Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ewa Nowakowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2023 r. w Kaliszu

odwołania W. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 29 marca 2023 r. Nr (...)

w sprawie W. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach

Zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 29 marca 2023 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje W. C. przy emeryturze prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach od 1 marca 2023r.

Sędzia Ewa Nowakowska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29.03.2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił W. C. prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych z uwagi na to, że nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, skoro nie przedłożył świadectwa spełniającego wymogi formalne.

W odwołaniu od tej decyzji domagał się przyznania rekompensaty za ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 ton.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania

Sąd ustalił, co następuje:

W. C. urodził się w dniu (...)

Nie uzyskał prawa do emerytury wcześniejszej, z braku wymaganego stażu ubezpieczeniowego ogólnego, jak z tytułu pracy w szczególnych warunkach, co stwierdzone zostało decyzją z dnia 26.05.2011r. Od 01.07.2018r. pobierał emeryturę z wieku powszechnego.

Decyzją z dnia 20.08.2020r. w rozpoznaniu wniosku z 07.08.2020r. odmówiono mu przyznania rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdyż nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach, przy czym co do pracy od 20.08.2000r. do 22.11.2000r. zakład nie określił charakteru pracy ściśle według wykazu. Organ rentowy zaliczył mu wówczas 11 lat i 22 dni okresów pracy w szczególnych warunkach od 10.05.1979r. do 31.05.1990r.

Kolejny wniosek o prawo do rekompensaty odwołujący się złożył 17.03.2023r. Nie przedstawił świadectw pracy w szczególnych warunkach tylko kserokopię legitymacji ubezpieczeniowej.

Poza sporem jest, że odwołujący się od czasu odbywania zasadniczej służby wojskowej posiadał zawodowe prawo jazdy i większość życia przepracował jako kierowca.

W okresie od 1.08.1973r. do 09.10.1974r. odwołujący się pracował w (...) w B. jako kierowca w pełnym wymiarze czasu pracy. Z pisma pokontrolnego skierowanego do niego w dniu 09.11.1973r. przez prezesa zarządu spółdzielni, jak i z karty urlopowej z 14.09.1973r. wynika, że był kierowcą samochodu dostawczego (...).

( dowód – w/w pisma w aktach osobowych)

Następnie w okresie od 17.10.1974r. do 11.04.1976r. W. C. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w P. jako elektromonter instalacji i urządzeń energetycznych Był kierowcą N., która przewoził pracowników i wraz z nimi wykonywał pracę przy wymianie słupów i linii energetycznych. Z treści świadectwa pracy wynika, że pobierał do dodatek za rodzaj pojazdu.

( dowód – zeznania odwołującego się [00:10-00:12] nagrania z 05.07.2023r.)

W okresie od 26.04.1976r. do 30.04.1979r. odwołujący się zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy jako w Przedsiębiorstwie (...). Wynagrodzenie także przewidywało dodatek za rodzaj pojazdu. W zakładzie tym był kierowcą samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 ton,. Były to z reguły wywrotki S. (...), czasem J. z przyczepą lub K.. Pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

( dowód – akta osobowe i k 77 akt ZUS, zeznania świadka M. S. [00:03:15][00:08] nagrania z rozprawy w dniu 05.07.2023r)

W pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca odwołujący się pracował też:

• jako kierowca autobusu w (...) O. Placówka Terenowa w K. w okresie od 23.08.2000r. do 22.11.2000r. (autobus miał 50 miejsc)

oraz

• jako kierowca pojazdu powyżej 3,5 tony w (...) Sp.j. (...) w okresie od 01.05.2003r. do 18.11.2004r., gdzie prowadził samochód ciężarowy M. o ciężarze całkowitym ok.10 ton.

(dowód – świadectwa pracy z 22.11.2000r. k 91 akt ZUS i z 19.11.2004r. k 92, 93 akt ZUS i oświadczenie zakładu z 12.06.2023r. oraz zeznania odwołującego [00:14-00:18] nagrania z rozprawy w dniu 05.07.2023r.)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z definicją ustawową z art. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2017 poz. 664 t. j. ze zm.) rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Przesłanki przedmiotowego świadczenia są sprecyzowane w art. 21, art. 22 i art. 23 ust. 2 ustawy pomostowej.

Zgodnie z powołanymi przepisami rekompensata przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., który ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat do dnia 31 grudnia 2008r. Jednocześnie ust. 2 art. 21 precyzuje przesłankę negatywną, stanowiąc, iż rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Powyższe oznacza, iż dla ustalenia prawa do rekompensaty konieczne jest wykazanie określonego charakteru pracy ubezpieczonego pracownika w rozumieniu art. 32 ustawy o ustawy o emeryturach i rentach z FUS w wymiarze co najmniej 15 lat do dnia 31 grudnia 2008r., przy jednoczesnym braku możliwości uzyskania prawa do emerytury pomostowej lub prawa emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na skutek zmiany stanu prawnego wprowadzonego ustawą o emeryturach pomostowych. Podnieść należy, iż dla właściwej interpretacji przesłanki negatywnej z art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych istotne znaczenie ma treść art. 2 pkt. 5 powołanej ustawy.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy nie uwzględniał roszczenia o rekompensatę z uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Z zasady okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ale w razie braku możliwości uzyskania dokumentu od zakładu pracy możliwe jest wykazywanie pracy w szczególnych warunkach wszelkimi innymi dowodami. Spór o zakwalifikowanie pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach odbywa się w trybie ustalenia prawa do świadczenia przed sądem w ramach odwołania od decyzji organu rentowego. Utrwalone jest już w orzecznictwie, że o zakwalifikowaniu pracy na danym stanowisku do pracy w szczególnych warunkach decyduje nie tyle nazwa stanowiska, co rzeczywisty charakter pracy.

Definicję ustawową „pracy w szczególnych warunkach” zawiera art.32 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Stanowisko kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jak i kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15 ujęte jest w dziale VIII pkt. 2 wykazu A stanowiącego załącznik przytoczonego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).

Omówiony wyżej materiał dowodowy w postaci zeznań świadka M. S., akt osobowych oraz zeznań odwołującego się pozwala by aktualnie Sąd uwzględnił odwołującemu się pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 ton dodatkowo w okresie od 26.04.1976r. do 30.04.1979r. w Przedsiębiorstwie (...) oraz w okresie od 01.05.2003r. do 18.11.2004r w (...) sp.j. Nadto zaliczeniu do szczególnych warunków podlega też okres od 23.08.2000r. do 22.11.2000r. gdy odwołujący się pracował jako kierowca autobusu w (...).

W sumie w ocenie Sądu do dnia 31.12.2008r. wraz z okresem uznanym już przez ZUS odwołujący się przez okres ponad 15 lat pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach (jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 ton, a w okresie od 23.08.2000r. do 22.11.2000r. jako kierowca autobusu).

W tym stanie rzeczy uznać należy, że odwołujący się wykazał ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a że nie uzyskał prawa do emerytury wcześniejszej ani pomostowej, to nabył prawo do rekompensaty przy przyznanej mu emeryturze od miesiąca złożenia wniosku czyli od 1 marca 2023r.

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono jak w wyroku.

Sędzia Ewa Nowakowska