądu, pozwala na przypisanie oskarżonemu winy. Wymierzając oskarżonemu karę sąd miał na uwadze stopień winy oraz stopień społecznej szkodliwości jego czynu, który nie jest wysoki. Oskarżony działał wprawdzie z zamiarem bezpośrednim, długoterminowo jednakże uwzględnić należy okoliczności w jakich zdecydował on o nieterminowym regulowaniu zobowiązań - w sytuacji utraty płynności finansowej z uwagi na brak zapłaty od głównego kontrahenta. Godził w dobro jakim są prawa pracowników wynikające z ubezpieczenia społecznego. Niemniej jednak w toku postępowania nie ustalono by oskarżony uchybiał innym prawom pracowniczym. W niniejszej sprawie jak i w wielu innych przypadkach podmioty prowadzące działalność na większą skalę w pierwszej kolejności podejmują decyzję o przeznaczeniu posiadanych środków na wynagrodzenia pracowników oraz utrzymanie funkcjonowania firmy a rezygnują z opłacania składek na ubezpieczenie. Jakkolwiek pierwotnie kwota nieodprowadzonych składek była znaczna to jednak oskarżony podjął się spłacania przedmiotowych należności. Jak wynika z zestawienia ZUS na dzień 23.02.2022r (k 772-774)- pozostała do zapłaty kwota ok 40 tys zł.a od tego czasu oskarżony w dalszym ciągu reguluje zaległe składki w trybie zawartego z ZUS układu. Jako okoliczność obciążającą sąd wziął pod uwagę dotychczasową karalność oskarżonego. J. D. (1) był wcześniej karany za przestępstwa z ustawy o rachunkowości jednakże wyłącznie na kary grzywny i to w niskim wymiarze. Reasumując sąd uznał, iż karą uwzględniającą powyższe okoliczności będzie kara 100 stawek dziennych grzywny po 80 zł każda. Wyższy wymiar kary byłby krzywdzący dla oskarżonego, wykraczałby bowiem ponad stopień jego winy oraz społecznej szkodliwości jego czynu. Ustalając wysokość stawki dziennej sąd uwzględnił warunki osobiste i materialne oskarżonego. Orzeczona kara odpowiada sytuacji finansowej oskarżonego i niewątpliwie będzie dla niego dotkliwa. Zauważyć na marginesie należy, iż w zakresie kar za czyn z art. 218 § 1a kk ustawodawca założył prymat kar wolnościowych, jak pierwszą wymieniając karę grzywny.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

O kosztach sądowych sąd orzekł zgodnie z art. 627 k.p.k. obciążając nimi oskarżonego w związku ze skazaniem z punktu 2 wyroku. Na koszty te złożyły się: ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism za postępowanie przygotowawcze oraz za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, ustalony w oparciu o § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym ( Dz. U. z 2013 r. poz. 663 ze zm.), opłata za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego, ustalona zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 861), opłata związana z orzeczeniem kary grzywny ustalona zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 ze zm.).

5

W zakresie w jakim sąd uniewinnił oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów – co do kosztów sądowych zastosowanie znajduje art. 632 pkt 2 kpk, wg którego koszty te w omawianej sytuacji obciążają Skarb Państwa.

6.  1Podpis