Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ewa Nowakowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2024 r. w Kaliszu

odwołania M. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 13 grudnia 2023 r. Nr (...)

w sprawie M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 13 grudnia 2023 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje M. D. przy emeryturze od (...) rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Sędzia Ewa Nowakowska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13.12.2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił M. D. przyznania prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych z uwagi na to, że nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tylko 7 lat od 01.01.2002r. do 31.12.2008r. i nie przedłożył właściwego świadectwa pracy co do innych okresów.

W odwołaniu od tej decyzji domagał się przyznania rekompensaty za ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach po doliczeniu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 ton w (...) O.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania

Sąd ustalił, i zaważył co następuje:

M. D. urodził się w dniu (...)

Od 18.11.2023r. pobiera emeryturę z wieku powszechnego przyznaną na wniosek z 20.11.2023r., przy czym jednocześnie decyzją tą odmówiono mu przyznania rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdyż do dnia 31.12.2008r. wykazał tylko 7 lat pracy w szczególnych warunkach licząc od 01.01.2002r. do 31.12.2008r. i nie przedstawił świadectw na wcześniejsze okresy.

Odwołujący się powołał się w odwołaniu na wykonywanie pracy kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w okresie zatrudnienia w (...) O. Zawarte w aktach kapitału początkowego świadectwo pracy co do tego okresu nie zawiera adnotacji o pracy w szczególnych warunkach ani nawet o rodzaju pojazdu. Danych takich nie zawierają również akta osobowe z tego zakładu. W oparciu o zeznania świadków K. K. i Z. W. Sąd ustalił, że w Przedsiębiorstwie (...) odwołujący się pracował jako kierowca samochodu ciężarowego (...) o ładowności 6 ton. Miał ten pojazd powierzony na stałe i przewoził wszelkie ładunki związane z budowami prowadzonymi przez zakład oraz towar z hurtowni w P.. Pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód zeznania w/w świadków K. K. [ 00:03-00:11 ] i Z. W. [00:12-00:14] z dnia 29.04.2024r)

Zgodnie z definicją ustawową z art. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2023 poz.164) rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Przesłanki przedmiotowego świadczenia są sprecyzowane w art. 21, art. 22 i art. 23 ust. 2 ustawy pomostowej.

Zgodnie z powołanymi przepisami rekompensata przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., który ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat do dnia 31 grudnia 2008r. Jednocześnie ust. 2 art. 21 precyzuje przesłankę negatywną, stanowiąc, iż rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Choć nie wynika to wprost z przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, ale ukształtowało się już orzecznictwo sądowe potwierdzające, że dla ustalenia prawa do rekompensaty konieczne jest wykazanie określonego charakteru pracy ubezpieczonego pracownika w rozumieniu art. 32 ustawy o ustawy o emeryturach i rentach z FUS w wymiarze co najmniej 15 lat do dnia 31 grudnia 2008r., czyli przed wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych, przy jednoczesnym braku możliwości uzyskania prawa do emerytury pomostowej lub prawa emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na skutek zmiany stanu prawnego wprowadzonego ustawą o emeryturach pomostowych. Nie jest przy tym możliwe uzupełnienie wymaganego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach wykonywanej przed wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych pracą wykonywaną po 1.01.2009r. ( patrz wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 30.06.2022r. IIIAUa 86/21, Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 30.11.2022r. IIIAUA 130/22 czy Sądu Apelacyjnego w Lublinie a 29.12.2020r. IIIAUa 1002/20)

Sąd orzekający ten pogląd podziela. Trzeba bowiem pamiętać, że wspomniana rekompensata nie jest samodzielnym dodatkiem do emerytur z racji wykonywania pracy w szczególnych warunkach, nie przysługuje za wykonywanie takiej pracy przez 15 lat, tylko za brak możliwości uzyskania emerytury wcześniejszej z tytułu co najmniej 15 letniego wykonywania pracy w szczególnych warunkach dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszej prawie organ rentowy nie uwzględniał roszczenia o rekompensatę z uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Z zasady okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ale w razie braku możliwości uzyskania dokumentu od zakładu pracy możliwe jest wykazywanie pracy w szczególnych warunkach wszelkimi innymi dowodami. Spór o zakwalifikowanie pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach odbywa się w trybie ustalenia prawa do świadczenia przed sądem w ramach odwołania od decyzji organu rentowego. Utrwalone jest już w orzecznictwie, że o zakwalifikowaniu pracy na danym stanowisku do pracy w szczególnych warunkach decyduje nie tyle nazwa stanowiska, co rzeczywisty charakter pracy.

Definicję ustawową „ pracy w szczególnych warunkach” zawiera art.32 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Stanowisko kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jak i kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15 ujęte jest w dziale VIII pkt. 2 wykazu A stanowiącego załącznik przytoczonego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze / Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami

Odwołujący się pracował jako kierowca w/w samochodu ciężarowego przez cały czas pracy w (...) czyli od 1.07.1983r. do 14.05.1993r. W sumie do dnia 31.12.2008r. wraz z okresem uznanym już przez ZUS pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach przez okres ponad 15 lat.

W tym stanie rzeczy uznać należy, że skoro odwołujący się wykazał ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a nie uzyskał prawa do emerytury wcześniejszej ani pomostowej, to nabył prawo do rekompensaty przy przyznanej mu emeryturze od daty nabycia prawa do tego świadczenia, czyli od (...).

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono jak w wyroku.

Sędzia Ewa Nowakowska