IV Ka 321/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Kaliszu z 2024-03-28
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 321/24 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 28 kwietnia 2023 roku w sprawie II K 1550/22. |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
Uchylenie |
☒ |
Zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść , polegający na : -błędnym stwierdzeniu , że działania oskarżonego obliczone były na złośliwe utrudnianie codziennego życia byłej małżonce , podczas , gdy to pokrzywdzona od kilku lat dąży do wyeliminowania oskarżonego z życia małoletnich dzieci ; -błędnym ustaleniu , iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu , podczas gdy jego zachowanie było motywowane oczekiwaniem na zmianę orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi , co doprowadziło do uznania oskarżonego za winnego ; - nieprawidłowej ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i ustaleniu jego na poziomie średnim , podczas gdy w rzeczywistości biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy stopień ten był subminimalny. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Zarzut chybiony. Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może opierać się tylko na odmiennej ocenie materiału dowodowego i polegać na forsowaniu własnego poglądu na tę kwestię. Stawiając tego rodzaju zarzut , należy wskazać , jakich uchybień w świetle zgodności ( lub niezgodności ) z treścią dowodu , zasad logiki ( błędność rozumowania i wnioskowania ) czy sprzeczności ( bądź nie ) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd I instancji ( wyrok SA w Katowicach z dnia 25 listopada 2016 roku , II AKa 398/16, L. ). Samo zanegowanie trafności ustaleń sądu orzekającego poprzez wyrażenie tylko odmiennego poglądu w tej materii nie jest wystarczające do wnioskowania o dopuszczeniu się przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych ( wyrok SA w Gdańsku z dnia 28 grudnia 2016 roku ,II AKa 358/16 , L. ). Odnosząc powyższe zapatrywanie prawne w realia niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż w apelacji obrońcy oskarżonego nie wykazano, że sąd I instancji oceniając materiał dowodowy popełnił błąd logiczny czy merytoryczny. Skarżący ogranicza się w zasadzie do przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu, opartego na tezie , iż zachowanie oskarżonego było motywowane wyłącznie oczekiwaniem na zmianę orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi ,a nie jak to przyjął sąd I instancji obliczone na złośliwe utrudnianie codziennego życia byłej małżonce. Skarżący formułując ten zarzut , ani słowem nie odnosi się jednak do brzmienia ustawy z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowaniu dzieci , która w art 4 ust 2 jasno i precyzyjnie wskazuje , że świadczenie wychowawcze przysługuje matce lub ojcu , jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca. W dniu 1 lutego 2021 roku małoletni M. M. (1) zamieszkiwał z matką na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 18 stycznia 2018 roku w sprawie I C 81/16.Mimo to oskarżony będąc w pełni tego świadomy wskazał w przedmiotowym wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego , że syn zamieszkuje z nim i że podane przez niego dane są prawdziwe. Oświadczenie to złożył będąc również pouczonym o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. T. M. miał więc nie tylko możliwość ustalenia okoliczności , które powinien ujawnić , ale również świadomość , iż zataja znane mu okoliczności podlegające umieszczeniu w stosownym oświadczeniu. Oczekiwanie natomiast przez w/w na zmianę orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi , wbrew stanowisku obrony nie ekskulpowało w żaden sposób oskarżonego od odpowiedzialności karnej. Procedowanie bowiem wzajemnych wniosków T. M. i E. M. przed Sądem Rejonowym w Pleszewie w sprawie I. N. 300/20 nie wpłynęło w żaden sposób na zmianę miejsca zamieszkania małoletniego M.. Dopiero wydanie ewentualnego zarządzenia tymczasowego w tym zakresie lub prawomocnego rozstrzygnięcia sądu o ustaleniu miejsca zamieszkania dziecka przy ojcu uprawniałoby oskarżonego do ubiegania się o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na niego , co jednak nie nastąpiło. Przepis art 233 kk penalizuje bowiem w konfiguracji wyrażonej w §1 w zw. z § 6 świadome złożenie nieprawdziwego oświadczenia ,a z takim niewątpliwie mieliśmy do czynienia w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku podał natomiast jasno , w jakim zakresie nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego i swoje stanowisko w tej kwestii przekonywująco i należycie uzasadnił. To samo sąd orzekający uczynił w stosunku do zeznań E. M. i trafnie je ocenił, a przedstawiona argumentacja w tym zakresie jest w ocenie sądu odwoławczego logiczna i przekonywująca , nie ma więc potrzeby jej powielania , również w zakresie skutków działania oskarżonego na sytuację E. M.. Skoro to ona bowiem od początku pobierała świadczenie 500 + na małoletnie dzieci ,a miejsce zamieszkania małoletniego M. nie uległo zmianie , to zachowanie w tej sytuacji ojca dziecka , który w żaden sposób nie poinformował w/w o swych poczynaniach ( tj. złożeniu przedmiotowego wniosku ) trafnie zostało przez sąd meriti potraktowane jako mające na celu utrudnienie jej codziennego funkcjonowania. To na niej bowiem w dużej mierze spoczywał trud bieżącej opieki i pieczy nad małoletnimi dziećmi. Jak słusznie więc zauważył sąd I instancji w przypadku otrzymania przez oskarżonego nienależnego mu świadczenia ,E. M. byłaby pozbawiona środków pieniężnych , które dotychczas przeznaczała na utrzymanie syna M.. Prawidłowo również w/w sąd zdiagnozował relacje między byłymi małżonkami i eskalujący między nimi konflikt , czego najlepszym dowodem są kolejne sprawy rodzinne , skarbowe , czy karne toczące się z ich aktywnym udziałem. Skoro zatem sąd odwoławczy w całości podzielił ocenę materiału dowodowego , której dokonał sąd I instancji , nie dostrzegając obrazy art. 7 k.p.k. , to naturalną konsekwencją było też uznanie prawidłowości ustaleń faktycznych ( wolnych od błędu - wbrew twierdzeniom obrońcy ) , dokonanych przez sąd meriti. Odnosząc się wreszcie do ostatniego elementu zarzutu skarżącego należy wskazać, że ocena stopnia społecznej szkodliwości konkretnego zachowania powinna być oceną całościową , uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115§2 kk , nie zaś sumą czy pochodną ocen cząstkowych takiej czy innej ,, ujemności ‘’ tkwiącej w poszczególnych okolicznościach i dlatego też , jeżeli w art. 1§2 kk mówi się o znikomej społecznej szkodliwości czynu , to wymóg znikomości dotyczy społecznej szkodliwości ocenianej kompleksowo , nie zaś jej poszczególnych faktorów ( patrz wyrok SN z dnia 27 lipca 2021 r. ; III KK 346/20 ; LEX nr 3305210 ).Wbrew stanowisku autora apelacji prezentacja stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego T. M. we wniesionym środku odwoławczym nie spełniała jednak w/w wymogu kompleksowości ,w przeciwieństwie do oceny dokonanej przez sąd I instancji i z tego powodu nie zasługiwała na akceptację ze strony sądu odwoławczego. Reasumując można ograniczyć się do stwierdzenia, że materiał dowodowy czyni w pełni uprawnionymi ustalenia faktyczne będące podstawą zaskarżonego orzeczenia, te z kolei jednoznacznie wskazują na to, że przyjęta przez Sąd Rejonowy prawna ocena zachowania oskarżonego była w pełni uzasadniona. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania karnego na podstawie art 1§2 kk w zw. z art 17§1 pkt 3 kpk. ; ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej kary grzywny. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Kontrola instancyjna nie wykazała , aby sąd I instancji dopuścił się uchybień wskazanych w apelacji obrońcy oskarżonego. Ocena stopnia społecznej szkodliwości dokonana przez sąd I instancji była bowiem poprawna i godna zaakceptowania przez organ odwoławczy. |
||||||||||||||||||||||
3.2. |
Niesłuszne zastosowanie i orzeczenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości , podczas , gdy prawidłowa ocena okoliczności dotyczących wymiaru kary uzasadnia odstąpienie od stosowania tego środka represji karnej. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Zarzut chybiony. Skarżący skutecznie przemilcza lub też nie dostrzega brzmienia art .37a§1 kk , który obligował sąd do orzeczenia środka karnego , wobec wymierzenia T. M. na mocy tego przepisu kary grzywny. Przestępstwa , które mu przypisano w zaskarżonym wyroku zagrożone są bowiem karami pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat .Zastosowanie więc wobec oskarżonego wolnościowej kary zamiennej miało w istocie charakter w pełni fakultatywny, Dyrektywa z art 37a§1 kk pozwala bowiem sądom - pod pewnymi warunkami - na rezygnację z kary pozbawienia wolności przewidzianej w sankcji i wymierzenie kary łagodniejszego rodzaju nieprzewidzianej w sankcji i to w ramach zwykłego ,a nie nadzwyczajnego złagodzonego wymiaru kary. W każdym jednak przypadku sąd musi jednak wzmocnić orzekaną , zamienną karę wolnościową przynajmniej jednym z wymienionych alternatywnie środków. Z kolei orzekając zamienną karę grzywny ( jak to uczynił sąd meriti ) można ją orzec wobec sprawy w wymiarze nie niższym niż 150 stawek dziennych. Mając powyższe okoliczności na uwadze w ocenie sądu odwoławczego, sąd I instancji należycie uargumentował wysokość wymiaru orzeczonej względem oskarżonego kary ( patrz k 329 i następne ),drobiazgowo odnosząc się do kolejnych dyrektyw jej wymiaru, a zarazem we właściwy sposób wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku. W szczególności dokonał klasyfikacji z punktu widzenia wpływu na ewentualny wymiar kary - okoliczności obciążających i okoliczności łagodzących i podział ten nie raził nadmiernym przypisaniem wagi poszczególnym okolicznościom. Sąd I instancji również w sposób prawidłowy i zyskujący pełną akceptację sądu odwoławczego wskazał, z jakich przyczyn uznał, iż orzekanie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności było w okolicznościach niniejszej sprawy zupełnie niezasadne i nielogiczne. Reasumując aczkolwiek postawiony przez skarżącego zarzut rażącej niewspółmierności kary nie wymaga wskazania nowych , nie uwzględnionych przez sąd orzekający okoliczności i wystarczające jest wskazanie, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia, bądź uwzględnia w stopniu nieadekwatnym - jednakże zarzuty podniesione w apelacji nie spełniają tego wymogu i nie mogą zostać ocenione inaczej niż jako zwykła polemika z oceną sądu. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej kary grzywny i uchylenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Z uwagi na niepodzielenie zarzutu apelacji brak podstaw do uwzględnienia wniosku w kierunku postulowanym przez skarżącego. |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Na podstawie art. 437§ 1 kpk wyrok sądu I instancji utrzymany w mocy w całości. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
Uznanie apelacji za niezasadną. Omówiono w pkt 3. Brak ewentualnych uchybień wskazanych w art 439§ 1 kpk , art 440 kpk i art 455 kpk. |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
II |
Podstawa rozstrzygnięcia art. 636§ 1kpk.Nie uwzględniono apelacji obrońcy oskarżonego ,a w takiej sytuacji zgodnie ze wskazanym przepisem koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi oskarżony. |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
Maria Siwek Walczak P. M. B. |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu w sprawie II K 1550/22 z dnia 28 kwietnia 2023 roku |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
Uchylenie |
☒ |
Zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Sądu Okręgowego Patryk Pietrzak, Sędzia Sądu Okręgowego Marek Bajger , Sędzia Sądu Okręgowego Maria Siwek-Walczak
Data wytworzenia informacji: