Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2024 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Romuald Kompanowski

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2024 r. w Kaliszu

odwołania G. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 4 kwietnia 2024 r. Nr (...)

w sprawie G. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę pomostową

Oddala odwołanie

Sędzia Romuald Kompanowski

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 kwietnia 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił G. S. prawa do emerytury pomostowej albowiem wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych organ rentowy zaliczył odwołującemu 28 lat 4 miesiące i 18 dni z okresu zatrudnienia od 28 czerwca 1979 r. do 30 czerwca 2013 r. zgodnie z Rozporządzaniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji G. S. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu podnosił, że praca przez niego świadczona na stanowisku elektromechanika aparatury pomiarowo-regulacyjnej i elektromontera aparatury i elektrycznych układów pomiarowych była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powielając argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

G. S. urodził się (...) W okresie od dnia 1 września 1976 r. do 30 czerwca 2013 roku odwołujący był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) S.A. w K.. W okresie 01.09.1976 – 27.06.1979 odwołującego i pracodawcę wiązała umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Od 28 czerwca 1979 r. odwołującemu zostało powierzone stanowiska elektromonter. W okresie 26.10.1982 – 16.10.1984 odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po jej odbyciu, odwołujący 7 listopada 1984 r. podjął pracę w macierzystym zakładzie pracy na stanowisku elektromonter. W przedstawionym odwołującemu wtedy zakresie uprawnień i obowiązków wskazana została praca elektromechanika urządzeń i aparatury elektronicznej z jednoczesnym jej uszczegółowieniem polegającym na konserwowaniu linii telefonicznych, naprawa aparatury telefonicznej, konserwowaniu zegarów i instalacji zegarowej, naprawie i konserwacji aparatury głośnomówiącej typu T., naprawie i konserwacji łącznic dyspozytorskich sprawdzanie stanu akumulatorów i zasilaczy. W listopadzie 1998 r. w trakcie prowadzonego w zakładzie przeglądu kadrowego sporządził arkusz samooceny i plan rozwoju, w którym jako atuty swojej pracy wskazał na pełną znajomość obsługi centrali telefonicznej i łącz liniowych oraz wykonywanie sieci telefonicznych, faksowych i alarmowych a jako priorytety rozwoju wskazał na krótki okres pracy w warsztacie elektrycznym i brak pełnej znajomości technologii maszyn produkcyjnych. Wskazane zostały też podstawowe obowiązki odwołującego takie jak zapobieganie awarii, obsługa urządzeń elektrycznych, remontowanie silników elektrycznych. W lutym 2002 r. miał miejsce w zakładzie wybór społecznych inspektorów pracy. Jednym z nich został odwołujący ze wskazaniem miejsca wykonywania zadań – warsztat elektryczny. W lutym 2010 r. został złożony wniosek o przeniesienie odwołującego ze stanowiska elektromontera w Warsztacie Elektrycznym na stanowisko mistrza Warsztatu Elektrycznego. Z dniem 1 lipca 2012 r. pracodawca wypowiedziła odwołującemu warunki pracy przenosząc go ze stanowiska mistrza Warsztatu Elektrycznego na stanowisko specjalisty do spraw sprzedaży majątku firmy / pracownik ochrony mienia.

dowód: akta osobowe odwołującego

Spółka (...) w K. zajmowała się produkcją tkanin i firan. Odwołujący w okresie zatrudnienia w tym zakładzie jako elektromonter wykonywał szereg pracy przy obsłudze i serwisowaniu urządzeń zasilanych prądem elektrycznym, zajmował się kontrolą automatyki działającej w zakładzie, naprawiał sprężarki. Pracę swoją wykonywał bezpośrednio na oddziałach produkcyjnych przy naprawach maszyn a także na warsztacie. Ponadto w spółce (...) znajdowała się kotłownia w której była produkowana para, do obsługi urządzeń i maszyn jakie znajdowały się w tej spółce jaki do podmiotów zewnętrznych, jak i znajdował się blok energetyczny służący do wytwarzania energii elektrycznej i pary. W tej kotłowni odwołujący również wykonywał obowiązki pracownicze.

dowód: zeznania świadka J. K., częściowe zeznania odwołującego

Ustalając powyższy stan faktyczny sąd uznał za niewiarygodne zeznania odwołującego w części w jakiej wskazał on na wykonywanie pracy polegającej na sterowaniu blokiem wytwarzającym parę i energię elektryczną jako stałe zadanie pracownicze. Przeczą temu dane zawarte w aktach osobowych gdzie żaden ze znajdujących się tam dokumentów nie wskazuje na taki rodzaj pracy jako podstawowe zadania. W sporządzanych przez odwołującego pismach zawarte zostały dane wskazujące na wykonywanie prac przy naprawie i serwisowaniu linii telefonicznych, serwisowaniu silników napędzanych prądem elektrycznym, obsłudze elementów elektrotechnicznych. Nie ma tam jakichkolwiek wzmianek aby praca odwołującego polegała na sterowaniu czy obsłudze bloków energetycznych. Również pisma sporządzane przez administrację zakładu nie wskazują na taką pracę. Każdy z takich dokumentów podaje pracę elektromontera i jej wykonywanie w warunkach warsztatu elektrycznego. Nie ulega więc, że w ramach zadań odwołujący kierowany był również do pracy przy obsłudze urządzeń kotłowni zakładowej wytwarzającej parę, która uruchamiała także generator wytwarzający prąd elektryczny jednak nie były to podstawowe i jedyne obowiązki pracownicze odwołującego co wprost wynika z zeznań słuchanego w sprawie świadka.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2.  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3.  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4.  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5.  po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Prawo do emerytury pomostowej zgodnie z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowej przysługuje również osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 lub i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Zatem przy nabywaniu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy uwzględnieniu podlegają przypadające przed dniem 1.01.2009 r. okresy pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej, jednakże dotyczy to wyłącznie sytuacji spełnienia przez ubezpieczonego kolejnego warunku jakim jest wykonywanie po 31 grudnia 2008 r. pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Suma obydwu okresów musi być nie mniejsza niż 15 lat. Rozmiar objętego badaniem okresu wynosi ponad 15 lat. Zatem na gruncie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, odwołujący mógłby uzyskać prawo do wnioskowanego świadczenia gdyby jego praca w okresie od 1 stycznia 2009 r. była wykonywana na jednym ze stanowisk zawartych w załączniku nr 1 albo w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Prace bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi wytwarzającymi energię elektryczną lub cieplną wskazane zostały w załączniku nr 2 poz. 16.

Z powyższego wynika, że warunkiem nabycia emerytury pomostowej w świetle wykładni językowej art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych jest legitymowanie się określonym w ustawie stażem w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze oraz kontynuowanie pracy po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych, tj. po 31 grudnia 2008 r. na jednym ze stanowisk odpowiadających wymogom z art. 3 ustawy w tym przypadku na stanowisku odpowiadającym wskazanej wyżej pozycji.

Jak stanowi art. 3 ust. 1 i 3 cyt. ustawy, prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Natomiast jeżeli osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje po 31 grudnia 2008 r. pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustawy i z tego względu posiada jedynie staż pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów, to może nabyć prawo do „nowego” świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 tej ustawy).

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę pomostową powołując się na pracę przy sterowaniu blokami energetycznymi i cieplnymi. Obsługa urządzeń wytwarzających parę wodną używaną następnie w szeroko rozumianych procesach technologicznych zakładu produkującego wyroby włókiennicze nie spełnia warunku uznawania takiej pracy jako obsługa bloku energetycznego. Znajdująca się na terenie V. kotłownia była kotłownią zakładową i w żadnym elemencie nie spełniała warunku uznania jej za blok energetyczny chociażby z tego powodu, że zakład nie był jednostką branży energetycznej produkującą prąd elektryczny. Operatora obsługującego znajdujący się w takiej kotłowni generator prądu elektrycznego nawet jeżeli takie urządzenie jak sama nazwa wskazuje wytwarza prąd elektryczny nie można zakwalifikować jako pracownika spełniającego kryteria z art. 3 ust. 3 ustawy. W stosunku do takich pracowników ustawa wymaga aby charakter pracy polegał na zachowaniu przy jej wykonywaniu szczególnej sprawności psychofizycznej w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu w tym zdrowiu i życiu innych osób. Takie kryteria spełnia praca operatorów zatrudnionych w zakładach energetycznych wytwarzających energię dużej mocy. Tymczasem pracy odwołującego w czasie gdy obsługiwał on aparaturę znajdującą się w kotłowni zakładowej w żadnej mierze nie można przyrównać do operatora zatrudnionego w zakładzie energetycznym.

W tych warunkach praca odwołującego na stanowisku elektromonter w zakładzie produkującym wyroby włókiennicze nie spełnia kryteriów zawartych w przepisie art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Z uwagi na powyższe, zaskarżona decyzja organu rentowego odpowiada prawu, a odwołanie jako niezasadne zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., podlegało oddaleniu.

sędzia Romuald Kompanowski