IV Ka 321/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Kaliszu z 2024-03-28

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 321/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 28 kwietnia 2023 roku w sprawie II K 1550/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

Uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść , polegający na :

-błędnym stwierdzeniu , że działania oskarżonego obliczone były na złośliwe utrudnianie codziennego życia byłej małżonce , podczas , gdy to pokrzywdzona od kilku lat dąży do wyeliminowania oskarżonego z życia małoletnich dzieci ;

-błędnym ustaleniu , iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu , podczas gdy jego zachowanie było motywowane oczekiwaniem na zmianę orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi , co doprowadziło do uznania oskarżonego za winnego ;

- nieprawidłowej ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i ustaleniu jego na poziomie średnim , podczas gdy w rzeczywistości biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy stopień ten był subminimalny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut chybiony. Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może opierać się tylko na odmiennej ocenie materiału dowodowego i polegać na forsowaniu własnego poglądu na tę kwestię. Stawiając tego rodzaju zarzut , należy wskazać , jakich uchybień w świetle zgodności ( lub niezgodności ) z treścią dowodu , zasad logiki ( błędność rozumowania i wnioskowania ) czy sprzeczności ( bądź nie ) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd I instancji ( wyrok SA w Katowicach z dnia 25 listopada 2016 roku , II AKa 398/16, L. ). Samo zanegowanie trafności ustaleń sądu orzekającego poprzez wyrażenie tylko odmiennego poglądu w tej materii nie jest wystarczające do wnioskowania o dopuszczeniu się przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych ( wyrok SA w Gdańsku z dnia 28 grudnia 2016 roku ,II AKa 358/16 , L. ).

Odnosząc powyższe zapatrywanie prawne w realia niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż w apelacji obrońcy oskarżonego nie wykazano, że sąd I instancji oceniając materiał dowodowy popełnił błąd logiczny czy merytoryczny. Skarżący ogranicza się w zasadzie do przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu, opartego na tezie , iż zachowanie oskarżonego było motywowane wyłącznie oczekiwaniem na zmianę orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi ,a nie jak to przyjął sąd I instancji obliczone na złośliwe utrudnianie codziennego życia byłej małżonce. Skarżący formułując ten zarzut , ani słowem nie odnosi się jednak do brzmienia ustawy z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowaniu dzieci , która w art 4 ust 2 jasno i precyzyjnie wskazuje , że świadczenie wychowawcze przysługuje matce lub ojcu , jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca. W dniu 1 lutego 2021 roku małoletni M. M. (1) zamieszkiwał z matką na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 18 stycznia 2018 roku w sprawie I C 81/16.Mimo to oskarżony będąc w pełni tego świadomy wskazał w przedmiotowym wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego , że syn zamieszkuje z nim i że podane przez niego dane są prawdziwe. Oświadczenie to złożył będąc również pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. T. M. miał więc nie tylko możliwość ustalenia okoliczności , które powinien ujawnić , ale również świadomość , iż zataja znane mu okoliczności podlegające umieszczeniu w stosownym oświadczeniu. Oczekiwanie natomiast przez w/w na zmianę orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi , wbrew stanowisku obrony nie ekskulpowało w żaden sposób oskarżonego od odpowiedzialności karnej. Procedowanie bowiem wzajemnych wniosków T. M. i E. M. przed Sądem Rejonowym w Pleszewie w sprawie I. N. 300/20 nie wpłynęło w żaden sposób na zmianę miejsca zamieszkania małoletniego M.. Dopiero wydanie ewentualnego zarządzenia tymczasowego w tym zakresie lub prawomocnego rozstrzygnięcia sądu o ustaleniu miejsca zamieszkania dziecka przy ojcu uprawniałoby oskarżonego do ubiegania się o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na niego , co jednak nie nastąpiło. Przepis art 233 kk penalizuje bowiem w konfiguracji wyrażonej w §1 w zw. z § 6 świadome złożenie nieprawdziwego oświadczenia ,a z takim niewątpliwie mieliśmy do czynienia w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku podał natomiast jasno , w jakim zakresie nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego i swoje stanowisko w tej kwestii przekonywująco i należycie uzasadnił. To samo sąd orzekający uczynił w stosunku do zeznań E. M. i trafnie je ocenił, a przedstawiona argumentacja w tym zakresie jest w ocenie sądu odwoławczego logiczna i przekonywująca , nie ma więc potrzeby jej powielania , również w zakresie skutków działania oskarżonego na sytuację E. M.. Skoro to ona bowiem od początku pobierała świadczenie 500 + na małoletnie dzieci ,a miejsce zamieszkania małoletniego M. nie uległo zmianie , to zachowanie w tej sytuacji ojca dziecka , który w żaden sposób nie poinformował w/w o swych poczynaniach ( tj. złożeniu przedmiotowego wniosku ) trafnie zostało przez sąd meriti potraktowane jako mające na celu utrudnienie jej codziennego funkcjonowania. To na niej bowiem w dużej mierze spoczywał trud bieżącej opieki i pieczy nad małoletnimi dziećmi. Jak słusznie więc zauważył sąd I instancji w przypadku otrzymania przez oskarżonego nienależnego mu świadczenia ,E. M. byłaby pozbawiona środków pieniężnych , które dotychczas przeznaczała na utrzymanie syna M.. Prawidłowo również w/w sąd zdiagnozował relacje między byłymi małżonkami i eskalujący między nimi konflikt , czego najlepszym dowodem są kolejne sprawy rodzinne , skarbowe , czy karne toczące się z ich aktywnym udziałem. Skoro zatem sąd odwoławczy w całości podzielił ocenę materiału dowodowego , której dokonał sąd I instancji , nie dostrzegając obrazy art. 7 k.p.k. , to naturalną konsekwencją było też uznanie prawidłowości ustaleń faktycznych ( wolnych od błędu - wbrew twierdzeniom obrońcy ) , dokonanych przez sąd meriti. Odnosząc się wreszcie do ostatniego elementu zarzutu skarżącego należy wskazać, że ocena stopnia społecznej szkodliwości konkretnego zachowania powinna być oceną całościową , uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115§2 kk , nie zaś sumą czy pochodną ocen cząstkowych takiej czy innej ,, ujemności ‘’ tkwiącej w poszczególnych okolicznościach i dlatego też , jeżeli w art. 1§2 kk mówi się o znikomej społecznej szkodliwości czynu , to wymóg znikomości dotyczy społecznej szkodliwości ocenianej kompleksowo , nie zaś jej poszczególnych faktorów ( patrz wyrok SN z dnia 27 lipca 2021 r. ; III KK 346/20 ; LEX nr 3305210 ).Wbrew stanowisku autora apelacji prezentacja stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego T. M. we wniesionym środku odwoławczym nie spełniała jednak w/w wymogu kompleksowości ,w przeciwieństwie do oceny dokonanej przez sąd I instancji i z tego powodu nie zasługiwała na akceptację ze strony sądu odwoławczego.

Reasumując można ograniczyć się do stwierdzenia, że materiał dowodowy czyni w pełni uprawnionymi ustalenia faktyczne będące podstawą zaskarżonego orzeczenia, te z kolei jednoznacznie wskazują na to, że przyjęta przez Sąd Rejonowy prawna ocena zachowania oskarżonego była w pełni uzasadniona.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania karnego na podstawie art 1§2 kk w zw. z art 17§1 pkt 3 kpk. ; ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej kary grzywny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kontrola instancyjna nie wykazała , aby sąd I instancji dopuścił się uchybień wskazanych w apelacji obrońcy oskarżonego. Ocena stopnia społecznej szkodliwości dokonana przez sąd I instancji była bowiem poprawna i godna zaakceptowania przez organ odwoławczy.

3.2.

Niesłuszne zastosowanie i orzeczenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości , podczas , gdy prawidłowa ocena okoliczności dotyczących wymiaru kary uzasadnia odstąpienie od stosowania tego środka represji karnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut chybiony. Skarżący skutecznie przemilcza lub też nie dostrzega brzmienia art .37a§1 kk , który obligował sąd do orzeczenia środka karnego , wobec wymierzenia T. M. na mocy tego przepisu kary grzywny. Przestępstwa , które mu przypisano w zaskarżonym wyroku zagrożone są bowiem karami pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat .Zastosowanie więc wobec oskarżonego wolnościowej kary zamiennej miało w istocie charakter w pełni fakultatywny, Dyrektywa z art 37a§1 kk pozwala bowiem sądom - pod pewnymi warunkami - na rezygnację z kary pozbawienia wolności przewidzianej w sankcji i wymierzenie kary łagodniejszego rodzaju nieprzewidzianej w sankcji i to w ramach zwykłego ,a nie nadzwyczajnego złagodzonego wymiaru kary. W każdym jednak przypadku sąd musi jednak wzmocnić orzekaną , zamienną karę wolnościową przynajmniej jednym z wymienionych alternatywnie środków. Z kolei orzekając zamienną karę grzywny ( jak to uczynił sąd meriti ) można ją orzec wobec sprawy w wymiarze nie niższym niż 150 stawek dziennych. Mając powyższe okoliczności na uwadze w ocenie sądu odwoławczego, sąd I instancji należycie uargumentował wysokość wymiaru orzeczonej względem oskarżonego kary ( patrz k 329 i następne ),drobiazgowo odnosząc się do kolejnych dyrektyw jej wymiaru, a zarazem we właściwy sposób wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku. W szczególności dokonał klasyfikacji z punktu widzenia wpływu na ewentualny wymiar kary - okoliczności obciążających i okoliczności łagodzących i podział ten nie raził nadmiernym przypisaniem wagi poszczególnym okolicznościom. Sąd I instancji również w sposób prawidłowy i zyskujący pełną akceptację sądu odwoławczego wskazał, z jakich przyczyn uznał, iż orzekanie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności było w okolicznościach niniejszej sprawy zupełnie niezasadne i nielogiczne. Reasumując aczkolwiek postawiony przez skarżącego zarzut rażącej niewspółmierności kary nie wymaga wskazania nowych , nie uwzględnionych przez sąd orzekający okoliczności i wystarczające jest wskazanie, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia, bądź uwzględnia w stopniu nieadekwatnym - jednakże zarzuty podniesione w apelacji nie spełniają tego wymogu i nie mogą zostać ocenione inaczej niż jako zwykła polemika z oceną sądu.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej kary grzywny i uchylenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na niepodzielenie zarzutu apelacji brak podstaw do uwzględnienia wniosku w kierunku postulowanym przez skarżącego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Na podstawie art. 437§ 1 kpk wyrok sądu I instancji utrzymany w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Uznanie apelacji za niezasadną. Omówiono w pkt 3. Brak ewentualnych uchybień wskazanych w art 439§ 1 kpk , art 440 kpk i art 455 kpk.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Podstawa rozstrzygnięcia art. 636§ 1kpk.Nie uwzględniono apelacji obrońcy oskarżonego ,a w takiej sytuacji zgodnie ze wskazanym przepisem koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi oskarżony.

7.  PODPIS

Maria Siwek Walczak P. M. B.

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu w sprawie II K 1550/22 z dnia 28 kwietnia 2023 roku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Danuta Mikołajczyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Sądu Okręgowego Patryk Pietrzak,  Sędzia Sądu Okręgowego Marek Bajger ,  Sędzia Sądu Okręgowego Maria Siwek-Walczak
Data wytworzenia informacji: